Kurs ishi mavzu: Davlat tashkilotlarida qo’llaniladigan dasturiy va apparat vositalar

 

23 

 

qulayligi hamda korxona, ayniqsa sanoat elektr ta’minoti (220volt)ga ega bo‘lmagan 

korxonalar uchun foydalanishda kamxarjligi bilan ajralib turadi.Savdo terminali va 

uning  mijozga  mo‘ljallangan  alohida  klaviaturasida  (bunday  klaviaturalar  bilan 

to‘liq funksional terminallar jihozlanadi) ma’lumot kiritish paneli mavjud bo‘lib, u 

quyidagilardan iborat: 

funksional  tugmalar  (faqat  terminalda  bo‘ladi  va  odatda  uning  displeyidan 

quyiroqda joylashadi). Ular yordamida savdo nuqtasining xodimi ushlovchi kartasi 

yoki korxonaning savdo kartasi bilan tegishli moliyaviy yoki servis operatsiyalarini 

bajarish uchun menu bandlarini tanlashi mumkin; “0”dan “9”gacha bo‘lgan raqamli 

tugmalar  (terminalda  ham,  mijoz  klaviaturasida  ham  bo‘ladi).  Uning  yordamida 

savdo  nuqtasining  xodimi  yoki  kartochka  ushlovchi  tegishli  summalarni  hamda 

kartaning  “PIN”larini  teradi;  maxsus  tugmalar  (terminalda  ham,  mijoz 

klaviaturasida ham bo‘ladi va odatda raqamli tugmalardan o‘ngroqda joylashadi). 

Undan  savdo  nuqtasining  xodimi  va  kartochka  ushlovchi  kiritilgan  summalarni 

ma’qullashda, operatsiya bajarilishini taqiqlash/ma’qullashda, terilgan summani va 

kiritilgan  PINni  o‘zgartirishda  foydalanadi.  Kiritilgan  operatsiya  summasi  yoki 

PINni  ma’qullashda  yashil  tugmadan,  kiritilgan  operatsiya  summasi  yoki  PINni 

o‘zgartirish  uchun  sariq  tugmadan  foydalaniladi.  Hali  boshlanmagan  operatsiya 

bajarilishini taqiqlash yoki avvalgi daraja menusiga o‘tish uchun qizil rangli tugma 

bosiladi; savdo terminali uning but saqlanishini, ishga yaroqliligini ta’minlaydigan 

hamda ishlab chiqaruvchining hujjatlarida ko‘rsatilgan foydalanish shart-sharoiti 

yaratilgan  ishonchli  joyda  ishlatilishi  kerak;  savdo  terminalining  barcha  cheklari 

sotuvchi tomonidan saqlab qo‘yilishi va hisobot uchun bankka taqdim etilishi zarur. 

   Bankomat pul muomalasi paytida ko'plab mexanik va hisoblash operatsiyalarini 

bajaradigan  murakkab  mexanizmdir.  Bankomat  egoni  xakerlik  va  boshqa 

ta'sirlardan  himoya  qiladigan,  bardoshli  materiallardan  tayyorlangan.  Bankomat 

tarmoqqa  ulangan  bo'lib,  u  orqali  amalga  oshirilgan  operatsiyalar  to'g'risidagi 

ma'lumotlar bankning protsessing markaziga uzatiladi. 

Bankomat  2  qismdan  iborat:Bankomatning  mijoz  qismi,  Bankomat  muhandislik 

qismi 

---