Uchinchisi—paleobiologiyadir. Bu fan qadimgi zamon odamlarining suyaklarini radio-biologik va immunologik usullar bilan tekshirib, oʼsha zamon odamlarining organizmidagi biologik xususiyatlarni aniqlaydi. Masalan, odamning qon gruppasini aniqlash mumkin. - Uchinchisi—paleobiologiyadir. Bu fan qadimgi zamon odamlarining suyaklarini radio-biologik va immunologik usullar bilan tekshirib, oʼsha zamon odamlarining organizmidagi biologik xususiyatlarni aniqlaydi. Masalan, odamning qon gruppasini aniqlash mumkin.
- Ikkinchi manba—yozma asarlardir. Yozma asarlar ikki guruhga boʼlinadi:
- 1. Qoʼl yozma asarlar.
- 2. Bosma (chop etilgan) asarlar.
Qo'lyozma asarlar juda qadimgi zamonlardan yaratila boshlangan. Ularga qadimgi Misr papiruslari, Аssuriya va Vaviloniya shoxlarining toshga uyib yozilgan qonunlari, qoyalarga yozilgan xatlar va sur'atlar, teriga va qogozga yozilgan xatlar kiradi. - Qo'lyozma asarlar juda qadimgi zamonlardan yaratila boshlangan. Ularga qadimgi Misr papiruslari, Аssuriya va Vaviloniya shoxlarining toshga uyib yozilgan qonunlari, qoyalarga yozilgan xatlar va sur'atlar, teriga va qogozga yozilgan xatlar kiradi.
- Bosma asarlar bosma dastgoxlari kashf etilgandan so'ng (XV asr) paydo bo'lgan.
- Tibbiyot tarixini o'rganishda xalq tibbiyoti, xalq og'zaki ijodi, badiiy adabiyot, amaliy sanʼat asarlari, xalq eposlari singari qo'shimcha manbalardan ham foydalanish mumkin.
- Insoniyat jamiyatida tibbiyotning kelib chiqishi haqida 2 xil nazariya mavjud:
- 1. Diniy -mistik nazariya.
- 2. Ilmiy materialistik nazariya.
- Diniy - mistik nazariya tarafdorlarining fikricha, tibbiyot dastlab ibodatxonalarda paydo boʼlgan. Davolash ishlari bilan birinchi boʼlib koxinlar (ruxoniylar) va roxiblar (monaxlar) shugʼullanganlar.
Ular insonning har xil kasalliklardan azob chekayotganini koʼrib, ularga rahmlari kelgan va rahm-shavkat yuzasidan bemorlarni davolay boshlaganlar. Аmmo bu nazariya unchalik toʼgʼri emas, chunki tibbiyot insoniyat tarixida din kelib chiqishidan ancha oldin mavjud boʼlgan. Ibtidoiy jamoa davrida yashagan odamsimon maxluqlar turli kasalliklar bilan kasallanganlar va oʼziga xos usullar bilan davolanganlar. U davrda esa hali hech qanday din va koxinlar yoʼk edi. Binobarin, tibbiyotning kelib chiqishi dinga bogʼlik boʼlmagan, u dindan oldin paydo boʼlgan. - Ular insonning har xil kasalliklardan azob chekayotganini koʼrib, ularga rahmlari kelgan va rahm-shavkat yuzasidan bemorlarni davolay boshlaganlar. Аmmo bu nazariya unchalik toʼgʼri emas, chunki tibbiyot insoniyat tarixida din kelib chiqishidan ancha oldin mavjud boʼlgan. Ibtidoiy jamoa davrida yashagan odamsimon maxluqlar turli kasalliklar bilan kasallanganlar va oʼziga xos usullar bilan davolanganlar. U davrda esa hali hech qanday din va koxinlar yoʼk edi. Binobarin, tibbiyotning kelib chiqishi dinga bogʼlik boʼlmagan, u dindan oldin paydo boʼlgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
