Lim, fan va innovatsiyalar vazirligi termiz davlat pedagogika instituti

Kurs ishining maqsadi: Ritm va tembr xususiyatlarini aniqlash va amaliy tahlillar asosida umumlashtirilgan xulosalar va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
Kurs ishining vazifalari:
1.Mavzuga oid ilmiy, huquqiy-normativ manbalarni o’rganish va tahlil qilish, natijalarni umumlashtirish;
2. Ritm va tembrning metodologiyasini ilmiy asosda o’rganish;
3. Ritm va tembrni aniqlash va amaliy tadbiqi yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqish.
Kurs ishining obyekti: Termiz shahar 16-sonli maktab o’quvchilarning musiqa darslari.
Kurs ishining predmeti: Ritm va tembr intonnasiyalarini o’rganish jarayoni.
Kurs ishining nazariy va amaliy ahamiyati: Musiqa tarixining keyingi davrlarida miqdoriylik ritmik rejimlarning shakllanishida (ba'zi rejimlar qadimgi yunon oyoqlarini takrorlaydi), bir qator qadimiy oyoqlarning ritmik naqshlar sifatida saqlanishida namoyon bo'ldi. Yangi vaqt musiqasi uchun miqdoriylik she'r maromining tamoyillaridan biriga aylandi. Masalan, 19-asrning boshlarida. rus musiqa madaniyatida olimlar va san'atkorlarning diqqat mavzusi rus tilida uzun qisqa hecelerin mavjudligi va shu munosabat bilan miqdoriy prozodining qonuniyligi g'oyasi edi. Taxminan asrning o'rtalaridan boshlab rus adabiyotining tonik printsipi haqidagi g'oyalar qat'iy qaror topdi. Shu munosabat bilan o'zgargan rus she'riyatining mohiyati haqidagi g'oyalarni rus romanslaridagi so'zlarni bir xil matnlarga turli xil ritmlashda ko'rish mumkin. Dargomijskiy va Balakirevning "Men sizning ovozingizni eshita olamanmi" (Lermontov so'zlari) yorqin misollari: birinchi holda, musiqiy ritmlash miqdoriy, ikkinchisida sifatli bo’ladi.
Kurs ishining metodologik asosi: Nomlangan ritmik-vaqtinchalik toifalar - vaqt, ritm, metr, temp, agogiya - o'rtasidagi munosabatlar turli xil tarixiy davrlarda, ularning musiqadagi amaliy roli va nazariy talqinida bir xil bo'lmagan.
Shunday qilib, qadimgi yunon metrikasida metr tushunchasi umumlashtirilib, ritm ma'lum bir moment - she'riy oyoqdagi arsis ("oyog'ini ko'tarish") va tezis ("oyog'ini tushirish") nisbati sifatida tushunilgan. She'riy metrikalar nazariyasi bilan bog'liq ko'plab qadimgi sharq ta'limotlari ham metrni birinchi o'ringa qo'ygan. Va Evropa musiqiy vaqt tizimi doktrinasida metrga ustuvor ahamiyat berildi. Ritm bu erda asosan tor ma'noda - ketma-ket tovushlar qatorining davomiyligi nisbati, ya'ni ritmik naqsh sifatida tushunilgan. Tezlik ko'lami hozirgi shaklini ma'lum bir tarixiy davrda - XVII asrda etuk soat tizimi shakllanishidan boshlab oldi. Bungacha mensural yozuvda harakat tezligining ko'rsatkichlari ishning bo'limi davomida asosiy davomiylikning qiymatini ko'rsatuvchi "mutanosiblik" ("mutanosiblik") edi. Agogika tushunchasi ham ritmik ritm tizimi asosida nazariy jihatdan ishlab chiqilgan.
XX asrda. ritm-vaqtinchalik toifalar o'rtasidagi munosabatlar sifat jihatidan o'zgardi. Kuch urish tizimining kuchli modifikatsiyasi va musiqiy ritmning noturg'un shakllari paydo bo'lishi sababli, metr tushunchasi avvalgi barcha qamrab oluvchi xususiyatlarini yo'qotdi va ritm kategoriyasi yanada umumiy va kengroq hodisa sifatida birinchi o'ringa chiqdi. Bundan tashqari, musiqiy asarda qanday ritmik tuzilmalarni qamrab olishi mumkinligi chegaralari kengaygan. Bir tomondan agogik lahzalar, ya'ni musiqiy vaqtning mikro darajasi ritmik tashkil etish sohasiga jalb qilingan. Boshqa tomondan, ritmik tashkilot musiqiy vaqtning me'moriy darajasini o'z ichiga olgan holda musiqiy shakl me'morchiligiga tarqaldi.
Shu tufayli, XX asr ijodiy amaliyoti uchun. butun vaqtinchalik parametrni tashkil etish muammosi musiqiy ritm nazariyasining yangi jihati sifatida dolzarb bo'lib chiqdi. Ritmning faqat vaqtinchalik tomonining avtonomiyasi, xususan, bastakor amaliyotining o'ziga xos xususiyatlari bilan bog'liq, chunki 1950 yildan keyin yangi musiqada vaqtga asoslangan emas, balki xronometrik (sekundlarda) yozuv usuli.