Lecture 7: Romanticism and Realism in the world literature of the XIX century

Frantsuz adabiyotida Romantizm

• Frantsiyada romantizmning qaror topishiga asosiy sabab XVIII asr oxirida sodir bo’lgan birinchi siyosiy qo’zg’olondir.
• Mana shu voqea tufayli maydonga kelgan yangi tartiblarni yaratish kayfiyati yotardi.
• Klassitsizmning “qoidalariga” qarshi kurash ochgan romantizm vakillari adabiy janrlarning xilma-xilligini, rang-barangligini yoqlab chiqdilar.

Victor Mari Gugo (1802 – 1885)

• Frantsiyaning iste’dodli shoiri, dramaturgi, romannavisi va publitsistidir.
• Gugo Bezanson shahrida ofitser oilasida tug’ildi.
• Otasining harbiy xizmati tufayli yozuvchi yoshligida oilasi bilan Italiyada, Ispaniyada va Frantsiyaning bir qancha shaharlarida bo’ldi.

Viktor Gugo asarlari

• Dramatik asari – “Kromvel” (1827)
• Romantik dramalari – “Marion Dilorm” (1829), “Ernani” (1830)
• Romanlar – “Parij Bibi maryam ibodatxonasi” (1831), “O’limga hukm qilingan kishining oxirgi kuni”(1829), “Klod Gyo” (1834),“Xo’rlanganlar” (1862), “Dengiz zahmatkashlari” (1866), “Kulgich odam” (1869), “To’qson uchinchi yil” (1874)

Amerika adabiyotida Romantizm

• AQSH adabiyotida romantizm 1775-1783 yillarda Qushma Shtatlarda yuz bergan voqealar tufayli yuzaga keladi.
• Yevropa mamlakatlari adabiyotiga ta’sir ko’rsatgan Frantsuz adabiyoti Amerika adabiyotiga ham ta’sir o’tkazdi va romantizm shakllandi.
• AQSH Romantizm adabiyoti namoyondalari:
• Vashington Irving (1783-1859)
• Jeyms Fenimor Kuper (1789-1851)

Vashington Irving (1783-1859)

• AQSHning Nyu-York shtatida tug’ildi.
• Huquqshunos mutaxassisligi buyicha o’qidi.
• U 1804 yilda Yevropa safariga chiqadi.
• Adabiy Almanax nashr qildiradi.

Vashington Irving asarlari

• Rip Van Vinkl (1819)
• Arvoh Kuyov (1819)
• Uyqu vodiysi haqida afsona (1820)
• Sayohatchining ertaklari (1824)