Лекция mavzu: sanoat ishlab chiqarishi tadqiqot obyekti sifatida qarshi-2023 O’qituvchi: Suvonov B. I

Uchinchi sanoat inqilobi 1960-yillarda boshlandi. U yarimo’tkazgichlar, markaziy kompyuter (1960-yillar), shaxsiy kompyuter (1970-1980-yillar) va internet (1990-yillar) rivojlanishi bilan avj olgani sababli raqamli inqilob yoki kompyuter inqilobi deb ham ataladi.
To’rtinchi sanoat inqilobi XXI asr boshida yuzaga kelgan bo’lib, raqamli inqilobga tayanadi. U keng tarqalgan va tezkor internet, kichikroq, arzonroq va kuchliroq sensorlar, sun’iy intellekt hamda mashinaviy ta’lim, o’qitish (Machine learning) bilan tasniflanadi. To’rtinchi sanoat inqilobi “aqlli zavodlar” qo’rilishi orqali ishlab chiqarishning virtual va moddiy usullari biri-biri bilan moslashuvchan tarzda ishlashini ta’minlovchi dunyo yaratmoqda.
SANOAT ISHLAB CHIQARISHI TADQIQOT
OB’YEKTI SIFATIDA
Texnologik jarayonni boshqarishning u yoki bu usulini tanlash ko'p jihatdan ishlab chiqarish jarayonining turiga va sanoat korxonasining tuzilishiga bog'liq.
Ishlab chiqarish jarayoni moddiy va nomoddiy mahsulotlarni yaratishga qaratilgan mehnat jarayonlari va tabiiy jarayonlar majmuidir.
Ishlab chiqarish turlarini o'rganish ob'ektlari sifatida tasniflash uchun turli xil xususiyatlarni tanlash mumkin, xususan: ishlab chiqarishning murakkabligi, texnologik jarayonning turi va texnologik jarayonni avtomatlashtirish darajasi.
Ishlab chiqarilgan tayyor mahsulotlar assortimentini tahlil qilish asosida ishlab chiqarishning murakkabligini ichki tarkibiy qismlarning assortimentini hisobga olmagan holda baholash xato bo'ladi.

SANOAT ISHLAB CHIQARISHI TADQIQOT OB’YEKTI SIFATIDA

Ishlab chiqarish ommaviy, seriyali va bitta ishlab chiqarishga bo'linadi.

Ishlab chiqarish jarayoni har xil turdagi texnologik operatsiyalardan iborat bo'lishi mumkin: uzluksiz, odatda kimyo va neft-kimyo ishlab chiqarishiga xos, diskret, mashinasozlikda, asbobsozlikda eng keng tarqalgan va hokazo. Texnologik jarayonning u yoki bu turi (uzluksiz yoki diskret) aniqlaydi. boshqaruv ob'ektining asosiy va yordamchi operatsiyalari va jarayonlarini boshqarish usuli, texnologik jarayonni to'liq avtomatlashtirish mumkin.