Parallel o‘tadigan jarayonda yig‘indi va umumiy sistemaning qarshiligi quyidagi tenglama bilan aniqlasa bo‘ladi: - Parallel o‘tadigan jarayonda yig‘indi va umumiy sistemaning qarshiligi quyidagi tenglama bilan aniqlasa bo‘ladi:
- P=P1 + P11 + P111
- Demak, umumiy oqimning qiymatini aniqlasa bo‘ladi:
- P = 1Co + 2 Co + 3Co
- Diffuziya yo’nalishi C=Co C=O 157 Parallel o‘tadigan jarayonlarda umumiy massa o‘tkazish koeffitsienti alohidagi bosqichlarning massa o‘tkazish koeffitsientining yig‘indisiga tengdir.
- = 1+ 2 + 3
- Parallel bosqichlardan iborat bo‘lgan geterogen reaksiyaning tezligi eng tez o‘tadigan pog‘onaning tezligi bilan aniqlanadi.
Shunday qilib oksidlanish jarayoni kinetik tartibda oqib o‘tadi. Harorat oshishi bilan aktivlangan molekulalarning soni ko‘payadi va umumiy tezlik oshib boradi. Bu jarayonni quyidagi tenglama bilan ta’riflansa bo‘ladi - Shunday qilib oksidlanish jarayoni kinetik tartibda oqib o‘tadi. Harorat oshishi bilan aktivlangan molekulalarning soni ko‘payadi va umumiy tezlik oshib boradi. Bu jarayonni quyidagi tenglama bilan ta’riflansa bo‘ladi
- V = Vkin = Aexp (-E/RT)
- Kinetik tartibda o‘tadigan metallurgik jarayonlarning ajralib turadigan xususiyatlari:
- 1) reaksiyaning tezligi gaz oqimiga bog‘liqlik emasligi;
- 2) harorat o‘sishida reaksiya tezligining zudlik bilan oshishi;
- 3) ko‘p uchraydigan jarayonning avtokataletik xarakteri. Metallurgik jarayonlarning ko‘p qismi tashqi yoki ichki diffuziyalar bilan bog‘langandir. Sulfidlarni oksidlanishi yuqori haroratda o‘tadi, bunday sharoitlarda kimyoviy reaksiyalarning tezliklari yuqori bo‘ladi, kislorodni bo‘lim sirtiga diffuziyasi esa past tezliklar bilan o‘tadi. Tashqari massa o‘tkazish bilan 158 bog‘langan geterogen jarayonlarning ajralib turadigan xususiyatlari:
- 1) massa o‘tkazish koeffitsienti oqimni tezligiga bog‘liqdir;
- 2) diffuzion qarshilik 1/ jarayonning vaqtiga bog‘liq emas;
- 3) jarayonni to‘xtatib qaytadan yangilasa, reaksiya o‘sha ko‘rsatkichlar bilan oqib o‘taveradi.
- 4) jarayonning tezligi deyarli haroratga bog‘liq emas.
- Agarda kimyoviy reaksiya va diffuziyalarni tezliklari yaqin bo‘lsa, u sharoitlarda jarayon o‘zgaruvchan tartibda oqib o‘tadi deyiladi. Amaliyotda hamma geterogen jarayonlar o‘zgaruvchan tartibda o‘tadi, bunda kinetik tartibda boshlanib diffuzion mintaqasiga aylanib o‘tadi. Geterogen jarayonning mexanizmi va tartibini baholashda analitik usuldan foydalanadi. Bu usulda yarim empirik kinetik tenglamalar keng qo‘llanadi:
- d/dt = k a (1-) b
- Bunda dastlabki moddaning parchalanish yoki o‘zgarish darajasi; T –vaqt; k - reaksiyaning tezlik konstantasi; a va b gomogenlik faktorini ta’riflaydigan doimiy raqamlar. Bu kinetik tenglamani har xil variantlari bor. Masalan a va b birga teng yoki undan kam bo‘lsa:
- Bunda: n va a bir-biri bilan quyidagicha bog‘langandir
Do'stlaringiz bilan baham: |
