Kreativ fikrlash


Download 466.5 Kb.
bet19/32
Sana25.08.2023
Hajmi466.5 Kb.
#1670247
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   32
Bog'liq
Kreativ fikrlash

Sillogizm – dеduktiv xulosa chiqarishning eng kеng tarqalgan turi hisoblanadi. Mantiq ilmida sillogizm dеduktiv xulosa chiqarish dеb ham ataladi. Sillogizm dеb ikki asosdan yangi xulosa chiqarishga aytiladi.
Misol: Yaxshi o`qish barcha talabalarning burchidir.
Ahmеdov - talabadir. Dеmak, yaxshi o`qish Ahmеdovning burchidir.
Sillogizm ikki asos va xulosadan iborat bo`ladi. Sillogizm tarkibidagi tushunchalar tеrminlar dеb ataladi. Sillogizmda uchta tеrmin bo`ladi: katta tеrmin, kichik tеrmin va o`rta tеrmin.

Katta tеrmin R harfi bilan, kichik tеrmin S harfi bilan, o`rta tеrmin esa M harfi bilan bеlgilanadi.


Kichik va katta tеrminlar sillogizm xulosasi bo`lib chiqariladi. Unda katta tеrmin xulosaning prеdikati, kichik tеrmin esa sub'еkti bo`lib chiqadi. O`rta tеrmin (M) asoslar o`rtasidagi aloqani ko`rsatadi.
2. Kreativ shaxsga xos feʼl-atvor xususiyatlarini aniqlashga ba- gʻishlangan tadqiqotlar ko‘p. Kreativ shaxslarning feʼl-atvorini va fikrlash uchun foydali boʻlishi umum qa- bul qilingan fikr boʻlsa ham, bilim yoki qobiliyatdan foydalanishning odatiy tusi ijodiy fikrlash uchun toʻsiq boʻlishi ham mumkin.
Chunki shaxs odatiy tartibga tobe bo‘lib qolishi, ushbu odatiy tartibdan chetga chiqa oladigan Oʻquvchilar ijodiy fikrlashini ifoda qila olishi uchun ularning soha bo‘yicha tayyorgarligini (bilim va tajribalari) t a kom i l la sht i r i shda maktablar muhim oʻrin tutadi.
Yurish-turishini oʻrganadigan amaliy tadqiqotlar, odatda, savolnoma instrumentlaridan foydalanadi va kreativlik nisbatan barqaror va mun- tazam feʼl-atvor ekanligidan kelib chiqadi (Hennessey va Amabile, 2010). Ushbu tadqiqotlar aksar ijodkor insonlarga bir qator moyilliklar xos ekanligini, lekin, ayniqsa, ochiqlik – ham tajribaga ochiqlik, ham intellektga ochiqlik – ular orasida eng keng tarqalgan xarakter ekanligini namoyon qilmoqda (Amabile, 2012; Batey va Furnham, 2006 Feist, 1998 Prabhu, Sutton va Sauser, 2008 Sternberg va Lubart, Sternberg va Lubart, 1995. 37. Kaufman va boshqalarning (2009) aniqlashicha, tajribaga ochiqlik barcha sohalardagi ijodiy muvaffaqiyat bilan salmoqli va uzil- kesil tarzda bogʻliq boʻlgan «Katta beshlik»dagi1 yagona xarakterdir.
Ushbu tadqiqot xitoyliklarda ham kuzatilgan va oʻxshash natija qayd etilgan (matematika/ilmiy sohadagi ijodkorlikdan mustasno) (Werner va boshqalar., 201). McCrae (1987 ) ham tafovutli fikrlash tarzi doimo tajribaga ochiqlik bilan (lekin feʼl-atvorning boshqa qirralari bilan emas) boʻgliq ekanligini kashf etgan. Feʼl-atvor hamda ijodiyot bilan bogʻliq tadqiqotlarning meta-tahlillari tajribaga ochiqlik barcha sohadagi ijodkorlarga xos ekanligini tasdiqlamoqda, qolgan feʼllarning esa ijodiyot bilan bogʻliqligi faqatgina muayyan sohada faoliyat yuritayotgan muayyan shaxslarga foydali boʻlishida kuzatilgan (masalan, «batartiblik, onglilik» feʼli ilmiy ijodkorlikni qoʻllab-quvvatlashi, lekin sanʼatdagi ijodkorlikka xalal berishi mumkin) (Batey va Furnham, 2006 [60]; Feist, 1998 ). 38. Taxmin qilinishicha, bu xususiyat «aqliy (misol uchun xayolot, tasavvur), emotsional (misol uchun qiziquvchanlik, ichki motivatsiya) va xulq-atvordagi (masalan, komfort zonasidan chiqish, yangi narsalarni faol sinab koʻrish) koʻrinishlardan iborat xarakterlarning keng turkumidir» (Werner va boshqalar, 2014). Bir qator tadqiqotchilar qiziquvchanlik hissini muvaffaqiyatli ijodiy faoliyat uchun


Download 466.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling