Laboratoriya ishi Mavzu: Qattiq jismlarning lyumensensiyasini yutilishi va uyg`onish spektrlarini o`rganish

Laboratoriya ishini bajarish tartibi

1. Dastlabki eritmalarni tayyorlash. 0,1 g/l seriy xlorid mavjud bol`gan eritmadan 25 ml o`lchov kolbasida: 0,2 0,4;0,6; 0,8;namunalar tanlab olinadi. Belgigacha distillangan suv qo'shiladi, yaxshilab aralashtiriladi va 3 daqiqagacha ushlab turiladi..

2. Maxsimal fluoresensiyaga olib keladigan seriy ionlarining uyg`onish to`lqin uzunligini aniqlash.
Spektrofluorometrni yoqing va kompyuterni ishga tushiring va "Scan" dasturini faollashtiring va "Setup" tugmasini bosing Ekranda fluoresensiya spektrni olish parametrlari berilgan oyna paydo bo'ladi. Floresensiya spektrini yozishni boshlash uchun "Start" tugmasini bosish kerak.

Seriyning minimal konsentratsiyasi bo'lgan eritma kolbadan to'liq stakanga quyiladi.Ko`zgu nasatkali optik tolali datchik seriy xlorid eritmasiga joylashtiriladi.

To'lqin uzunligi 200 dan 270 nm gacha bo`lgan sohada uyg`onish to`lqin uzunligini 10 nm qadam bilan o'zgartirib 270 dan 900 nm gacha bo'lgan diapazonda fluoresensiya spektrlari olinadi. fluoresensiyaning maxsimumiintensivligi bo`yicha seriy ionlarining maksimal fluoresensiyasiga olib keluvchi uyg`onish to`lqin uzunligi aniqlanadi. 3. Kalibrlash grafigi chiziladi Tayyorlangan eritmalardan foydalanib, topilgan uyg`onish to'lqin uzunligida ushbu eritmalarning fluoresensiya spektrlarini yoziladi fluoresensiya cho'qqisining intensivligi aniqlanadi. Olingan natijalar asosida seriy konsentratsiyasining koordinatalarida kalibrlash grafigi tuziladi

- Microsoft Office Excel dasturida floresansiya intensivligi va to'g'ri chiziq tenglamasini toping.

4. Noma'lum namunadagi seriy konsentratsiyasini aniqlash. O'qituvchi bergan namunaga 25 mldan distillangan suv solinadi, yaxshilab aralashtiriladi va 3 daqiqaga qoldiriladi Kalibrlash grafigini tuzish uchun foydalanilgan fluoresensiya spektridagi parametrlarda fluoresensiya spektri olinadi.Kolibrovka chizigi tenglamasidan va nomalum konsentratsiyali namunani fluoresensiya intensivligidan foydalanib namuda seriy ionlarini miqdori aniqlanadi 5.Bajarilgan ishning hisobatiga uyg`onishnin turli xil tolqin uzunliklarida olingan seriy xlorid eritmalarini fluoresensiya spektrlari, kolibrovka grafiklari va uni to`gri chiziq tenglamasi, berilgan namunadagi seriyni aniqlangan konsentratsiyasi kiradi.
3. Xavfsizlik

Spektrofluorimetrlarda ishlaganda xavf manbalari elektr toki, gaz deÿarjli simob lampalaridan yuqori zichlikdagi yorug'lik nurlanishidir.

Spektrofluorometrlarning dizayni izolyatsiyalanmagan oqim qismlariga tegish imkoniyatini istisno qiladi. Optik sxemaning dizayni chiroqdan yorug'likning kuzatuvchining va boshqalarning ko'ziga tushish imkoniyatini istisno qiladi.

Laboratoriyada ishlashga xavfsizlik texnikasi bo‘yicha ko‘rsatma berilgan, spektroflorometrning ishlash sxemasi bilan tanish bo‘lgan va laboratoriya ishlarini bajarishga ruxsat olgan talabalar ruxsat etiladi. Ishdan oldin xalat kiyganingizga ishonch hosil qiling. Ish oxirida ish joyini tartibga solish kerak.

Nazorat savollari

1. 
   Lyumineseniya nurlanishning tabiati qanday?
   
2. 
   Lyumineseniya tahlil usullari qanday tasniflanadi?
   

3. Sifatli luminesansiya tahlilining asosi nima?
4.Luminesansiya intensivligi nima bilan belgilanadi?Bu konsentratsiya bilan qanday bog'liq?
5. Lyumineseniya analizning afzalliklari va kamchiliklari qanday?
6. Lyumineseniya analiz usulida moddaning konsentratsiyasi qanday usullar bilan aniqlanadi?
7. Ftorimetrik tahlil usuli nimaga asoslanadi?
8. Ftorimetrik analiz usuli yordamida qanday moddalarni tahlil qilish mumkin?
9. Stoks qonuni nimaga asoslanadi?
10. Cary Eclipse spektroflorimetrining diagrammasini ko'rsating.