Kunningbirinchivaikkinchiyarmidabolalarhayotini tashkil etish

Bolalar faoliyati yo'nalishlari





Dasturninghammabo'1imlaribo‘yichamashg'ulot1arni haftaga teng taqsimlash.

Badiiy,texnik-hunar

Jismoniykamolot
Haftaningbirinchiva oxirgikunigaosonroqmashg'ulot1ar qo'yiladi.
Haftaningseshanba,chorshanbavapayshanbakunlarida, bolalardagi aqliy faoliyat tezlashadi, shuning uchunbukunlar- gamurakkabroqishlarrejalashtiriladi.
Kun davomida birinchi bo'1ib bolalardan aqliy zo'r berishniko'proqtalabetadigan,kamharakatlimashg'u1ot1ar rejalashtiriladi (tevarak-atrofdagi hayot va tabiat bilan tanishtirish, ona tili, matematika). Ilıkinchi mashg'ulotga yengilroqlari: tasviriy faoliyat, jismoniy tarbiya, musiqa mashg'uloti vashungao'xshash1arrejalashtiriladi.
Kun davomida mashg'ulot1ar quyidagicha tartibda almashtiribboriladi:matematika vajismoniy tarbiya, onatili vatasviriyfaoliyatvahokazo.
Mashg'ulotlarni bunday taqsimlash bolalarning dastur materialiniyengilroqo'zlashtiribolishigaimkonyaratadi.
0‘yinbolalarningmuhimfaoliyatihisoblanadi. Ubolalarning jismoniyvaruhiyrivojlanishida,shaxssifatidashakllanishida va bolalar jamoasining tashkil topishida muhim ahamiyat kasb etadi. 0’yin bolaga quvonch bag'ishlaydi, ijobiy his va kechinmalarini,hayotdanolgantaassurotlariniaksettiradi. 0’yinmazmunibolashaxsiningshakllanishigamuhimta'sir ko'rsatadi,shuninguchunkattalarbolalaro'yinigarahbarlik qilayotib, ularda tevarak-atrofdan olayotgan taassurotlari ijobiytomoniniaksettirishxohishiniuyg'otish1arikerak.
Tarbiyachibolalaro‘yinigarahbarlikqilarekan,ularning tevarak-atrofdagihayotto’g’risidagi bilimlarini boyitadi(bu orqalio'yinmavzusi,mazmuni, syujeti boyiydi), bolalarning axloqiy hislarini, o'zaro ijobiy munosabati va odatlarini tarbiyalaydi. 0‘yindan bolalardagi o'zaro o'rtoq1ik, do'stlik, bir- birigayordamko'rsatishxislatlarinitarbiyalashdavabolalar hayotinitashkiletishshaklisifatidafoydalanadi.
Bolalarning o‘yinbilanshug‘ul1anishivamehnat qilishlari uchunkeraklimateriallarbilanta'minlanadi,shuorqalibolalar o‘yinining mehnatbilanuyg‘unlashib ketishiga erishiladi.
Tarbiyachi bolalarning syujetli-rasmli o'yin1arining hammaxilinisyujetli-rolli,qurilish drammalashtirilgantabiiy materiallar bilan o‘ynaydigan qilib tashkil etadi. Bolalarga o'yin harakatlarini o'rgatadi, tengdoshlari bilan bo'ladigan munosabatlardahaqqoniylikprinsipigarioyaqilishniuqtiradi. Shu bilan birga u bolalardagi ijodkorlik, tashabbuskorlik, faollikvaboshqaxislatlarniqo'llab-quvvatlaydi.
Ijodiy o'yinlar ertalabki qabul paytida, kunning birinchi vaikkinchiyarmidagi sayrda,ya'nimashg'u1otdan tashqari hammavaqtdatashkiletilaveradi.
Mashg'ulotlarda va mashg'u1otdan tashqari vaqtda o‘yna1adigan didaktik vaharakatli o‘yin1ar muhim rolo'ynaydi. Tarbiyachibolalarningsensor rivojlanishini, aqliy tarbiyasini, bilishjarayonlarini didaktik o'yinlarorqali amalga oshiradi. harakatli o'yinlarda bolalarning jismoniy madaniyatini tarbiyalash uchun yaxshi shart-sharoit yaratish kerak.
Harakatli o'yinlar ertalabki va kechki sayr soatlarida tashkil etilib, kuniga 1-2 marta butun guruh, yoki guruhcha bilan o'tkazi1ishi kerak. 0’rta va katta guruhlarda turli xi1 sport o'yinlari o'tkazib turiladi. Hamma o'yinlar uchun kun tartibidanvaqtajratishvakeraklimateriallarbilanta'minlash tarbiyachining zimmasigayuklatilgan.
Kun davomida bir necha marta: ertalabki qabul vaqtida, ertalabki va kechki sayrda bolalarning mustaqil faoliyatlari tashkil etiladi. Bolalar o'zlariga tanish bo'lgan didaktik va harakatli o‘yin1arni o'ynaydi1ar, xohlagan rasmlarinichizadilar, xohlagan narsalarini (plastilindan) yasaydilar, kitoblar, rasmlarni tomosha qiladilar, xohlagan badiiy asarlarini tinglaydilar.
Bolalarning mustaqil faoliyati ular uchun dam olish soati hisoblanadi, ammo ish bilan bir vaqtda bolalarning o’z-o’zini tashkiletabilishqobiliyatio‘sishiga,xulq,madaniyati,irodaviy sifatlarining tarbiyalanishiga, jamoa munosabatlarining shakllanishiga yordam beradi. U har xil faoliyatlarda bolalardagi o'ziga xos ijodkorlikning rivojlanishiga keng imkoniyat yaratadi. Shuning uchun bolalarning mustaqil faoliyatigahamtarbiyachiningrahbarlikqilishitaqozoetiladi: chunki xohlagan ishi bilan shug'u11anishiga imkon yaratish, kerakli material va asbob-uskunalar bilan ta'minlashda yordam berishda, tarbiyachiningmaslahati lozim bo'ladi.
Kun davomida sistemali ravishda mehnat faoliyati tashkil etilib, bolalar kattalarning mehnati bilan tanishtirib boriladi. Buishmashg‘ulot1arda,ekskursiyalarda,maqsadli sayrlarda, bolalarning kattalar bilan birgalikdagi mehnatida amalga oshiriladi. Bunda bolalarning asosiy e'tibori mehnatning insonlar uchun foydasiga, uning xilma-xilligiga, axloqiy munosabatlariga qaratiladi.
Bolalarning ovqatlanishga, mashg'ulotga tayyorlanishlari, tabiat burchagida navbatchilik vazifasini bajarishlari, ularda topshiriqqa nisbatan javobgarlik hissini rivojlantiradi, shu bilan birga ijtimoiy his va munosabatlarni shakllantiradi.
Navbatchilik ikkinchi kichik guruhda yilning ikkinchi yarmidanboshlanadivahammayoshguruhlaridadavometadi. Kattaguruhbolalarining qo’1mehnati, tabiatdagi mehnati, xo‘jalik-maishiymehnatlariharkuniertalabkisoatda,ertalabki va kechki sayrda sistemali ravishda tashkil etib boriladi. Haftasigabirmartabutunguruhishtirokidabolalarningjamoa mehnati tashkil etiladi, mashg'u1ot1ardaqo'l mehnatining yangiturio'rgati1adi.Mehnatjarayonidabolalarningmehnat qiltshmalakavako'nikmalaritakomillashadi,kuzatuvchanligi rivojlanadi,qiziqishlariortadi,mehnatsevarlik,javobgarlik, burchhissikabiaxloqiysifatlarishakllanibboradi.
Bolalarningmehnatfaoliyatiniularningjismoniyvaaqliy faolliginio'stiradiganqilibtashkil etilishikerak.Buning uchun ularnihammakeraklimateriallarvamehnatqurollaribilan ta'min1ash lozim.0’z-o’ziga xizmat bolalar mehnatini tashkil etishshakllaridanbirihisoblanadi.
Kichkinaguruhdanboshlabbolalarmustaqilkiyinishva yechinishgao‘rgati1adi.Kattaguruhbolalario'zlarinihar doimbatartib(tashqi ko'rinishi,sochi,kiyimlari,oyoqkiyimi) tutishlarikerak.Ularo'yinchoq1arni,kitoblarni,ishqurollarini o'yinvamashg'ulotdankeyinjoy-joyigayig'ishtiribqo'yadi1ar. Harkuniertalabkimashg'ulotdankeyin,kunduziuyqu, kechkinonushtadankeyinsayruyushtiriladi.Sayrdaijodiy o'yinninghammaturlari,bolalargatanishvayangiqoidali, o'yin1artashkiletiladi.Bolalarningo‘yin,mehnat,mustaqil
faoliyatlarigarahbarlikqilishmuhimahamiyatkasbetadi.
Tarbiyachibolalarningxilma-xilmustaqilfaoliyatlariuchun shart-sharoit yaratadi: kerakli material, asbob-anjomlar, o'yinchoqlarbilanta'minlaydi,maydonchada,guruh xonasida o'yinuchunjoytayyorlaydi.
0’yinvamashg'u1otlaro'tkaziladiganjoygigiyenik jihatdan talabgajavobberishi(yorug',ozoda,yaxshishamollatilgan, namlattabilanpollariartilgan,havotemperaturasi normal bo‘lishi) kerak.
Sayrda tabiatni, kattalar faoliyatini, ijtimoiy hayot voqealarini kuzatish imkoni yaratiladi. Sayr boshlanishida bolalarningmustaqilxatti-harakatqilishlari:yugurish,o'tirish, gaplashishvatomoshaqilishuchunsharoitmavjudbo'1adi. Keyin harakatli o'yinlar, bolalarning mustaqil faoliyatlari, mehnat,kuzatish,turli-tumanijodiyo‘yin1ar tashkiletiladi.
MTMda bolalar turmushini tashkil etishga katta e'tibor beriladi. Har bir yosh guruhida tashkil etilgan kun tartibi bolalarninguyquga, ovqatlanishga,faol mehnat qilishga bo'lgan talabini to'la qondirishi, bolalarda ijobiy hissiy kayfiyatni saqlash,bolalar va kattalar o'rtasida to‘g‘ri munosabato'rnatish uchunkeraklishart-sharoityaratilishikerak.
Amalga oshiriladigan tadbirlarda tarbiyachi bolalarda madaniy-gigiyenik malakalarni: ijtimoiy xulqni, xatti- harakatlarmadaniyatinitarbiyalabboradi.
Bolaningsog'lombulib,to’g‘ririvojlanishiuchuntinchva chuqur,kerakliuyqumuhimahamiyatgaega.
Tarbiyachiguruhxonasidabolalarni uyqugayotqizgandan keyin xonaningshamollatilganbo'lishini,tinchliknita'minlaydi. Bolalarning uyg‘ongan1arini sekin-astalik bilan turg'azish kerak.
Bola organizmining o'zgaruvchan tashqi ta'sirlarga chidamliligini oshirish maqsadida har xil chiniqtiruvchi tadbirlar havo, quyosh, suvvannasi bilanchiniqtirish amalga oshiriladi.
Bungachiniqtiruvchitadbirlar vaqtini sekin-asta ko'payti- rib borish, suv temperaturasini pasaytirib borish, kunduzi uyquni ochiq havoda tashkil etish, bolalar kiyimlarini yengillatib borish orqali erishiladi. Bolalarning kunduzi va kechki soatlarda ochiq havoda bo‘1ishlarini ta'minlash ularning sog'1om,barkamolbo'1ibo'sish1aridakattaahamiyatgaega.
Bolalarning ochiq havodagi faoliyatlarini qiziqarli va maroqlio‘tishinita'minlashuchunharxilo'yinlar,sport,ermak o'yin1ari, kuzatish va mehnat faoliyatlariga kerakli shart- sharoit yaratiladi.