Korxona mahsulotiga qachon talab pasayadi?

Korxonaning favqulotdagi zarari nima

{=Kutilmagan zarar miqdori;

~Ishchi hodimlar keltirgan zararlar;

~Fond birjasida ko‘rilgan zarar;

~Xo‘jalik yurituvchi subyektlarining odatdagi faoliyatidan chetga chiquvchi hodisalar yoki operatsiyalar natijasida vujudga keladigan va ro‘y berishi kutilmagan hodisalar}

Fond qaytimi ko‘rsatkichi xarakterlanadi:

{=1 sumlik asosiy ishlab chiqarish fondlariga to‘g‘ri keladigan tovar mahsulotlari ulchamining xajmi orqali

~Mehnatni texnik jihatdan qurollanganlik darajasi bilan

~1 sumlik realizatsiya qilingan mahsulot uchun asosiy fondlarni solishtirma xarajatlari

~Asosiy vositalarning yangilanish koeffitsiyenti bilan}

1. 
   Masala. Korxonada ishlab chiqarilgan mahsulotlar sotilgandan foyda 564 mlrd. so’m bo’ldi. Sotilgan mahsulotlarni tayyorlash uchun 498 mlrd. so’m xarajat kilgan edilar. Undan tashkari transport xarajatlari 680 mln. so’m. Sotishdan ko’rilgan moliyaviy natija aniqlansin.
   
2. 
   Masala. Tarmoqda 2016 yilda 37 milliard so’mlik mahsulot ishlab chiqarilgan. 2017 yilda esa, mahsulot ishlab chiqarish 114 foizga, 2018 yilda 120 foizga oshgan. Shu yillarda tarmoqda 42 ming kishi ishlagan. Maxsulot ishlab chiqarish dinamikasini aniqlang va mehnat unumdorligining ko’payshini hisoblab chiqing.
   
3. 
   Masala. Tarmoqda ishlab chiqarilgan mahsulotlar sotilgandan so’ng ularning hisob schetiga 467 mlrd. so’m mablag’ kelib tushdi. Ular sotilgan mahsulotlarni tayyorlash uchun 406 mlrd. so’m xarajat kilgan edilar. Undan tashqari transport ishlari uchun 125 mln. so’m sarfladilar. Sotishdan ko’rilgan moliyaviy natija aniqlansin.
   
4. 
   Masala. «Uluk» korxonasi 2012 yilda 1 milliard so’mlik mahsulot ishlab chiqargan. 2013 yilda esa, mahsulot ishlab chiqarish 110 foizga, 2014 yilda 120 foizga, 2015 yilda 140 foizga, 2016 yilda 160 foizga oshgan. 2017 yilda esa rejaga binoan 2 baravar ko’payishi kerak. Ushbu korxonada 2012 yilda 2 ming kishi ishlagan. Kelgusi yillarda esa xizmatchilar soni o’zgarmagan. Maxsulot ishlab chiqarish dinamikasini aniqlang va mehnat unumdorligining ko’payshini hisoblab chiqing.
   
5. 
   Masala. 2018 yilda korxona asosiy fondlarining boshlang’ich qiymati 8 mln. so’mni tashkil etgan. Asosiy fondlarning qoldiq qiymati 6 mln. so’mga teng bo’lgan. Aylanma fondlarning o’rtacha yillik qiymati esa 10 mln. so’mni tashkil etgan. Jami foyda 5 mln. so’mdan iborat. Korxona ishlab chiqarishining fondrentabelligi aniqlansin.
   

1. Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54-son qarori bilan tasdiqlangan “Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risi-da NIZOM”ga ko‘ra korxonalarning moliya-xo‘jalik faoliyati bilan bog‘liq xarajatlar ro‘yxatini keltiring:

{= ma’muriy xarajatlar, sotish xarajatlari, boshqa operatsion xarajatlar;

~ moddiy xarajatlar, ishlab chiqarishga tegishli ish haqi, ish haqidan ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar;

~mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi, davr xarajatlari, moliyaviy faoliyatga oid xarajatlar, favqulodda zararlar;

~asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi, boshqa ishlab chiqarish xarajatlari}