Лабаротория иши “ Маълумотлар тузилмаси ва Алгоритмлар “ фанидан Бажарди: 610-19 гуруҳ талабаси Abdullayev Faxriddin

Вариант №	10 лик саноқ системасидаги сонлар	8 лик саноқ системасидаги сонлар
16 лик саноқ системасидаги сонлар
6	2026	643	F2343

10 лик саноқ системаси

2026₁₀ ->11111101010₂
2026₁₀ -> 3752₈
8 лик саноқ системаси: Триада усули

8 lik sanoқ системаси	0	1	2	3	4	5	6	7
2 лик саноқ системаси	0	1	10	11	100	101	110	111

643₈ = 110100011₂

16 лик саноқ системаси: Тетрада усули
0=0000, 1=0001, 2=0010, 3=0011, 4=0100, 5=0101, 6=0110, 7=0111, 8= 1000, 9=1001, A=1010, B=1011, C=1100, D=1101, Э=1110, F=1111.
F2343₁₆ -> 11110010001101000011₂
ХУЛОСA
Ушбу лаборатория ишини бажариш давомида мен Саноқ системасини нима учун ўрганиш кераклигини, бир саноқ системасидан 2-саноқ системасига ўтишни, саноқ системаларда берилган сонлар устида амаллар бажариш каби билим ва кўникмаларни ўзимда хосил қилдим.
Назорат саволларига жавоблар:

1. 
   Компютер қайси саноқ системасини тушунади?
   

Иккилик саноқ системасини.

2. 
   16 лик саноқ системаси ўз ичига қандай қийматларни қабул қилади?
   

0123456789ABCDEF

3. 
   Саноқ системасини қандай яратилади?
   

Сонларни ёзиш усулига саноқ системаси деб аталади. Сонларни ёзиш учун ҳар бир саноқ системасида ўзига хос турли белгилар тўпламидан фойдаланилади. Фойдаланилган тўпламдаги белгилар уларнинг сони, саноқ системасини характерловчи асосий катталиклардир. Саноқ системасида фойдаланиладиган белгилар сони саноқ системасининг асосини ташкил этади. Берилган саноқ системасида сонларни ёзишдаги фойдаланилган белгилар сонига қараб, ўнлик, иккилик, саккизлик, ўн олтилик ва бошқа саноқ системаларни киритиш мумкин.Саноқ системаси - сонларни махсус белгилар (рақамлар) тоʻплами ёрдамида ёзиш усули. Саноқ системанинг позитсион ва нопозитсион коʻринишлари мавжуд. Нопозитсион Саноқ системаси рим рақамлари билан, позитсион Саноқ системаи эса биз оʻрганган ва араб рақамлари (аслида ҳинд рақамлари) деб аталадиган белгилар билан ёзилади. Позитсион Саноқ системасида оʻрнига қараб рақамнинг қиймати оʻзгариб боради. Мас, 34 сони 4 та бирлик ва 3 та оʻнликни билдиради. Агар уларнинг оʻрни алмаштирилса 43 сони ҳосил боʻлади. Бу сонда 3 та бирлнк ва 4 та оʻнлик мавжуд, яʼни 3 нинг қиймати 10 марта камайди ва аксинча 4 нинг қиймати 10 баробар ошди. Бундай оʻнлик Саноқ системасидаги сонларнинг рақамлари уни 10 лик асос даражалари йигʻиндисида тасвирлашнинг коеффитсиентлари ҳисобланади. Ҳисоблаш машиналарида, одатда, Г.В. Лейбнитс таклиф қилган 2 лик Саноқ тизими ишлатилади. Бундай сонларни тасвирлаш учун 2 та — 0 ва 1 рақамларидан фойдаланилади.

4. 
   2 хил саноқ системасидаги сонларни бир бирига қўшиш қандай амалга оширилади?