Korxonalarda marketing xizmatini boshqarishni tashkiliy tizimi

II BOB. MARKETINGNING TAMOYILLARI, VAZIFALARI VA TURLARI
2.1 Marketingning asosiy tamoyillari
Marketing faoliyati quyidagi tamoyillar asosida amalga oshiriladi:
1. Bozor holatini va tadbirkorlik faoliyatining ishlab chiqarish-sotish
imkoniyatlarini chuqur va har tomonlama o‘rganish.
2. Bozorni segmentlash.
3. Ishlab chiqarish va sotishning iste’molchilar talabiga mos kelishi.
4. Ishlab chiqarish va sotishga yangilik kiritish.
5. Rejalashtirish.
Ushbu tamoyillarni yanada chuqurroq ko‘rib chiqamiz.
1. Bozor muhitini chuqur va har tomonlama o‘rganishda tadbirkor
asosiy e’tiborini quyidagilarga qaratishi lozim:
– bozor ehtiyojlariga;
– narx-navo siyosatiga;
– bozor sig‘imiga;
– tovarning iste’mol xususiyatlariga;
– sotish kanallariga;
– talabni shakllantirish va rag‘batlantirishni tahlil qilishga.
Bunday tadqiqotlarni olib borish tadbirkorlik faoliyatining strategiyasi
va taktikasini aniqlashga imkon beradi.
2. Bozorni segmentlanish, guruhlarga bo‘lib o‘rganish tadbirkorlik faoliyatlarining
samaradorligini va oldiga qo‘ygan maqsadiga qaratilganligini
oshiradi, chunki tadbirkor o‘zi uchun faoliyatiga mos keladigan bozor
segmenti, u faoliyat olib borishi kerak bo‘lgan iste’molchilarning aniq
guruhini aniqlashi darkor.
3. Tadbirkorlik faoliyatida ishlab chiqarish va sotish jarayonida faol va
salohiyatli ehtiyoj talablariga tezkorlik bilan javob berishi tadbirkorlik faoliyatida
ishlab chiqarish-sotish faoliyatini bozor holati va aniq iste’molchilar
ehtiyojiga bog‘liq holda boshqarishning jadalligi va moslashuvini ko‘zda tutadi.
4. Yangilik kiritish – tadbirkor faoliyatining zamonaviylashtirib yangilangan
tovarning doimiy takomillashuvi, yangi tovarlar, yangi texnologiyani
yaratish, ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlarida yangiliklar kiritishni
ko‘zda tutadi. Bundan tashqari yangilik kiritish faoliyatiga yana yangi
bozorlarga kirishda yangicha uslublarni qo‘llash, talabni shakllantirish va
o‘tkazishni rag‘batlantirishga yangiliklarni kiritish mumkin.
5. Rejalashtirish ushbu tamoyil bozor holatini va bozorni kelajakdagi
bashoratini ishlab chiqishga asoslangan marketing tadqiqotlariga asoslangan
ishlab chiqarish-sotish resurslarini ko‘zda tutadi.
Yuqorida sanab o‘tilgan tamoyillarga muvofiq quyidagilar marketingning
asosiy vazifalari bo‘ladi:
bozorni kompleks tadqiq qilish, holat tahlili va bashorat qilish;
marketing strategiyasi va dasturlarini ishlab chiqish;
tovar siyosatini amalga oshirish narx-navo siyosatini amalga oshirish;
ayirboshlash siyosatini amalga oshirish talabning shakllanishi va sotishni rag‘batlantirish marketing xizmatlari tuzilmasini shakllantirish;
marketing faoliyatini nazorat qilish va uning samaradorligini narxlash.
Marketing tamoyillari va vazifalarini amalga oshirish tadbirkorlik faoliyatini
bozorga mos holda boshqarishni ta’minlaydi.4-chizma