León vertga Bu kitobchani katta yoshdagi odamga bagHshlaganim
Download 1.18 Mb. Pdf ko'rish
|
kichkina shahzoda
|
&
- Bu xuddi eski qobiqni tashlagandek bir gap. Hech bir qayg‘uradigan joyi yo‘q buning. Men indamay boraverdim. Uning biroz mhi tushdi, ammo ban bir zo‘r berdi: - Mana ko‘rasan, juda soz bo'ladi hali. Men ham yulduzlarga termilaman. Shunda jamiki yulduz g‘ichir- lab aylanadigan chambarakli ko‘hna quduq bo‘lib ko‘- rinadi. Va ulaming har biri menga ichgani suv beradi... Men indamay boraverdim. - Bir o ‘ylab ko‘rgin-a, qanchalik soz bo‘ladi o'shanda! Senda besh million qo‘ng‘iroq bo‘ladi, menda esa — besh million buloq... U birdan jimib qoldi — bo‘g‘ziga yig‘i tiqilib keldi. - Mana, yetib ham keldik. Q o‘y endi meni, buyog‘iga o‘zim boray. Shunday deb qum uzra bemajol cho‘kdi — yura- gini qo‘rquv chulg‘adi. Xiyol o ‘tgach, sekingina shi- virladi: - Bilasanmi... gulim... men gulimga javobgarman. 87
Chunki u shunchalar zaif, nochorki! Soddaligini aytmaysanmi? 0 ‘zini himoya qilmoqqa to ‘rttagina arzimas tikanidan boshqa narsasi yo‘q... Men ham qumga muk tushdim, oyoqlarimdan mador qochib, chalishib ketmoqda edim. — Mana... tamom endi... — dedi u. Bir lahza tek qoldi-yu, so‘ng o‘midan turdi. Bir qadam ilgari bosdi... Men esa hamon joyimdan qo‘zg‘alolmas edim. Oyoqlari ostida go‘yo sariq yashin chaqnagandek bo‘ldi, bir daqiqa qotib qoldi. Yig‘lamadi, bo‘zlamadi. So'ng xuddi boita urilgan daraxtdek ohista quladi: na bir sharpa, na bir sas... Illo, qum zarralari tiq etgan tovushni ham yutib yuboradi-da. XXVII Mana, o‘shandan buyon olti yil o‘tdi... Hanuzgacha bu haqda biror kimsaga churq etib og‘iz ochganim yo‘q. Qaytib kelganimda, do‘stlarim meni tag‘in eson- omon ko‘rib sevindilar, biroq ko‘nglim benihoya g‘ash edi, so‘ragan odamga: — Charchabman shekilli... — deb qo‘ya qolardim. Lekin, asta-sekin bari bir yupana boshladim. Batamom emas, albatta. Biroq shu narsani yaxshi bilamanki, u o ‘z sayyorasiga qaytib ketgan, chunki tong yorishgach, qum ustida jasadini ko‘rmadim. Uning jismi unchalik og‘ir ham emasdi-da. Kechalari yulduzlarga quloq tutib o ‘tirishni yaxshi ko‘raman. G o‘yo besh million qo‘ng‘iroq shodumon jiringlayotgandek... Lekin, buni qarangki, qo‘zichoqqa no‘xta chizib berayotganimda, tasmachasini unutgan ekanman. Endi Kichkina shahzoda uni qo'zichoqqa taqa olmaydi. Shu bois goh-goh o ‘zimdan so‘rayman: uyoqda, do‘stim- ning sayyorasida ahvol qalay ekan? Tag‘in qo‘zichoq gulni yeb qo‘ygan bo‘lsa-ya? Ba’zan esa o‘zimga o‘zim: «Yo‘g‘-e, unday emasdir! Kichkina shahzoda kechasilari feruza gulni shisha qalpoq bilan yopib qo‘yardi, qo‘zichoqqa ham ko‘z-quloq bo‘lib tursa kerak», deb taskin beraman-u, birdan qu- vonib ketaman. Shunda yulduzlar ham ohista jilmayib kulayotgandek tuyuladi. Gohida esa: «Ba’zan nimadir xotirdan faromush bo‘ladi-ku, axir... Unda, har balo ham bo‘lishi mum- kin! Bordi-yu, Kichkina shahzoda bir kuni shisha qal- poqni esidan chiqarib qo‘ysa yo qo‘zichoq kechasi sezdirmay qutichasidan chiqib ketib qolsa-ya...» deb o‘ylayman vahimaga tushib. Shunda osmondagi qo‘n- g‘iroqlarim ham unsizgina yig‘layotgandek tuyuladi... Bulaming barchasi allanechuk aql bovar etmay- digan sirli hodisalardir. Aminmanki, sizga ham, Kich kina shahzodani yaxshi ko‘rib qolgan boshqa har qanday odamga ham, xuddi men kabi, koinotning allaqaysi burchagida biz hech qachon ko‘rmagan bir qo‘zichoq bizga notanish bir gulni yeb qo‘ygan-qo‘y- maganini aslo bari bir bo‘lmasa kerak; dunyoning ko‘zimizga qanday ko‘rinishi ana shunga juda-juda bog‘liq... Boshingizni ko‘tarib, bepoyon osmonga boqing. So‘ngra o‘zingizdan: « 0 ‘sha feruza gul omon bormikan? Bordi-yu qo‘zichoq uni yeb qo‘ygan bo‘lsa-ya?» deb so‘rang. Ana shunda ko‘rasiz — olam ko‘z o ‘ngingizda butkul boshqacha jilvalana boshlaydi... Va birorta katta odam buning qanchalar muhim ekanini hech qachon tushuna olmaydi! 89
Bu yer, meningcha, dunyodagi eng go‘zal va eng hasratli makon bo ‘Isa kerak. Sahroning bu kimsasiz parchasi sal yuqorida ham tasvirlangan edi, ammo uni yaxshiroq k o ‘rib olishingiz uchun yana qaytadan chizmoqchiman. Xuddi shu joyda Kichkina shahzoda Yer yuzida birinchi bor paydo bo ‘Igan, keyin xuddi shu joyda g ‘oyib bo ‘Igan edi. Diqqat bilan qarab eslab qoling, agar qachonlardir Afrikaga, sahroga borib qolsangiz, bu joyni tanishingiz oson bo ‘
ladi. Mabodo shu yerdan o ‘tar bo‘lsangiz, oiinib so‘rayman, mana shu yulduz ostida bir nafas tô ‘xtang! Bordi-yu shu payt îillarang sochli bir bola yoningizga kelib, qo‘ng‘iroqdek tovush bilan kula boshlasa, birorta savolingizga javob bermasa, o yiaymanki, kimga duch kelganingizni albatta sezsangiz kerak. 0 ‘shanda, sizdan o ‘tinib so‘rayman, dardli dilimga yupanch berish esingizdan chiqmasin: uning qaytib kelganini menga zudlik bilan xabar qiling. 90
|
