“kreativlik va innovatsiyalar” fanining nazariy asoslari

“KREATIVLIK VA INNOVATSIYALAR” FANINING NAZARIY ASOSLARI

REJA:

• Kreativlik va innovatsiya tushunchalarining mohiyati
• Kreativlikning 4P modeli
• Innovatsiyalarning turlari va darajasi
• Divergent va konvergent fiklash
• Kreativlik va innovatsiyalar uchun muhit

1. Kreativlik va innovatsiya tushunchalarining mohiyati

Ilmiy fan sifatida kreativlik haqidagi tadqiqotlar 1950-yillarda psixologiya sohasi sifatida boshlangan. Buning uchun dastlabki turtki J.P.Gilford tomonidan 1949 yilda "Intellektning tuzilishi" haqidagi ma'ruzasi bilan yaratilgan. J.P.Gilford Amerika Psixologiya Assotsiatsiyasining prezidenti edi. U o'z ma'ruzalarida kreativlik har kimning ixtiyorida bo'lgan resurs ekanligini va shuning uchun ham har kim undan jamiyatga ulkan hissa qo'shish uchun foydalanishi mumkinligini ta'kidladi.

Kreativlikning ba'zi ta'riflari:

• "Kreativlik – bu ma'lum bir vaqtda boshqalarning muhim guruhi tomonidan foydali, ishonchli yoki qoniqarli deb qabul qilinadigan yangilikka olib keladigan jarayon." M. Shtayn (1953).
• “Kreativlik – bu mavzu bo'yicha yangi va turli nuqtai nazarlarni yaratish qobiliyati. Bu uning tuzilishi haqida yangi tushunchalarga ega bo'lish uchun mavzu bo'yicha bilimlarimizni parchalash va qayta qurishni o'z ichiga oladi. T. Proktor (2005).
• "Ikki g'oyaning kesishishi birinchi marta" O.A.Keep (1957).

Innovatsiyaning ba'zi ta'riflari:

• "Qiymat yaratadigan yoki mijozlar to'laydigan tovar yoki xizmatga g'oya yoki ixtironi tarjima qilish jarayoni." (Biznes lug'ati).
• "Ixtiro va ekspluatatsiya (yoki amalga oshirish)." E.Roberts (Professor, MIT). Bu yerda men kreativlikning ish ta'rifini ham taklif qilmoqchiman: "Innovatsiya - bu bozorga, tashkilotga yoki jamiyatga foydali bo'lgan yangi narsalarni kiritish".

Innovatsiya - bu kreativlikning mevalarini kengroq kontekstga qanchalik kiritish mumkinligi haqida. Kompaniya nuqtai nazaridan, bu kengroq kontekst mahsulot taklif qilinadigan bozor bo'lishi mumkin yoki u tashkilot uchun ichki bo'lishi mumkin.
Kreativliksiz innovatsiya bo'lmaydi. Kreativlik yuqoridagi ta'riflarda va quyidagi rasmda aniq ko'rinib turganidek, har bir yangilikning boshida mavjud bo'lib, markaziy o'rinni egallaydi. Innovatsiya – bu ijodiy natijani kengroq kontekstga kiritish yoki kengaytirish. Buning uchun, avvalo, kattaroq kontekstga qo'shilish uchun yetarlicha foydali deb hisoblangan yangi narsaga erishishingiz kerak.