Kuniy davlat atestatsiyasi sinovlai dasturining tarkibiy qismi: Kirish

“Buxgalteriya hisobi”fanidan yakuniy davlat attestatsiyasi uchun savolnoma
1. Asosiy vositalarni turkumlash va ularni baholash.
Tayanch iboralar: Asosiy vositalar tushunchasi; boshlang‘ich qiymati; qoldiq 
qiymati; joriy qiymati; tugatish qiymati; asosiy vositalarni eskirish hisobi; asosiy 
vositalarni qayta baholash hisobi; asosiy vositalar ijarasi hisobi. 
2. Buxgalteriya balansi va uni tuzish tartibi. 
Tayanch iboralar: Buxgalteriya balansi; aktiv; passiv; uzoq muddatli aktivlar; joriy 
aktivlar; majburiyatlar; xususiy kapital; xo‘jalik operatsiyalari. 
3. Inventarizatsiya va uning natijalarini buxgalteriya hisobida qanday aks 
ettiriladi?
Tayanch iboralar: Inventarlash maqsadlari; inventarlashni tashkil etish; 

---

inventarlash natijalarini rasmiylashtirish tartibi; inventarlashni buxgalteriya 
hisobida aks ettirish. 
4. Mehnatga haq to‗lashning shakllari va tizimlari. 
Tayanch iboralar: Mehnatga haq to‘lashning shakllari; ish haqi va boshqa 
to‘lovlarni hisoblash tartibi; ish haqi va boshqa to‘lovlar bo‘yicha daromad solig‘i 
va boshqa ushlanmalarni hisoblash. 
5. Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash tartibi va usullari. 
Tayanch iboralar: Asosiy vositalarning eskirish; to‘g‘ri chiziqli usul; ishlab 
chiqarish usuli; kamayib boruvchi (tezlashtirilgan) usul; yillar yig‘indisi (kulmulativ) 
usul. 
6. Buxgalteriya balans aktivi va passivining bo‗limlari nimalardan iborat? 
Tayanch iboralar: joriy aktivlar; uzoq muddatli aktivlar; majburiyatlar; xususiy 
kapital; xo‘jalik operatsiyalari. 
7. Davr xarajatlari tarkibi va hisobi. 
Tayanch iboralar: Davr xarajatlari; sotish xarajatlari; ma’muriy xarajatlar; boshqa 
operatsion xarajatlar. 
8. Uzoq muddatli aktivlar tarkibiga nimalar kiradi? 
Tayanch iboralar: asosiy vositalar, nomoddiy va boshqa uzoq muddatli aktivlar; 
moliyaviy ijara; uzoq muddatli investitsiyalar; capital qo‘yilmalar; uzoq muddatli 
debitor qarzlar. 
9. Xarajatlar haqida tushuncha va ularning turli xil belgilariga qarab 
turkumlanishi. 
Tayanch iboralar: mahsulot tannarxi xarajatlari; davr xarajatlari; moliyaviy faoliyat 
xarajatlari.
10. Materiallar ombor hisobini tashkil etish haqida tushuncha bering? 
Tayanch iboralar: Materiallarni tavsiflash va baholash; materiallar harakatini 
hisobga olish; ombordagi materiallar hisobi; tovar moddiy zahiralar. 
11. Qo‗shilgan kapital hisobi 
Tayanch iboralar: Qo‘shilgan kapital hisobi; emissiya daromadi; ustav kapitalni 
shakllantirishdagi kurs farqi. 
12. Tayyor mahsulot (tovar, ish, xizmat)larni baholash
Tayanch iboralar: Tayyor mahsulot; tayyor mahsulot ishlab chiqarilishi va uning 
omborga kelib tushishi hisobi. 
13. Buxgalteriya hisobida ikkiyoqlama yozuv va uning ahamiyati. 
Tayanch iboralar: Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar; ikkiyoqlama yozuv; doimiy 
hisobvaraqlar; vaqtinchalik (tranzit) hisobvaraqlar. 
14. Asosiy vositalar harakatini hujjatlashtirish. 
Tayanch iboralar: boshlang‘ich qiymati; qoldiq qiymati; tiklash qiymati; tugatish 
qiymati. 
15. Asosiy vositalarni xo‗jalik sub‘yekti balansiga kirim qilish tartibi. 
Tayanch iboralar:Asosiy vositalarning kelib tushishi hisobi; tugallanmagan qurilish; 
kapital quyilmalar. 
16. Mehnatga haq to‗lashda hujjatlar qanday tartibda rasmiylashtiriladi? 
Tayanch iboralar: Mehnatga haq to‘lashning shakllari; ish haqi va boshqa 
to‘lovlarni hisoblash tartibi; ishchi tabellar. 

---

17. Oylik, choraklik, yillik hisobotlar va ularning ahamiyatini tushuntirib bering? 
Tayanch iboralar: buxgalteriya balansi; moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot; pul 
oqimlari to‘g‘risida hisobot; statistika organlariga hisobot. 
18. Inventarizatsiya turlari va uni o‗tkazish tartibi. 
Tayanch iboralar: Inventarlash maqsadlari; inventarlashni tashkil etish; 
inventarlash natijalarini rasmiylashtirish tartibi. 
19. Moliyaviy faoliyat bo‗yicha daromadlar va xarajatlarni buxgalteriya hisobda 
aks ettirish. 
Tayanch iboralar: Dividendlar shaklidagi daromadlar; foizlar shaklidagi 
daromadlar va xarajatlar; valyuta kursi farqidan daromadlar va zararlar. 
20. Xo‗jalik mablag‗larining turkumlanishi. 
Tayanch iboralar: O‘z mablag‘lari; qarz mablag‘lari; maqsadli tushumlar; 
taqsimlanmagan foyda. 
21. Buxgalteriyada ikkiyoqlama yozuv va uning ahamiyati. 
Tayanch iboralar: Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar; ikkiyoqlama yozuv; debit; 
kredit; aktiv; passiv. 
22. Moliyaviy natijalar to‗g‗risidagi hisobot tuzilishi. 
Tayanch iboralar: Mahsulot (tovar, ish va xizmat) larni sotishning yalpi foydasi 
(zarari); umumxo‘jalik foydasi (zarari); soliq to‘languncha foyda (zarar). 
23. Sof foyda va uning ishlatilishini hisobda aks ettirish 
Tayanch iboralar: Hisobot davrining sof foydasi (zarari); taqsimlanmagan foyda 
(qoplanmagan zarar). 
24. Buxgalteriya balansi tuzulishi. 
Tayanch iboralar:xususiy kapital, majburiyatlar, uzoq muddatli aktivlar. 
25. Uzoq muddatli investitsiyalar hisobi deganda nimani tushunasiz? 
Tayanch 
iboralar: 
Qimmatli 
qog‘ozlar; shoba xo‘jalik jamiyiyatlariga 
investetsiyalar; chet el kapitali mavjud bo‘lgan korxonalarga investitsiyalar. 
26. Tovar-moddiy zahiralari tarkibiga nimalar kiradi? 
Tayanch iboralar:Materiallar hisobi; materiallarni tayyorlash va xarid qilish hisobi; 
asosiy ishlab chiqarish hisobi; yordamchi ishlab chiqarish hisobi; umumishlab 
chiqarish hisobi.
27. Tayyor mahsulot tushunchasi va uning buxgalteriya hisobi hisobvaraqalarida 
aks ettirish. 
Tayanch iboralar: Ombordagi tayyor mahsulot; ko‘rgazmadagi tayyor mahsulot; 
komissiyaga berilgan tayyor mahsulot. 
28. Nomoddiy aktivlar hisobini tashkil etish 
Tayanch iboralar: Nomoddiy aktivlarni ni kelib tushishi hisobi; nomoddiy aktivlarni 
tarkibi; Nomoddiy aktivlarga amortizatsiya hisoblash. 
29. Ish haqidan ushlanmalarni hisoblash tartibini tushuntirib bering. 
Tayanch iboralar:Daromad solig‘i; kasaba uyushmasiga a’zolik badali; yagona 
ijtimoiy to‘lov;sug‘urta badallari.
30. Moliyaviy investitsiyalar va ularni kirim qilishni tushuntirib bering. 
Tayanch iboralar: Qimmatli qog‘ozlar; chet el kapitali mavjud bo‘lgan korxonalarga 
investitsiyalar; sotib olingan xususiy aksiyalar. 

---

31. Naqd pulsiz hisob-kitob shakllari qaysi hisob-kitob schotlarida aks etadi? 
Tayanch iboralar: Hisob kitob schotidagi pul mablag‘lari; akkreditivlar; chek 
daftarchalari; chet-el valyutasidagi pul mablagʻlarini hisobi.