Курс лекций по теоретической механике

ma'ruza 4

• 3-masala. (Teng ta’sir etuvchining momenti haqidagi Varin’on teoremaning qo’llanilishiga doir) Kuch yelkasini topish qiyin bo’lganda nuqtaga nisbatan kuch momentini hisoblash. Masalan:

• A

• F kuchni ikkita F1 va F2 tuzuvchilarga ajratamiz. U holda F kuchning A nuqtaga nisbatan momentini shu nuqtaga nisbatan ikkita kuchning momentlari yig'indisi sifatida topish mumkin:

• 2. Muvozanatning II va III ko’rinishlari uchun qo’yilgan shartlarning zarurligining isboti:
• Agar , bo’lsa, u holda sistema teng ta’sir etuvchiga
• keladi va teng ta’sir etuvchi A nuqtadan o’tadi, demak, uning A nuqtaga nisbatan momenti nolga teng, (Varin’on teoremasi).

• Shu bilan birga bo’lsa, u holda teng ta’sir etuvchi B nuqtadan ham o’tishi kerak.

• A

• B

• U holda teng ta’sir etuvchining AB ga perpendikulyar o’qqa proyeksiyasi va teng ta’sir etuvchining AB da yotgan nuqtaga nisbatan momenti teng ta’sir etuvchining istalgan qiymatida aynan nolga teng bo’ladi.

• С

• 14

• Sinov savollari:

• Kuchni ko’chirish haqidagi teoremani ayting.

• 15

• 2. Kuchlar sistemasini bir markazga keltirish (Puanso) usulini tushuntiring.

• 3. Qanday shartda kuchlar sistemasi bitta kuchga keltiriladi?

• 4. Qanday shartda kuchlar sistemasi bitta juftga keltiriladi?

• 5. Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi muvozanatining birinchi (asosiy) shartini ayting.

• 6. Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi muvozanatining ikkinchi shartini ayting.

• 7. Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi muvozanatining uchinchi shartini ayting.

• 8. Tekislikda parallel kuchlar sistemasi muvozanatining shartini ayting.

• 9. Teng ta’sir etuvchining momenti haqidagi Varin’on teoremasini ayting.

•