«korxona iqtisodiyoti va menejmenti» fani
Download 1.15 Mb.
|
1 2
Bog'liq11 mavzu
|
«KORXONA IQTISODIYOTI VA MENEJMENTI» FANI -ma’ruza. Boshqaruv – maqsadli yo’naltirilgan jarayon. Boshqarishning tamoyillari va funksiyalari 1
2
3
4
Reja: Menejment (ing. management- boshqarmoq, idora qilmoq, tashkil qilmoq) – bu: ishlab chiqarish, tijoratni boshqarish bo‘yicha, ma’lum maqsadlarni ko‘zlovchi amaliy faoliyat; boshqaruv, nazariyasi, fani boshqaruv tamoyillari, usullari, vosita- lari va shakllarining majmuasi; mamlakatimizning hozirgi zamon amaliyotida korxona, aksiyadorlik jamiyatining rahbarlik qiluvchi tarkibidir. “Menejment” atamasi zamonaviy tashkilotni boshqarishga nisbatan qo‘llaniladi, shu vaqtda esa boshqa maqsadlar uchun boshqa atamalar, masalan: government admiristration – davlat boshqaruvi va publik admiristration – ijtimoiy boshqaruvdan foydalaniladi. Bizning sharoitlarda buning uchun “tashkil qilish”, “tartibga solish”, “boshqarish” va “ma’muriy boshqarish” atamalarini qo‘llash kerak. SHunga qaramasdan davlat, jamoa va boshqa tashkilotlar ham agar o‘z maqsadlariga kamroq xarajatlar, faoliyat yuritish va davlat tomonidan tartibga solishning yuqori samaradorligida erishishni istasalar, menejmentning ba’zi bir tamoyillari va usullaridan foydalanishlari zarur. YUqorida bayon qilinganlari hisobga olish bilan ushbu ishda “boshqaruv” atamasi shartlilikning ma’lum darajasi bilan “menejment” ma’nosida ham qo‘llaniladi. Masalan, boshqaruv tizimini barqaror, ishonchli, istiqbolli va samarali faoliyat yuritishning ta’minlovchi boshqaruv nazariyasi, ilmiy yondashuvlar, jarayonlar, tamoyillar va usullarni ishlab chiqish menejmentning fan sifatidagi maqsadi bo‘ladi. Menejmentning samarali boshqaruv amaliyoti sifatidagi maqsadi tashkilotning yuqori foydaliligi, raqobatbardoshligi va boshqa maqsadlariga ishlab chiqarish, savdo va boshqa jarayonini ratsional tashkil qilish va tashkilotning texnik-texnologik bazasini rivojlantirish yo‘li bilan erishishdan iboratdir. Menejment Moliyaviy menejment – bu moliyalarni boshqarishning barqarorligi, ishonchliligi va samaradorligini ta’minlashning majmuaviy tizimidir. U o‘z ichiga moliyaviy ko‘rsatkichlarni menejmentga ilmiy yondashuvlar va tamoyillar, daromadlar va xarajatlar balansi, resurslardan foydala- nishning samaradorligi ko‘rsatkichlari, ishlar va tovarlar rentabelligiga rioya qilish bilan shakllantirish va rejalashtirishni oladi. Innovatsion menejment – bu mulk egasi tomonidan innovatsiyalarning barcha turlarini rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalarni boshqarishning majmuaviy usuli. U o‘z ichiga tashkiliy tuzilmalarni qurish, innovatsiyalarning yo‘nalishlarini tanlash, innovatsiyalar, xodimlarni boshqarishning har xil jihatlarini muvofiqlashtirishni oladi. Savdo menejmenti – savdo korxonasi faoliyatining barcha asosiy jihatlarini boshqarish jarayonidan iborat bo‘ladi. U aniq savdo korxonasini rivojlantirish masalalari bo‘yicha ratsionalroq boshqaruv qarorlarini shakllantirish, uning faoliyati har xil yo‘nalishlarini muvofiqlashtirish va bu faoliyatning yakuniy natijalari yuqori samaradorligini ta’minlashga qaratilgan. Maxsus menejmentning turlari ijtimoiy soha soliq tashkiliy bank xalqaro menejment Keyingi 10-15 yillar ichida iqtisodiyotida keskin ko‘tarilish xos bo‘lgan mamlakatlar orasida Singapur, Gonkong va Tayvan etakchilik qilmoqdalar Boshqaruvning zamonaviy talablariga muvofiq AQSH -9, Fransiya – 12, Italiya – 14, Buyuk Britaniya -16 o‘rinda turibdi Eng rivojlangan mamlakatlar guruhida YAponiya, Germaniya va SHvetsariya etakchilik qilmoqda Umumiy ko‘rinishda boshqaruv ikkita ob’ektning maqsadiga qaratilgan o‘zaro hamkorligidan iborat bo‘lib, bunda ulardan biri boshqaruv sub’ekti o‘rnida, boshqasi esa boshqaruv ob’ekti o‘rnida bo‘ladi. Bu o‘zaro hamkorlik uchun quyidagilar xosdir: • boshqaruv sub’ekti boshqaruv ob’ektiga ta’sir ko‘rsatish impulslari (boshqaruv buyruqlari)ni jo‘natadi, ular boshqaruv ob’ekti qanday faoliyat yuritishi haqidagi axborotga ega bo‘ldilar; • boshqaruv ob’ekti ushbu impulslar (buyruqlar)ni oladi va ularga muvofiq harakat qiladi. Zamonaviy tashkilotni boshqarish tizimi quyidagi talablarga javob berishi kerak: • yuqori egiluvchanlikka ega bo‘lish; • ishlab chiqarishning mehnatni nazorat qilish, tashkil etish va taqsimlashning tegishli shakllarini talab qiluvchi texnologiyasiga o‘xshash bo‘lish; • korxonaning tashqi va ichki muhiti, bozor holatining omillari o‘zgarishlariga operativ javob qaytarish; • tashkilotni boshqarishning yuqori samaradorligini ta’minlash; • tashkilotning rivojlanishiga ko‘maklashish; • fan va ilg‘or amaliyot yutuqlarini tadbiq etilishini ta’minlash; Boshqaruv aloqalari teskari vertikal gorizontal diagonalli to‘g‘ridan to‘g‘ri Ikkinchi tizimcha – axborotli - ahloqiy. Quyidagilar uning asosiy bloklari bo‘ladilar: - boshqaruv g‘oyasi va boshqaruv tizimini qiymatga yo‘naltirish; - boshqaruv jarayoni ishtirokchilarining manfaatlari va axloqiy me’yorlari; - boshqaruv tizimidagi axborotlar va kommunikatsiyalar. Tashkilot menejment tizimining ta’minlovchi tizimchasi quyidagilarni o‘z ichiga oladi resurslar ta’minoti axborot ta’minoti xuquqiy ta’minot uslubiy ta’minot Vazifaviy tizimcha quyidagi tarkibiy qismlarni o‘z ichiga oladi rejalashtirish jarayonlarni tashkil qilish hisobga olish va nazorat motivatsiya tartibga solish marketing Tashkilot menejmenti tizimini boshqaruvchi tizimchasi quyidagilarni o‘z ichiga quyidagilarni oladi xodimlarni boshqarish boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish va amalga oshirish menejmentning sotsiologiyasi va psixologiyasi qarorlarni qabul qilishdagi tahlil qarorlarni qabul qilishdagi bashorat Download 1.15 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|
1 2