Logistika axborot tizimi Axborot oqimlari

funktsional quyi tizimga, hal qilinishi kerak bo'lgan vazifalar majmuasidan iborat bo'lib, umumiy maqsad bo'yicha guruhlangan
□ qo'llab-quvvatlovchi quyi tizimga, shu jumladan:
· Texnik (axborotni qayta ishlash va uzatish uchun texnik vositalar);
· Axborot (ma'lumotnomalar, klassifikatorlar, kodifikatorlar);
· Dasturiy ta'minot (matnni qayta ishlash, miqdoriy masalalarni yechish).
Axborot tizimini shakllantirish zamonaviy axborot texnologiyalari yutuqlaridan va eng so'nggi yangiliklardan foydalanadigan jarayondir kompyuter tizimlari, bu boshqaruvning barcha darajalarida barcha jarayonlarni muvaffaqiyatli boshqarish imkonini beradi.
Axborot LAN faoliyatining asosiy maqsadi- kerakli joyda, kerakli miqdorda va kerakli vaqtda xabar berish.
Logistika bo'yicha qarorlar qabul qilish strategiyasi va siyosatini shakllantirish uchun foydalaniladigan axborot oqimlari quyidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin:
· Marketing (bozor tadqiqoti, tahlili va sotish prognozi);
· Savdo (hisob-kitoblar, sotish buyurtmalari, sarf materiallari);
· Muhandislik (loyihalar, materiallarni hisobga olish, xarajatlar smetasi);
· Moliyaviy (kesim va xarajatlar bo'yicha buxgalteriya hisobotlari, to'lov uchun schyot-fakturalar);
· Ishlab chiqarish (hisobotlar, ish loyihalari, operativ xaritalar, jadvallar va iste'mol rejalari).
4. Axborot va moddiy oqimlarning “munosabatlari”
Axborot oqimi ma'lum bir moddiy oqimning harakati natijasida paydo bo'lishi mumkin. Aksincha, u moddiy oqimning sababi bo'lishi mumkin.
Logistika boshqaruvida axborot oqimi quyidagi turlardan biriga tegishli bo'lishi mumkin :
Bir xil ierarxik darajadagi quyi tizimlar orasidagi axborot oqimi - gorizontal axborot oqimi
Turli ierarxik darajadagi quyi tizimlar orasidagi axborot oqimi - vertikal axborot oqimi
Tashqi yoki ichki axborot oqimi
Kirish yoki chiqish axborot oqimi
Axborot oqimi quyidagi parametrlar bilan tavsiflanadi :
1) yuzaga kelgan manba;
3) uzatish tezligi (vaqt birligida uzatiladigan axborot miqdori);
4) umumiy hajm (axborot nazariyasida uzatish hajmi bodda o'lchanadi, (1 bod = 1 bit / sek.)).
IP mos keladigan material oqimi (MP) bilan bir xil yo'nalishda yoki MP tomon yo'naltirilishi mumkin. Ba'zi hollarda MT yo'nalishi mos keladigan MTning harakat yo'nalishi bilan hech qanday aloqasi bo'lmasligi mumkin. MP tomon harakatlanuvchi SP oldindan ko'rish va orqada qolishi, oldinda bo'lishi, orqada qolishi va sinxron bo'lishi mumkin.
Axborot oqimining xilma-xilligi:
1) rivojlangan; 2) sinxron; 3) orqada qolganlar:
a) bir xil yo'nalish bilan; b) hisoblagich;
v) yo'nalishi bo'yicha farqlanadi.
Yuqorida aytib o'tilgan turli xil IP-lar moddiy oqimlar amalga oshiriladigan bir butun turli funktsional quyi tizimlarga birlashadigan aloqalardir.
5. LANdagi ma'lumotlarni identifikatsiya qilish va saqlash usullari (shtrix kodlash)
Materiallar oqimlarini samarali logistika boshqarish uchun tegishli material oqimlarini tashkil etuvchi yuk birliklari agregatlari harakati to'g'risida o'z vaqtida tezkor ma'lumot talab qilinadi. Eng zamonaviy usul - maxsus shtrix kodlari bo'lgan teglarni skanerlash.
Shtrixli kodlar (shtrixli kodlar)- turli xil kenglikdagi yorug'lik bo'shliqlari bilan ajratilgan to'rtburchaklar ichiga joylashtirilgan o'zgaruvchan nozik va qalin qora chiziqlar kombinatsiyasi. Maqsad va qo'llanish sohasiga qarab har xil turdagi shtrix kodlar mavjud va qo'llaniladi. Har bir kod o'ziga xos xususiyatlarga ega.
ITF -14 kodi - to'rtburchaklar shaklida, chop etish osonroq, ehtimol gofrirovka qilingan qutilarda foydalanish uchun, yuklarni kodlash uchun ishlatiladi.
128 kodi qo'shimcha kod bo'lib, partiya raqamini, ishlab chiqarilgan sanasini, sotilgan sanasini va hokazolarni kodlash uchun boshqalarga qo'shimcha ravishda qo'llaniladi.
EAN kodlari (4,5,6,7,8,10,12,13,14) - iste'mol tovarlarini kodlash uchun. Mahsulotlarning 99% shtrix-kodlarga ega. (EAN - Yevropa maqola raqamlari)
Axborot logistikasi MT bilan birga keladigan ma'lumotlar oqimini tashkil qiladi, logistika ma'lumotlarini uzatish va qayta ishlashni texnik va dasturiy jihatdan ta'minlaydigan axborot tizimlarini (AT) yaratish va boshqarish bilan shug'ullanadi.

6. Axborot logistikasini o'rganish - bu dori vositalarining ishlashini ta'minlaydigan IS ning qurilishi va faoliyatining xususiyatlari. Maqsad axborot logistikasi - bu quyidagilarning mavjudligini ta'minlaydigan axborot tizimlarini qurish va ulardan foydalanish.

• 
  1) zarur ma'lumotlar (MTni boshqarish uchun);
  
• 
  2) kerakli joyda;
  
• 
  3) kerakli vaqtda;
  
• 
  4) zaruriy mazmun (qaror qabul qilgan shaxs uchun);
  
• 
  5) bilan minimal xarajat.
  

Axborot logistikasi va uning asosida rejalashtirish va boshqaruv usullarini takomillashtirish yordamida etakchi sanoat mamlakatlari kompaniyalarida hozirgi vaqtda jarayon davom etmoqda, uning mohiyati. jismoniy inventarni ishonchli ma'lumotlar bilan almashtirish.
Materiallarni boshqarish jarayonining markazida logistika tizimlarida aylanib yuruvchi ma'lumotlarni qayta ishlash yotadi. Shu munosabat bilan logistikaning asosiy tushunchalaridan biri axborot oqimi tushunchasi hisoblanadi.
Axborot oqimi - logistika tizimida, logistika tizimi va tashqi muhit o'rtasida aylanib yuruvchi, logistika operatsiyalarini boshqarish va nazorat qilish uchun zarur bo'lgan xabarlar to'plami. Axborot oqimi qog'oz va elektron hujjatlar shaklida mavjud bo'lishi mumkin.
Logistikada axborot oqimlarining quyidagi turlari ajratiladi

• 
  - oqim bilan bog'langan tizimlarning turiga qarab: gorizontal va vertikal;
  
• 
  - o'tish joyiga qarab: tashqi va ichki;
  
• 
  - logistika tizimiga nisbatan yo'nalishiga qarab: kirish va chiqish.
  

Axborot oqimi moddiy oqimdan oldinda bo'lishi mumkin, u bilan bir vaqtda yoki undan keyin bo'lishi mumkin. Bunday holda, axborot oqimi material bilan bir yo'nalishda ham, teskari yo'nalishda ham yo'naltirilishi mumkin:
Qarama-qarshi yo'nalishda rivojlanayotgan axborot oqimi, qoida tariqasida, buyurtma haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi;
oldinga yo'nalishda oldinga ma'lumot oqimi - bu yukning yaqinlashib kelayotgan kelishi haqidagi dastlabki xabarlar;

• 
  - material oqimi bilan bir vaqtda, material oqimining miqdoriy va sifat ko'rsatkichlari to'g'risida oldinga yo'nalishda axborot oqimlari;
  
• 
  - qarama-qarshi yo'nalishdagi materiallar oqimidan so'ng, yukni miqdori yoki sifati bo'yicha qabul qilish natijalari to'g'risidagi ma'lumotlar, turli xil da'volar, tasdiqlar o'tishi mumkin.
  

Axborot oqimi harakatlanadigan yo'l, umumiy holatda, material oqimining harakatlanish yo'nalishiga to'g'ri kelmasligi mumkin.
Axborot oqimi quyidagi ko'rsatkichlar bilan tavsiflanadi:

• 
  - yuzaga kelgan manba;
  
• 
  - oqim yo'nalishi;
  
• 
  - uzatish va qabul qilish tezligi;
  
• 
  - oqim tezligi va boshqalar.
  

11.2-11.4 da ko'rib chiqilgan axborot tizimlarini shakllantirish muayyan ko'rsatkichlar kontekstida oqimlarni o'rganmasdan mumkin emas. Masalan, ma'lum bir ish joyini kompyuterlar bilan jihozlash masalasini ushbu ish joyidan o'tadigan ma'lumotlar miqdorini bilmasdan, shuningdek, kerakli ishlov berish tezligini aniqlamasdan turib, hal qilib bo'lmaydi.
Siz axborot oqimini quyidagicha boshqarishingiz mumkin:

• 
  - oqim yo'nalishini o'zgartirish;
  
• 
  - uzatish tezligini tegishli qabul qilish tezligiga cheklash;
  
• 
  - oqim hajmini alohida tugun yoki yo'l uchastkasining o'tkazuvchanligi qiymatiga cheklash.
  

Axborot oqimi vaqt birligida qayta ishlangan yoki uzatilgan axborot miqdori bilan o'lchanadi.
Har qanday xabardagi axborot miqdorini o'lchash usullari kibernetikaning axborot nazariyasi deb ataladigan bo'limida o'rganiladi. Bu nazariyaga ko'ra, axborot birligi sifatida ikkilik birlik deb ataladigan bit olinadi. Elektron kompyuterlardan foydalanishda axborot baytlarda o'lchanadi. Bayt - bu mashina so'zining bir qismi bo'lib, odatda 8 bitdan iborat bo'lib, kompyuterda axborotni qayta ishlashda bir butun sifatida ishlatiladi.
Axborot miqdorining hosila birliklari ham qo'llaniladi: kilobaytlar va megabaytlar.
Iqtisodiy faoliyat amaliyotida ma'lumotni ham o'lchash mumkin:

• 
  - qayta ishlangan yoki uzatilgan hujjatlar soni;
  
• 
  - qayta ishlangan yoki uzatilgan hujjatlardagi hujjatlar qatorlarining umumiy soni.
  

Shuni yodda tutish kerakki, iqtisodiy tizimlarda logistika operatsiyalaridan tashqari, axborot oqimlarining paydo bo'lishi va uzatilishi bilan birga boshqa operatsiyalar ham amalga oshiriladi. Biroq, logistika axborot oqimlari umumiy axborot oqimining eng muhim qismini tashkil qiladi.
Misol sifatida yirik oziq-ovqat do'konidagi yig'ma ma'lumotlar oqimining tuzilishini ko'rib chiqing. Bu erda aylanayotgan ma'lumotlarning umumiy hajmining asosiy qismi (50% dan ortig'i) do'konga etkazib beruvchilardan keladigan ma'lumotlardir. Bular, qoida tariqasida, do'konga kelgan tovarlarga hamroh bo'lgan hujjatlar, yuqoridagi ta'riflarga muvofiq, kiruvchi ma'lumotlar oqimini tashkil etuvchi yuk hujjatlari deb ataladi.
Do'kon ichidagi logistika operatsiyalari etkazib beruvchilardan tovarlarni qabul qilish bilan cheklanmaydi. Do'kon ichidagi savdo va texnologik jarayon ko'plab logistika operatsiyalarini ham o'z ichiga oladi, ular do'kon ichida ishlatiladigan ma'lumotlarning paydo bo'lishi va uzatilishi bilan birga keladi. Shu bilan birga, do'kon ichida ishlatiladigan ma'lumotli ma'lumotlarning ulushi taxminan 20% ni tashkil qiladi.
Umuman olganda, do'konda qayta ishlangan ma'lumotlarning umumiy hajmining taxminan 2/3 qismi logistika operatsiyalarini boshqarish va nazorat qilish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar bo'lishi mumkin. Ishlab chiqarish korxonalarida yoki ulgurji sotuvchilarda logistika axborot oqimlarining ulushi yanada kattaroqdir.
Kelajakda “logistik axborot oqimi” atamasi o‘rniga “axborot oqimi” atamasini qo‘llaymiz, shu bilan birga uning logistik mazmunini ham unutmaymiz.


Xulosa

"Axborot logistikasi" mavzusini o'rganish bizga imkon berdi

1) uning asosiy tushunchalari, vazifalari va funktsiyalarini ajratib ko'rsatish;
2) uning asosiy bo'limlari - axborot oqimi, axborot tizimi, axborot texnologiyasini ko'rib chiqing;
3) logistika axborot tizimidan foydalanish ierarxiyasi va uning vazifalari bilan tanishish.
Axborot tizimini yaratish maqsadlari :
1) logistika tizimining omon qolishi va samaradorligini ta'minlash;
2) material oqimining harakatlanishi va o'z vaqtida qabul qilinishini ta'minlash;
3) axborotni olish va undan foydalanishdagi xato va noaniqliklarni bartaraf etish;
4) bozor talablariga muvofiq logistika tizimining funksiyalarini kengaytirish;
5) logistika tizimining tashqi va ichki muhiti bilan axborot aloqalarini ta'minlash.
Axborot tizimini qurishning asosiy tamoyillari :
1) ierarxiya (vazifalar bo'ysunishi va ma'lumotlar manbalaridan foydalanish); 2) ma'lumotlarni yig'ish (turli darajadagi so'rovlarni hisobga olish); ... 3) ortiqcha (nafaqat joriy, balki kelajakdagi vazifalarni ham hisobga olgan holda qurilish); 4) maxfiylik; 5) o'zgaruvchan so'rovlarga moslashish; 6) izchillik va axborot birligi (noto'g'ri harakatlar va noto'g'ri ma'lumotlarning xulosasi ehtimolini istisno qiladigan ko'rsatkichlar tizimini ishlab chiqish bilan belgilanadi); 7) tizimning ochiqligi (ma'lumotlarni to'ldirish uchun).
Axborot tizimlari yordamida hal qilinadigan asosiy vazifalar :
1) haqiqiy ma'lumotlarni to'plash, ishlab chiqarish va iste'molni birlamchi tahlil qilish; 2) ishlab chiqarish dinamikasini tahlil qilish; 3) talabni tahlil qilish berilgan ko'rinish ushbu turdagi korxona uchun mahsulotlar; 4) ma'lum bir iste'molchi nuqtai nazaridan mahsulotning funktsional tahlili; 5) narxga qarab ma'lum bir iste'molchilar guruhi uchun ma'lum turdagi mahsulotga talabning egiluvchanligini tahlil qilish; 6) ushbu guruh korxonalariga boshqa turdagi mahsulotlarni yetkazib berish imkoniyatlarini tahlil qilish; 7) yangi sotish bozorlarini tahlil qilish; 8) korxona faoliyatini tahlil qilish va prognozlash; 9) sotish va ishlab chiqarishdagi texnologik sakrashlarni tahlil qilish; 10) korxonaning optimal nomenklatura ishlab chiqarish dasturini shakllantirishning umumiy vazifasi;
11) texnologik, marketing va xomashyo ishlab chiqarish imkoniyatlarini umumlashtirilgan tahlil qilish; 12) korxonaning kadrlar, ishlab chiqarish va mahsulotlarni ilgari surish bo'yicha strategiyasini belgilash; 13) ushbu mahsulotlarni ishlab chiqarish va sotishning umumiy tahlili va prognozi.
Logistika tizimlaridan foydalanganda biz:
Logistika axborot tizimi taqdim etishi kerak bo'lgan ma'lumotlarga ega bo'lish;
Materiallar oqimining prognozini ishlab chiqish (mavjud ma'lumotlarga ko'ra);
Integratsiyalashgan axborot oqimini tasavvur qiling;
Logistika tizimida qayta aloqa axborot tizimidan foydalaning

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:
1. Menejerning kasbiy tayyorgarligi fanlararo yakuniy imtihoniga tayyorgarlik ko'rish bo'yicha o'quv qo'llanma. Ed. V.E. Lankin, 2006 yil.
2. Gadjinskiy A.M. Logistika: Oliy va o'rta maxsus o'quv qo'llanma ta'lim muassasalari... - Yo'q. tahrir, Qayta ko'rib chiqilgan. va qo'shing. - M .: "Marketing" axborot-tadbiq markazi, 2000 yil.