Корхонанинг 20 20 йиллардаги рентабеллик курсаткичлари тахлили
Download 30.83 Kb.
|
Rentabellik
- Bu sahifa navigatsiya:
- Кўрсаткичлар Улчов бирлиги 20 йил
- Moliyaviy natijalar va rentabellik ko‘rsatkichlarini tahlil qilish usullarini asoslari
- 8.13-jadval Korxona moliyaviy natijalarini tahlili
- O‘zgarishi (+,-)
|
Корхонанинг 20 - 20 йиллардаги рентабеллик курсаткичлари тахлили -жадвал
Moliyaviy natijalar va rentabellik ko‘rsatkichlarini tahlil qilish usullarini asoslari Erkiniqtisodiyotsharoitidaishlabchiqarishvaxizmatko‘rsatishningasosiymaqsadifoydaolishgaqaratilganligiboisharbirxo‘jalikyurituvchisub’ektko‘proqfoydaolishgaintiladi. Binobarin, foyda miqdorida jamiyatning korxona jamoasining va har bir xodimning manfaatlari o‘z ifodasini topadi. SHu bois foyda iqtisodiy kategoriya bo‘lib u o‘zida ishlab chiqarish va taqsimot orqali tovar - pul munosabatlarini aks ettiradi. Xo‘jalik yurituvchi sub’ektning olgan foydasi qancha ko‘p bo‘lsa, har bir xodimni shuncha ko‘p rag‘batlantirishga, korxonani har tomonlama kengaytirishga, takror ishlab chiqarish fondlari mablag‘ini ko‘paytirishga imkoniyati tug‘iladi. Moliyaviy natija-korxona faoliyatining foyda summasi va rentabellik darajasida ifodalanadigan yakunidir. Korxonalarning xo‘jalik va moliyaviy faoliyatini belgilovchi asosiy mezon - sof foyda hisoblanadi. Sof foyda miqdorini aniqlash uchun quyidagi oraliq foyda ko‘rsatkichlarini aniqlash kerak: yalpi foyda, asosiy ishlab chiqarish faoliyatidan kelgan foyda, umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda, soliq to‘lagunga qadar foyda va sof foyda. Moliyaviy natijalar tahlilining asosiy vazifasi foyda ko‘rsatkichlarini o‘zgarishiga ta’sir qiluvchi omillarni hamda soffoyda hajmini oshirish bo‘yicha ichki xo‘jalik imkoniyatlarini aniqlash, ularni ishlab chiqarish aylanmasiga jalb qilishdan iboratdir. Foyda ko‘rsatkichlarini quyidagisa aniqlanadi: 1.YAlpi foyda= Sof tushum – sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi. 2.Asosiy ishlab chiqarish faoliyatidan kelgan foyda= yalpi foyda - davr xarajatlari ± asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromad (xarajat). 3.Umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda=asosiy faoliyatdan olingan foyda+olingan dividendlar + boshqaolingan dividendlar ± olingan va berilgan qarzlar bo‘yicha foizlar ± boshqaolingan va to‘langan foizlar ± valyuta kursi farqi ± moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa daromad (xarajat). 4.Soliq to‘lagunga qadar foyda= umumxo‘jalik faoliyatidan kelgan foyda ± favquloddagi foyda (zarar). 5.Sof foyda (zarar) = soliq to‘lagunga qadar foyda - foydadan soliq boshqa soliqlar vaajratmalar. Iqtisodchi olim L.A.Bersnstayn tomonidan mahsulotlar sotishdan olingan sof tushum tahlilida quyidagi savollarga javob aniqlash lozimligi ko‘rsatilgan1: 1.Tushumni olishning asosiy manbalari nimalardan iborat? 2.Mazkur manbalarning dinamikasi va barqarorligi qanday? 3.Tushumni kelib tushishi qanday aniqlanadi va o‘lchanadi? Endi korxonamoliyaviy natijalarini umumiy hajmini tahlil qilish uchun quyidagi jadvalni keltiramiz, (8.13-jadval). 8.13-jadval Korxona moliyaviy natijalarini tahlili
jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, korxonada yil oxirida yil boshiga nisbatan foydaning barcha shakllari bo‘yicha o‘sishga erishgan. Mahsulotlar sotishdan olingan yalpi foyda o‘tgan yilga nisbatan 142532544,9 ming so‘mga ortgan. SHu davr mobaynida asosiy faoliyatdan ko‘rilgan foyda miqdori 110439009,60 ming so‘mni tash kil qilgan holda yil boshiga nisbatan 110392406,23 ming so‘mga ko‘tarilgan. Korxonada foydani znada oshirish imkoniyatlari mavjud. Masalan, davr xarajatlari o‘tgan yilga nisbatan sezilarli darajada 32140138,67 ming so‘mga oshgan. Moliyaviy faoliyatdan ham yil oxirida 2000000,00 ming so‘m zarar ko‘rilgan. Korxonada hisobot davrida soliq to‘lagunga qadar foyda miqdori 108392667,33 ming so‘mga oshgan holda, daromad solig‘i 21447646,700 ming so‘mni tash kil qilgan. Foydaning mutlaq miqdori korxonalarning xo‘jalik yuritish borasidagi samaradorlik darajasini har tomonlama belgilamaydi. SHuning uchun nisbiy ko‘rsatkichlarni aniqlash kerak. Bu ko‘rsatkich - rentabellik ko‘rsatkichlari hisoblanadi. 1Leonard A. Bernstein. Financial statement analysis. Manual. –M. Finansi i statistika, 2002. Пер. сангл. ЕлисееваИ.И.-510 p. Download 30.83 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|