Koreya urushi

KOREYA URUSHI

Koreys tili fakulteti A-22

Soibjonova Madinabonu

Urushning yaqinlashishi.

Janub va shimol bir-birini tan olmasada alohida davlat ekanliklari haqiqat edi. Qaysidir biri tugatilibgina yagona davlat bo'la olish ularni bo'lajak urushga yaqinlashtirdi. Shimoliy Koreya urush orqali birlashish siyosatini olib borib, 1949-yildan urushga tayyorlana boshladi. Xitoyda sotsialistik partiya hokimiyatga kelishi va Janubiy Koreyadan AQSHning chiqib ketishi Shimoliy Koreyaga qulay vaziyat yaratdi.

Shimoliy Koreyaning yuqori lavozimli amaldorlari SSSR va Xitoyga tashrif buyurib, Stalin va Mao Zedungga urushda berishini so'radi va Xitoyda faoliyat yuritayotgan koreys armiyasini chaqirib oldi.

1950-yilda Janub va Shimol kurashi kuchayib ketdi. Shimoliy Koreya "mamlakat birligi"ni targ'ib qilib urushga tayyorgarlik ko'ra boshladi. Janubiy Koreya esa kommunizmga qarshi siyosatni kuchaytirib, "shimolni birlashtirishni"ni targ'ib etdi. Bir-birini ayblash va qarshi kayfiyat kuchayib, 38-paralelda qurolli to'qnashuvlar bir necha marta yuz berib turdi.

UUSHNING BOSHLANISHI.

1950-yil 25-iyun kuni Shimoliy Koreya qo'shini 38-paralelni kesib o'tib, Koreya urushini boshlab berdi. Urush boshlangandan 3 kun o'tib Janubiy Koreya poytaxti Seulni ishg'ol etishdi. Shimoliy Koreya qo'shini 3 oy ichida Koreya yarim orolini janubiy-shimoliy qismigacha yetib bordi. Shimoliy Koreya urushda muvaffaqiyatga erishayotgandek korindi.

AQSHning sotsializmga qarshi erkin demakratiyani muhofaza qilish maqsadi bilan urushga kirishi Koreya urushga katta burilish yasadi. BMT Shimoly Koreya bosqinini qoralab, qo'shin yuborishni ma'lum qildi. AQSH boshchiligida bo'lgan 16 davlat kuchlarini urushga kirishi, Janubiy Koreya armiyasining qarshi xujumga o'tishiga imkon berdi. Shimoliy va Janubiy Koreya urushi xalqaro miqiyosidagi urushga aylanib ketdi.

Urush oqibatida oddiy insonlarning zarari yanada kattaroq edi. Oddiy insonlardan halok bo'lganlar soni 1 millionga yetdi. Qayta qayta amalga oshirilgan havo hujumlarida sanoqsiz odamlar halok bo'ldi. Davlat kuchlari tomonidan o'ldirilgan odamlar ham kam emas edi. Urush boshida chekinayotgan Janubiy kuchlari shimoliy qarashdagi insonlarni yoppasiga qatag'on qildi. Huddi shunday Shimoliy hukumat janubni egallagan yerlarida qatag'onlar uyushtirdi. Urush chizig'i shimol tomonga surilib qatag'onlar davom etdi.

Fuqorolarni fuqorolar o'ldirish holatlari ham uchrab turdi. Urush chixig'i janub va shimol tomonga bir kecha ,kunduz o'rtasida tez -tez o'garishi va hududlarni turli qo'llargatezz-tez o'tishi natijasidabir-biridan shubha qilgan odamlar bir -birini halok qildilar. Iqtisodiy zarar ham juda katta bo'ldi. Mamlakat iqtisodiy jihatdan vayron bo'ldi:taxminan 80% sanoat va transport infrastrukturasi,50% atrofidagi turar joy fondi vayron bo'ldi. Aholi yalpi ichki maxsulotining 1,7 darajadagi 41230million von yo'qotish sodir bo'ldi, janub va shimol birdek zarar ko'rdi.

Fuqorolarni fuqorolar o'ldirish holatlari ham uchrab turdi. Urush chixig'i janub va shimol tomonga bir kecha ,kunduz o'rtasida tez -tez o'garishi va hududlarni turli qo'llargatezz-tez o'tishi natijasidabir-biridan shubha qilgan odamlar bir -birini halok qildilar. Iqtisodiy zarar ham juda katta bo'ldi. Mamlakat iqtisodiy jihatdan vayron bo'ldi:taxminan 80% sanoat va transport infrastrukturasi,50% atrofidagi turar joy fondi vayron bo'ldi. Aholi yalpi ichki maxsulotining 1,7 darajadagi 41230million von yo'qotish sodir bo'ldi, janub va shimol birdek zarar ko'rdi.

Koreya yarim orolida tinchlikni saqlab qolish uchun yarashish shartnomasi tuzilganidan 3 oy ichida yuqori darajadagi siyosiy muzokaralar olib borilmadi. Jeneva muzokaralarida (1954) ham "BMT nazoratidagierkin saylov" ni talab qilgan Janubiy Koreya qarama-qarshiligi oqibatida muvaffaqiyatsiz tugadi. Bundan so'ng hozirgi davrgacha aytarli muzokaralar o'tkazilmadi. 38-paralelda qurilgan DMZ (qurolsizlantirilgan zona) hali hanuz ziddiyatlar markazi bo'lib qolmoqda.

Koreya yarim orolida tinchlikni saqlab qolish uchun yarashish shartnomasi tuzilganidan 3 oy ichida yuqori darajadagi siyosiy muzokaralar olib borilmadi. Jeneva muzokaralarida (1954) ham "BMT nazoratidagierkin saylov" ni talab qilgan Janubiy Koreya qarama-qarshiligi oqibatida muvaffaqiyatsiz tugadi. Bundan so'ng hozirgi davrgacha aytarli muzokaralar o'tkazilmadi. 38-paralelda qurilgan DMZ (qurolsizlantirilgan zona) hali hanuz ziddiyatlar markazi bo'lib qolmoqda.

Koreya urushi millatning yanada parchalanishiga, o'zaro dushmanlik va ishonchsizlikka olib keldi.

Etiboringiz uchun rahmat 😊