Kredit shakllari

Ipoteka kreditlari bilan bog’liq muammolarning kelib chiqishiga esa AQSh FZT tomonidan qo’llangan ekspansion pul-kredit siyosati va ipoteka kreditlarining haddan tashqari erkinlashtiriganligi sabab bo’ldi.

Ipoteka kreditlari bilan bog’liq muammolarning kelib chiqishiga esa AQSh FZT tomonidan qo’llangan ekspansion pul-kredit siyosati va ipoteka kreditlarining haddan tashqari erkinlashtiriganligi sabab bo’ldi.

AQSh FZT qayta moliyalash stavkasi 2006 yildagi 5-6 foizdan 2008 yilda 1 foizgacha tushirildi. Pul bozorida pulning bahosi arzonlashdi. Bundan tashqari, ipoteka kreditlarining banklar tomonidan berilishi osonlashdi. AQSh fuqarosi hech kanday muammosiz uyning garoviga ipoteka kreditlaridan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ldi.

Ipoteka inqirozi bank aktivlarining qadrsizlanishi, o’z navbatida, banklarning to’lov qobiliyati va likvidlik darajasining pasayishiga sabab bo’ldi.

Uy-joydan boshqa maqsadlar uchun olinadigan kreditlar malum bir muddat ichida to’lanishi yoki bir yo’la to’lanishi mumkin.

Malum bir muddat ichida to’lanadigan kreditlar qisqa va o’rta muddatli kreditlar bo’lib, bunda kredit miqdori ikki yoki uch qismga bo’linib to’lanadi (odatda har oyda yoki har chorakda bir marta) bunday kreditlar asosan harakat vositalari, mebel, yirik elektrxo’jalik mollari sotib olish uchun beriladi. Bunday kreditlarga asosan mutlaq foiz stavkasi o’rnatilsa ham, keyingi paytlarda «suzib yuruvchi» foiz stavkasini o’rnatish amaliyotda ko’p qo’llanilmokda.

Malum bir muddat ichida to’lanadigan kreditlar qisqa va o’rta muddatli kreditlar bo’lib, bunda kredit miqdori ikki yoki uch qismga bo’linib to’lanadi (odatda har oyda yoki har chorakda bir marta) bunday kreditlar asosan harakat vositalari, mebel, yirik elektrxo’jalik mollari sotib olish uchun beriladi. Bunday kreditlarga asosan mutlaq foiz stavkasi o’rnatilsa ham, keyingi paytlarda «suzib yuruvchi» foiz stavkasini o’rnatish amaliyotda ko’p qo’llanilmokda.

Bir yo’la qaytariladigan kreditlar qisqa muddatli kreditlar bo’lib, jismoniy shaxslarning naqd pul mablag’iga bo’lgan joriy ehtiyojini qondirish uchun beriladi va kredit muddati tugashi bilanoq uning to’la hajmi qaytariladi. Bunday kreditlarning hajmi kichkina bo’lib, muddati 30 kun yoki undan ham kam bo’lishi mumkin. Qisqa muddatga bir yo’la qaytarish sharti bilan beriladigan kreditlar bank uchun serdaromad bo’lib, bazida, mijozning xususiyatiga qarab yirik mikdorda ham bo’lishi mumkin. Masalan, mehnat tatili va davolanish, yirik elektr xo’jalik mollarini sotib olish yoki tamirlash, soliq to’lashga ketadigan xarajatlarni qoplash uchun olinadi.