Eynshtеyn koeffitsiеntlari orasidagi bog’lanishni ifodalovchi tеnglamani yozib, ta’rifini bеring?
Ma’lum bir dt vaqt davomidagi spontan o‘tishlar soni quyidagi formula orqali aniqlanadi:
(1.1.2)
Bunda: A21 - spontan nurlanishning ehtimoliyati yoki spontan nurlanish uchun Eynshteyn koeffitsienti deyiladi. Bu koeffitsient ikkinchi energetik holatdagi atomning yashash vaqti bilan quyidagicha bog‘langan: , (1.1.3) A21 -koeffitsient vaqt birligidagi spontan kvant o‘tishlar soni orqali aniqlanadi
Majburiy nurlanishdan hosil bo‘lgan yorug‘lik kvanti bilan tashqi yorug‘lik kvantlari bir-birlaridan mutlaqo farq qilmaydi va ular bir xil tarqalish yo‘nalishiga ega bo‘ladi. Shuning uchun ham majburiy nurlanish tashqi yorug‘lik energiya zichligi – ga va uyg‘ongan atomlar soni N2 ga bog‘liq. Atomlarning dt vaqt davomidagi majburiy nurlanishlar soni quyidagi formula orqali ifodalanadi: , (1.1.4)Bunda, B21 - majburiy nurlanish ehtimoliyati yoki majburiy nurlanish uchun Eynshteyn koeffitsienti deyiladi, ( ).
Atomning tushayotgan yorug‘lik energiyasini yutishi tashqaridan tushayotgan yorug‘likning energiya zichligiga ( ) va birinchi energetik holatdagi atomlar soni N1 ga bog‘liq.
Majburiy yutilishning dt vaqt davomida o‘tishlari soni quyidagicha aniqlanadi:
(1.1.5)
B12 - majburiy yutilishni ifodalovchi Eynshteyn koeffitsienti, N1 – asosiy energetik holatda joylashgan atomlar soni. A.Eynshteyn termodinamika qonunlaridan foydalanib, A21, B12, B21 koeffitsientlarning o‘zaro bog‘liqligini va har birining qiymatini aniqladi. U termodinamikaning muvozanatlik qonunidan va o‘sha uchta koeffitsientning o‘zaro bog‘liqligidan foydalanib nazariy ravishda absolyut qora jismning nurlanishini ifodalaydigan Plank formulasini keltirib chiqardi.
Do'stlaringiz bilan baham: |