Lazer fizikasi fanining tarixi, buguni va kelajagi


Spеktral chiziqlarni Doplеrcha kеngayishini tushuntirib bеring


Download 1.58 Mb.
bet13/45
Sana18.06.2023
Hajmi1.58 Mb.
#1569468
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   45
Bog'liq
lazer to\'liq 1

Spеktral chiziqlarni Doplеrcha kеngayishini tushuntirib bеring

Gazlarda spektral chiziqlarning kengayish mexanizmi Doppler effekti bilan bog‘langan. Gaz atomlari yoki molekulalari harakati sababli kengaygan spektral chiziqlarga doppler­cha kengayish deyiladi. v0 rezonans chastotali elektromagnit to‘lqin chiqaruvchi gaz atomlari tezlik bilan yorug‘lik to‘lqini tarkalayotgan tomonga qarab harakatlanayotgan bo‘lsa, yorug‘likning chastotasi ortadi (o‘zgaradi): (1.3.7) Agar nurlanuvchi atom yorug‘likning tarqalish yo‘nalishiga teskari (qarama-qarshi) tomonga v tezlik bilan darakat qilsa, nurlanayotgan yorug‘lik to‘lqinining chastotasi kamayadi: (1.3.8)
Gazlarda shu ikki yo‘nalishda nurlanuvchi atomlar harakati yorug‘lik to‘lqinlarining chastotalari farqini hosil qiladi:
(1.3.9)
Gazlarda termodinamik muvozanat o‘rnatilganda atomlar Maksvell taqsimotiga bo‘ysunadi: . (1.3.10)
Gaz atomlarining tezliklari v va v+dv bo‘lganda qisqa oraliqda joylashgan atomlarning nisbiy soni dNv/N, M - atom massasi, kBolsman doimiysi, T – gazlarning absolyut temperaturasi. Shu taqsimotga bo‘ysunuvchi atomlar nurlanganda spektral chi­ziqning shakli Gauss funksiyasi bilan ifodalanadi. Atom tezligini (1.3.9) formuladan topib va (1.3.10) ga qo‘yib, quyidagi formulaga ega bo‘lamiz: . (1.3.11)
Bu funksiyaning shakli qo‘ng‘iroqqa o‘xshash bo‘lib, Gauss funksiyasining aynan o‘zidir. Spektral chiziqning markaziy qismining I(v0) intensivligi va ∆vD/v0 nisbat oshgan sari I(v)/I(v0) nisbat tezda nolga intiladi. Spektral kenglik (∆vD) maksimumining yarmiga teng: . (1.3.12)buni logarifimlaymiz: , (1.3.13)
MNA=м – atom og‘irligi, NA-Avogadro soni,
.

  1. Kogеrеntlikni ikkita muxim shartini: fazoviy kogеrеntlikni va vaqt bo’yicha kogеrеntlikni tushuntirib bеring


Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling