Мураккаб алмаштиришли шифр. Мураккаб алмаштиришли шифр кўп алфавитли бўлиб, шифрлашда кэлувчи матннинг хар бир харфи ўзининг оддий алмаштириш шифри каби шифрланади. Кўп алфавитли алмаштиришда алфавит кэтма-кэтлиги ва сиклидан фойдаланилади.
А-алфавитли алмаштиришда кирувчи ахборотнинг Х0-ҳарфи В0-алфавитнинг Y0-ҳарфи билан алмаштирилади, Х1-харфи эса В1-алфавитнинг Y1-ҳарфи билан алмаштирилади, Хр-1-харфи Вр-1-алфавитнинг Yр-1-харфи билан алмаштирилади ва ҳоказо.
Кўп алфавитли алмаштиришнинг р=4 бўлган ҳол учун умумий кўриниши қуйидаги жадвалда келтирилган.
Кирувчи ҳарфлар
|
X0
|
X1
|
X2
|
X3
|
X4
|
X5
|
X6
|
X7
|
X8
|
X9
|
Алфавит алмаштириш
|
B0
|
B1
|
B2
|
B3
|
B0
|
B1
|
B2
|
B3
|
B0
|
B1
|
Бу усул билан шифрланган матнни очишда етарли қийинчиликлар туғдиради, энди k-калит бир-неча маротаба ўзгаради. Гамма шифри ихтиёрий кўринишда хар бир шифрланаётган бўлакни ўзгартиради. Бунда душман ҳар бир матн бўлагини қандай қилиб очишни бундай шифрлашда химояланганлик даражаси фойдаланиётган Вj-алфавит кетма-кетлигига боғлиқдир. Кўп алфавитли алмаштириш шифрини Леон Батист Алъберт криптографияга киритди. 1566-йилда унинг «Трактат о шифре» китоби чиққан. Бутун дунёда кириптология (криптотаҳлил) асосини Л. Алъберт назарияси ташкил қилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |