Laws on the audit of financial statements and consideration of regulatory documents

Documentation	Ҳужжатлаштириш
29. The auditor shall include in the audit documentation any identified or suspected non-compliance with laws and regulations and the results of discussions with management and, where appropriate, those charged with governance and parties other than the entity. 7 (Ref: Para. A21)	29. Аудитор аудитни ҳужжатлаштиришда қонунларга ва меъёрий ҳужжатларга аниқланган ёки гумон қилинган риоя қилмасликни ҳамда раҳбарият ва, ўринли бўлганда, бошқарув юклатилган шахслар ва тадбиркорлик субъектидан ташқари бошқа томонлар билан муҳокама натижаларини киритиши лозим.7 (А21-бандга қаранг)
Guidance and explanatory material on the application of the standard.	Стандартни қўллашга доир қўлланма ва шарҳловчи материал
Obligation to comply with laws and regulations (see paragraphs 3–8)	Қонунлар ва меъёрий ҳужжатларга риоя қилиш мажбурияти (3–8- бандга қаранг)
A1. Ensuring that the activities of the business entity are carried out in accordance with laws and regulations is the responsibility of the management under the supervision of the persons charged with management. Laws and regulations can affect the financial statements of a business entity in different ways: for example, as a very direct effect, they can affect certain disclosures required from a business entity in financial statements, or they can determine the conceptual basis for issuing relevant financial statements (summary). possible They may also establish certain legal rights and obligations of the business entity, some of which are recognized in the financial statements of the business entity. However, laws and regulations may impose penalties for non-compliance.	А1. Тадбиркорлик субъектининг фаолиятлари қонунлар ва меъёрийҳужжатларга мувофиқ амалга оширилаётганини таъминлаш бошқарув юклатилган шахслар кузатуви остида раҳбариятнингмажбурияти ҳисобланади. Қонунлар ва меъёрий ҳужжатлар тадбиркорлик субъектининг молиявий ҳисоботларига турли йўллар билан таъсир этиши мумкин: масалан, ўта бевосита таъсир сифатида, улар тадбиркорлик субъектидан молиявий ҳисоботларда талаб этилган муайян очиб бериладиган маълумотларга таъсир этиши мумкин, ёки улар тегишли молиявий ҳисобот (хулоса) беришнинг концептуал асосини белгилаб бериши мумкин. Улар тадбиркорлик субъектининг маълум юридик ҳуқуқлари ва мажбуриятларини белгилаши ҳам мумкин, бунда ушбу ҳуқуқлар ва мажбуриятларнинг айримлари тадбиркорлик субъектининг молиявий ҳисоботларида тан олинади. Шу билан бирга, қонунлар ва меъёрий ҳужжатлар риоя қилмаслик ҳолатларида жарималар белгилаши мумкин.
A2. The following are examples of the types of policies and procedures that a business entity has in place to help prevent and detect non-compliance with laws and regulations: •Monitoring legal requirements and ensuring that business processes are designed to meet these requirements. •Organization and introduction of relevant systems of internal control. •Elaborate, publicize and adhere to a code of conduct. •Ensure that employees are properly trained and understand the code of conduct. •Monitor compliance with the Code of Conduct and take appropriate measures to discipline employees who do not comply with it. •Engaging legal advisors to help monitor legal requirements. •Keeping a list of important laws and regulatory documents that a business entity must comply with in its field, as well as a record of complaints.	А2. Қуйида тадбиркорлик субъекти қонунлар ва меъёрий ҳужжатларга риоя қилмасликни олдини олиш ва топишга кўмаклашиш учун амалга оширадиган сиёсатлар ва тартибтаомилларнинг турларига мисоллар келтирилган: Юридик талабларни мониторинг қилиш ҳамда фаолият жараёнлари ушбу талабларни қаноатлантиришга мўлжалланганлигини таъминлаш. Ички назоратнинг тегишли тизимларини ташкил этиш ва жорий этиш. Хулқ кодексини ишлаб чиқиш, оммалаштириш ва риоя қилиш. Ходимлар тегишли тартибда ўқитилишини ва улар хулқ кодексини тушунишини таъминлаш. Хулқ кодексига риоя этилишини мониторинг қилиш ва унга риоя этмайдиган ходимларни тартибга чақириш бўйича тегишли тартибда чора кўриш. Юридик талабларни мониторинг қилишга кўмаклашиш учун юридик маслаҳатчиларни жалб этиш. Тадбиркорлик субъекти ўз соҳаси доирасида риоя қилиши шарт бўлган аҳамиятли қонунлар ва меъёрий ҳужжатлар рўйхатини ҳамда шикоятлар қайдномасини юритиш.
In larger business entities, these policies and procedures can be supplemented by imposing obligations to: •Internal audit service. •Audit Committee • Compliance service	Йирикроқ тадбиркорлик субъектларида, ушбу сиёсатлар ва тартиб-таомиллар қуйидагиларга тегишли мажбуриятларни юклаш орқали тўлдирилиши мумкин: Ички аудит хизмати. Аудиторлик қўмитаси  Мувофиқлик хизмати
Auditor's obligation	Аудитор мажбурияти
A3. Failure of a business entity to comply with laws and regulations may result in material misstatements in the financial statements. Regardless of significance, the finding of non-compliance may affect other aspects of the audit, including, for example, the auditor's judgment about the integrity of management or employees.	A3. Тадбиркорлик субъекти томонидан қонунлар ва меъёрий ҳужжатларга риоя қилмаслик молиявий ҳисоботларда муҳим бузиб кўрсатишни келтириб чиқариши мумкин. Муҳимликдан қатьий назар, риоя қилмасликни топиш аудитнинг бошқа жиҳатларига, жумладан, масалан, раҳабарият ёки ходимларнинг ҳаққонийлиги тўғрисидаги аудитор мулоҳазасига, таъсир этиши мумкин.
A4. Whether an act constitutes non-compliance with laws and regulations is a matter of legal determination, which is usually beyond the scope of the auditor's professional competence. However, the auditor's training, experience, and understanding of the entity and its industry or sector may provide a basis for recognizing that certain activities that come to the auditor's attention may constitute noncompliance with laws and regulations.	А4. Ҳаракат қонунлар ва меъёрий ҳужжатларга риоя қилмасликни ташкил этиши юридик жиҳатдан аниқланадиган масала бўлиб, уни аниқлаш одатда аудиторнинг профессионал ваколати доирасидан ташқаридадир. Шунга қарамасдан, аудиторнинг машғулотлари, тажрибаси ҳамда тадбиркорлик субъекти ва унингсоҳаси ёки сектори тўғрисидаги тушунчаси аудитор эътиборинижалб этадиган айрим ҳаракатлар қонунлар ва меъёрий ҳужжатларга риоя қилмасликни ташкил этиши мумкинлигини тан олиш учун асосни таъминлаши мумкин
A5. In accordance with certain legal requirements, the auditor may be required to issue a report (summary) on the compliance of the business entity with certain conditions of laws and regulations, as part of the audit of financial statements. In such cases, AXS 7008 or AXS 8009 addresses how these audit engagements are addressed in the auditor's report (summary). except when there are specific statutory reporting requirements, the audit plan may need to include appropriate tests of compliance with these requirements of laws and regulations.	A5. Муайян қонуний талабларга мувофиқ, аудитордан тадбиркорлик субъекти қонунлар ва меъёрий ҳужжатларнинг маълум шартларига риоя этаётганлиги тўғрисида ҳисобот (хулоса) бериш, молиявий ҳисоботлар аудитининг қисми сифатида, талабэтилиши мумкин. Бундай ҳолатларда, АХС 7008 ёки АХС 8009ушбу аудит мажбуриятлари аудиторлик ҳисоботи (хулосаси)да қандай инобатга олинишини кўриб чиқади. Бундан ташқари, қачонки муайян қонуний ҳисобот (хулоса) бериш талаблари мавжуд бўлса, аудит режаси қонунлар ва меъёрий ҳужжатларнинг ушбу шартларига риоя этилишига нисбатан тегишли тестларни ўз ичига олиши зарур бўлиши мумкин.
Specific aspects of public sector organizations.