Toshkent moliya instituti “buxgalteriya hisobi’’ fanidan mustaqil ish mavzu: Xususiy kapital hisobi. Topshirdi: Sotimov Sardorbek Jumanazar o’g’li Toshkent-2023 Xususiy kapital hisobi

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
“BUXGALTERIYA HISOBI’’ FANIDAN


MUSTAQIL ISH
Mavzu: Xususiy kapital hisobi.

Topshirdi: Sotimov Sardorbek Jumanazar o’g’li
Toshkent-2023


Xususiy kapital hisobi


Reja:

1. Xususiy kapital, rezervlarning iqtisodiy mohiyati va hisobning vazifalari.
2. Xususiy kapital, uning tarkibi, ustav kapitalini tashkil qilish manbalari va 
uning harakatining hisobi.
3. Qo‘shilgan va zaxira kapital harakatining hamda taqsimlanmagan foydaning 
hisobi.
4. Kelgusi davr xarajatlari va to‘lovlari rezervini tashkil etish va undan
foydalanishning hisobi.
5. Maqsadli moliyalashtirish va tushumlarning hisobi.

Tayanch iboralar

Xususiy kapital hisobi, xususiy kapital, ustav kapitali shaklla- nishining hisobi, t a ’sischilar qarzlarining hisobi, emission daromad, kurs farqining hisobi, rezerv kapitali.


1. Xususiy kapital va rezervlarning iqtisodiy mohiyati hamda hisobning vazifalari
Bozor iqtisodiyoti sharoitida mavjud va yangi tashkil etilayot- gan korxonalar o ‘z moliyaviy va moddiy resurslarini mustaqil shakllantiradi. Bunday resurslar, odatda, korxona ta ’sischilari tom onidan o ‘z xususiy mulklarini ustav kapitaliga ulush sifatida q o ‘shish bilan yaratiladi.Jum ladan, «Xususiy korxona to ‘g ‘risida»gi Q onunning 12- moddasiga ko‘ra pul, qim m atli qog‘ozlar, pul bilan baholanadigan boshqa mol-mulk yoki mulkiy huquqlar yoxud boshqa shaxsga beriladigan o ‘zga huquqlar xususiy korxonaning ustav fondiga q o ‘shiladigan hissa b o ‘lishi mumkin. «Ferm er xo‘jaligi to ‘g‘risida»gi Qonunning 18moddasiga ko‘ra pul, qimmatli 
qog‘ozlar, binolar, inshootlar, boshqa m ol-m ulk yoki pul bilan baholanadigan mulkiy huquqlar fermer xo‘jaligining ustav fondiga q o ‘yiladigan hissa bo‘lishi mumkin.Y uqoridagilardan kelib ch iq ib , xususiy kapital h u q u q lar va im tiy o zlar olish u c h u n korx o n a m uassislari to m o n id a n ta ’sis hujjatlariga m uvofiq q o ‘shilgan (to ‘langan) h am da korxonaning x o ‘jalik faoliyatini am alga oshirish u chun zarur b o ‘lgan m oddiy boyliklar, pul m ablag‘lari va xarajatlar m ajm uyidir. B o sh q ach a ay tg an d a, xususiy k ap ital va rezerv lar x o ‘ja lik aktivlarining m anbalarini, ya’ni o ‘z mablagMarining m anbalari- ni ifodalaydi.U m um an, xo‘jaliklar faoliyatida nafaqat xususiy kapitalning, balki rezervlaming o ‘m i ham katta.Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etish konseptual asoslarining 52-bandida «Xo‘jalik yurituvchi subyekt va kreditorlar zararlarining oqibatlaridan q o ‘shim cha ravishda himoya qilishni ta ’minlash uchun zaxiralami (rezervlarni) vujudga keltirish zarur. Rezervlami hosil qilish va ulam ing miqdori haqidagi axborot qarorlar qabul qilishda foydalanuvchilar uchun ahamiyatlidir» 
deyilgan.U m um an, kelgusi davr xarajatlari va to ‘lovlari rezervini tashkil etishdan maqsad kelgusi davrga tegishli b o ‘lgan xarajatlar va 
to 'lo v la r n i b ir m a ro m d a ish lab c h iq a rish yoki m u o m a la
xarajatlariga kiritish yo‘li bilan belgilangan tartibda jam g‘arishdan 
iborat.U m u m an , kapital va rezerv lam in g x o ‘ja lik la r faoliyatidagi 
o ‘rn id an kelib ch iq ib hisob oldiga quyidagi vazifalar q o ‘yil- 
gan:

1. Xususiy kapital va rezervlam i tashkil etish va ulardan 

foydalanish ustidan nazorat.

2. Xususiy kapital va rezervlar tarkibidagi o ‘zgarishlami o ‘z 

vaqtida va to ‘g‘ri hisobga olinishini ta ’minlash.

3. M oliyaviy hisobot va rahbariyatni xususiy kapital va 

rezervlaming holati ham da ular tarkibidagi o ‘zgarishlar to ‘g‘risidagi 
axborotlar bilan ta ’minlash.