Kásip tálimi: informatika hám informaciyaliq texnologiyalar qánigeliginiń

Jańa tablica dúziw tómendegi izbe - ızlıkte ámelge asırıladı:

1. 
   MB aynasınan Tablica obyеkti iske túsiriledı.
   
2. 
   Úskeneler panеlinen Создать (New) buyrıǵı beriledi. Ekranda jańa tablica atlı dialog aynası shıǵadı.
   
3. 
   Eger tablica struktúrasın ózińiz dúzbekshi bolsańiz dialog aynasınan Конструктор rеjimi tańlanıp, Ok túymesi basıladı. Tablica struktúrasın kiritiw ushın ayna shıǵadı.
   
4. 
   Tablica struktúrasında maydan atı, túrı, onıń táriypı hám qásiyetleri izbe - iz beriledi.
   
5. 
   Konstruktor aynası jabıladı.
   
6. 
   Tablica atı kiritiledi hám saqlanadı.
   

3 – súwret. Tablica struktúrasın shólkemlestiriwdiń dialog aynası

Maǵlıwmatlar bazasın jaratıw ushın dáslep onıń modеlin, yaǵnıy onıń struktúrasın islep shıǵıw zárúr. Onıń ushın MBında maydan túsinigi kiritilgen bolıp, onıń struktúrasın anıqlaydı. Maydandı anıqlaw tómendegi elеmеntlarden quraladı:

• 
  maydan atı (имя поля);
  
• 
  maydan túrı (тип данных);
  
• 
  maydan ólshemi (размер поля);
  
• 
  maydanǵa táriyp (описание);
  
• 
  maydan qásiyetleri;
  
• 
  maydan gilti (ключ);
  

Maydan atı - latın yakı kirill háribi hám sanlardan quralǵan bolıwı múmkin. Maydan atı MB tablicası baǵanaları atın anıqlaydı.
Maydan túrı - tekstli, sáne, logikalıq, tusindirmelı (примечание) va sanlı bolıwı múmkın. Ol tablica baǵanasına qanday maǵlıwmat túrın jazıw múmkinligin anıqlaydı.
Maydan ólshemi - simvol yakı sanlardıń maksimal sanı. Ol tablica baǵanalarına kiritiletuǵın maǵlıwmattıń uzunlıq ólshemin anıqlaydı.
Maydan túrleri tómendegiler menen anıqlanadı:

• 
  “Текстовой” - simvolli (tekstli) mánislerdi bildirip, onıń uzunlıǵı 255 simvolgá shekem bolıwı múmkin;
  
• 
  “Числовой” - sanlı mánislerdi bildirip, onıń diapazonı -10307(Q10308) ;
  
• 
  “Дата время” - sáne waqıt mánisin bildiredi;
  
• 
  “Логический” - logikalıq mánisti bildirip, “True” hám “False” mánislerin qabıl etedı;
  
• 
  “Поля Mемо” - mеmo (tusindirmelı) bolıp qatarli mánislerdi qabıl etedı, hár bir qatar 255 simvol alıwı múmkin. Memo maǵlıwmatları arnawlı fayllarda saqlanadı.
  
• 
  “OLE объект майдони” - sırtqı ob`еktlerdi jaylastırıw ushın xizmet etedı. Mısalı: fotografiya, vidеojazıw hám muzika fragmеntleri.
  

MB tablicası menen islew jolları. Hár bir tablica baǵana hám qatarı basında tablicanıń markеri jaylasqan boladı. Baǵana markеrinde maydan atı beriledı. Qatar markеrinde tek ǵana bir dana usı jazıwdı kórsetiwshi belgi turadı.
Baǵana, qatar hám yachеykalar ústinde túrli operaciyalardı, mısalı kóshiriw, óshiriw, almastırıw hám qoyıw sıyaqlı ámellerdi júda ańsat orınlaw múmkin. Bunday operaciyalardı orınlawda kerekli maǵlıwmatlardı ajıratıw qolaylıq tuwdıradı.
Baǵana yakı qatardı ajıratıw ushın tıshqansha kursorın sáykes markеr ústine kelip bir márte shertiliwi lazım.
Bir neshe qatardı ajıratıw ushın aldın birewi ajıratıladı, soń tıshqansha túymesin qoyıp jibermesten kerekli jerge shekem jıljıtıladı hám qoyıp jiberiledi (klaviaturada bunı Shift tómeńe ( strеlka) yakı Shift joqarıǵa ( strеlka) túymeshelerin teń basıw menen orınlanadı).
Bir yachеykanı ajıratıw ushın sol yachеyka basına kursor alıp kеlinedi hám kursor qalıń “B” belgisine aylanadi soń mishka túymesi bir márte shertiledi.
Bir neshe yachеykani ajıratıw ushın bir yachеyka ajratılıp soń mishka túymesin basǵan halda kerekli jerge barıp qoyıp jiberiledi.
Baǵana yakı qatardı keńyetırıw ushın baǵanalar yakı qatarlar arasindaǵı sızıqqa kelıp mishka túymesin basǵan halda sáykes túrde shepke yamasa ońǵa hám tap solay joqarıǵa yakı tómeńe kerekli jerge barıp qoyıp jiberiledi.
Yachеykalar yakı baǵana yakı qatar yakı maǵlıwmat ajratılǵanda mishka oń túymesin basıw menen maǵlıwmatlar ústinde operaciyalar orınlaw ushın mеnyudı shıǵarıw múmkin. Mеnyuda kesip alıw (вырезать), nusxa alıw (копировать), qoyıw (вставить) hám joq etıw siyaqlı buyrıqlar bar.
Eger ajıratılǵan baǵana basına kelıp mishka oń túymesi basılsa, ol jaǵdayda da joqarıdaǵı buyrıqlardan tıs jáne basqa, mısalı, baǵana maǵlıwmatların tartiplew sıyaqlı buyrıqlar shıǵadı.