Laboratoriyalíq jumíS№1 Tema: Kompyuterge tiykarǵı hám qosimsha qurílmalarín jalǵaw hám olardiń xarakteristikaları menen tanısıw Jumıstıń maqseti

---

LABORATORIYALÍQ JUMÍS№1 
Tema: Kompyuterge tiykarǵı hám qosimsha qurílmalarín 
jalǵaw hám olardiń xarakteristikaları menen tanısıw 
Jumıstıń maqseti: Talabalarǵa kompyuterdi bólimlerge ajıratıw, tiykarǵı hám 
qosımsha qurılmaların jalǵawdı úyreniw. 
Kerekli qurallar hám programmalar: Oqıw metodikalıq kompleks, kompyuter klası, 
videoproektor 
Metodikaliq kόrsetpe: Lekciya tekcti hám ádebiyatlar 
Bul tema boyınsha ámeliy jumısın orınlaw processinde tikkeley jeke 
kompyuterlerden paydalanıladı. 
Student laboratoriya jumısın orınlawı waqtında variant tapsırmalarınan óziniń variantın 
aladı hám túsinigi boyınsha esabat jazadı. 
Tómende jeke kompyuterler, olardıń túrleri, jaratılıw tariyxı jáne onıń tiykarǵı 
hám de qosımsha Qurılmaları haqqında teoriyalıq maǵlıwmatlar berilgen. 
 Jeke kompyuterdiń qosımsha Qurılmaları hám olardıń wazıypası. Kompyuterdiń jáne de 
nátiyjeli islewin keńeytiw maqsetinde olarǵa qosımsha Qurılmalar jalǵanadı. 
Qosımsha qurılmalarǵa tómendegiler kiredi: Tıshqansha ; Printer; Skaner; Plotter; 
Modem; Kompakt diskler hám t.b.
Tıshqansha- kompyuterge informaciya 
kirgiziwdi hám quramalı programmalar 
menen islewdi jeńillestiriwshi Qurılma. 
Úsh tuymelilerde oń hám shep 
tuymesheler joqarıdaǵı wazıypalardı, 
orta daǵı tuymeshe bolsa tolıqlawısh 
Enter túymesi xızmetin atqaradı. 
Kompakt disk – Bul informaciya saqlawda qollanılatuǵın plastik disk 
bolıp, ózinde úlken kólemdegi informaciyanı saqlay aladı. Kompakt 
disklerdiń informaciya qısımı 650 Mbayt hám odan joqarı bolıwı múmkin. 
Házirde kompakt disklerdiń bir qansha túrleri islep shigılıp atır. Atap 
aytqanda, CD ROM (Compact Disk Read Only Memory - tek oqıw ushın lazerli disk) 
hám CD Writer (jazıwshı) sıyaqlı túrlerinen hújjetlerdiń elektron versiyaların saqlawda 
bul sıyaqlı disklerden ónimli paydalanılıp atır. Kompyutеr menen birge qollanılatuǵın 

---

tеxnikalıq qurılmalardıń biri printеr bolıp esaplanadı. Búgingi kúnde bir nеshe túrdegi 
printеrlerden paydalanılmaqta. 
Printеr – Kompyuter degi maǵlıwmatlardı qaǵazda baspadan shıǵarıw quralı. Tómende 
olardıń wákili - HP LaserJet 2200 d markalı printerdiń islew sisteması arqalı printer 
haqqında tolıq maǵlıwmatqa iye bolıwıńız múmkin. 
HP LaserJet 2200 d - bul lazerli printer («Letter» ólshemli 
qaǵaz ushın minutına 19 bet, A4 ólshemli qaǵaz ushın minutına 
18 bet) ekinshi qaǵaz ushın (250 bet) ornatılǵan qaǵaz qoyıw 
Qurılmaı menen jiqozlangan hám bir waqıtta bettiń eki tárepin 
avtomatikalıq halda baspadan shıǵarıw múmkinshiligine iye. 
Printer bir qatar bólimlerden ibarat bolıp, olardı ornatıw sistemasın keltirip ótemiz: 
Joqarıdaǵı súwretlerde printerdiń ulıwma kórinisi sáwlelendirilgen bolıp, náwbettegi 
wazıypa kartridjdi printerge jaylastırıwdan ibarat. 
Kartridjni ornatıw tártibi: 
! Kartridjge zıyan keltirmew ushın onı quyash nurları astına bir-eki minuttan kóp qoyıw 
múmkin emes. 
1. Printerdiń ústki qaqpaǵın ashıń. 
2. Kartrijdi alıń. Toner jaqsı jaylasıwı
ushın kartridjdi silkitiń 
4. Printеrdiń joqarı qaqpaǵın ashıp, kartridj jaylastırıladı. 

---

Tonerga tiymeń. Eger qolıńız yamasa kiyimińiz tonerden kir bolsa, onı sol waqta qurǵaq 
látte menen artıń, keyin toner tiygen jerdi suwıq suw menen juwıp taslang. 
Qaǵazdı lotokka ornatıw tártibi (HP Laser Jet 2200 mısalında berilgen): 1- yamasa 3-
qaǵaz lotogi (250 bet). 
Printеrden kerekli lotokti alıń hám qaǵaz lotogin uslap 
turatuǵın iyiliwsheń vinttiń ornın anıqlań. 
2. Qaǵazdıń kerekli ólshemi enine printerdiń shet ólshemlerin ornatıń (eni boyınsha). 
3. Uzınına kerekli 
ólshemin 
ornatıw 
ushın 
qulaqshanı 
basıń. 
4. Qaǵazdı qoyıń hám tómengi lotoktıń qaǵaz 
uzınına hám de enine tuwrılıǵın anıqlań. 
5. Qaǵazdı tıǵız jaylastırıw ushın qaǵaz metall fiksatorın 
basıń. 
6. Qaǵaz lotogin printerge ornatıń. Qaǵaz lotogin 
printerge qoyǵanıńızdan keyin metall fiksator hár bir betti 
bir-birinen ajratadı hám olardı azǵantay kóteredi. Qaǵaz lotogin hár dayım alǵannan 
keyin (250 bet) qaǵazdı printerge qoyıwdan aldın qaǵaz plastik fiksatorına basıwdı 
umıtpań. 
 
TAPSÍRMALAR: 
 
1. Kompyuterdiń qosımsha qurılmalarına tariyp beriń? 
2. Tıshqansha wazıypası hám túrleri 
3. Klaviatura túrleri hám xızmeti? 
4. Standart haldaǵı kishi klaviaturanıń ayırmashılıǵın anıqlań? 
5. Keńeytirilgen haldaǵı úlken klaviatura ǵa tariyp beriń? 
6. Amerika hám Angliya standartı - QWERTY variantları haqqında túsinikler beriń. 
7. Frantsuz standartı - AZERTY dıń aldınǵılardan ayırmashılıǵın anıqlań? 
8. Printerlerdiń belgili túrlerin hám islew principin túsintiriń. 
9. Printerdi kompyuterge jalǵań hám maǵlıwmattı baspaǵa shıǵarıń
10. Kartrij haqqında maǵlıwmat beriń jáne onı qanday almastırıwdı ámelde kórsetiń?