Логистика

 
3. Logistika markazlari
 
 
Logistika markazi - transport va logistika markazlari ekspeditorlik hamda 
transport kompaniyalari uchun maydonlarni, shuningdek yuk mashinalari uchun 
to‘xtash joylarini ta’minlaydi. Shuningdek, ular transport vositalarini ta’mirlashlari, 
bojxona, brokerlik va boshqa xizmatlarni ko‘rsatishlari mumkin. 
Strukturaviy ravishda, bu turli xil maqsadlar uchun xonalar va turli xil funksional 
uskunalar joylashgan ulkan majmualardir. Ular yerning alohida uchastkalarida 
joylashgan. 

---

89 
Markazlarning 
rivojlanishi 
ombor 
infratuzilmasidagi 
zamonaviy 
tendensiyadir. 
Turli sohalardagi ko‘plab kompaniyalar bunday komplekslarga qiziqish 
bildirmoqda: 
* Yirik chakana savdo do‘konlari (Korzinka.uz, Makro, Aziya.uz va boshqalar); 
* Yirik distribyutorlar; 
* Transport va ekspeditsiya xizmatlarini ko‘rsatuvchi kompaniyalar; 
* Ishlab chiqarish kompaniyalari. 
Logistika markazlari logistika jarayonlarining samarasi va samaradorligini 
oshirishga hamda mijozlar ehtiyojini qondirishga yordam beradi, ya’ni, har tomonlama 
xizmat ko‘rsatishga intilishni anglatadi. Ular logistika infratuzilmasiga investitsiyalar,
ishlab chiqarish va tarqatish bilan bog‘liq investitsiyalarni o‘z ichiga olishi mumkin. 
Logistika markazlariga investitsiyalar xodimlarga talabning oshishiga, qurilish 
bozorida talabning oshishiga olib keladi. 
Logistika markazining vazifalari: 
* transport 
* saqlash 
* inventarizatsiyani boshqarish 
* buyurtmalarni boshqarish 
* qadoqlash 
* uskunalar 
Xalqaro LM - tashkiliy rivojlanishning eng yuqori darajasi va eng keng 
funksiyalar to‘plamiga ega. Bunday markaz egallagan maydon 100 dan 150 
gektargacha o‘zgarib turadi va xizmat ko‘rsatish masofasi 500 dan 800 km gacha. 
Xalqaro logistika markazi logistika xizmatlarining keng doirasiga ega bo‘lishi va IT 
tizimi bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. 
Mintaqaviy - logistika zanjirida oraliq bo‘g‘in vazifasini bajaruvchi va 
mintaqaga xizmat ko‘rsatadi. Bunday markaz egallagan maydon 20 dan 50 gektargacha 
o‘zgarib turadi va obyektning tashish masofasi 50 dan 80 km gachadir hamda logistika 
xizmatlarining katta qismini amalga oshiradi. 
Mahalliy-zamonaviy logistika yoki tarqatish tarmog‘ida yakuniy bo‘g‘in 
vazifasini bajaradi. Bunday markaz egallagan maydon 5 dan 10 gektargacha o‘zgarib 
turadi va ish masofalari 2 dan 10 km gacha. mahalliy logistika markazi 
pudratchilarning ehtiyojlariga qarab qisman logistika xizmatlarini taklif etadi. 
Sanoat-ma’lum bir sohaga yoki bitta korxona bilan bog‘liq bo‘lgan yaqin 
integratsiyalashgan ishlab chiqarish va sotish zanjirlariga xizmat ko‘rsatishga 
qaratilgan. 
Logistika markazlarini rejalashtirish bosqichida bir nechta omillar hisobga 
olinadi: 
* tovar oqimlarining taxminiy hajmi; 
* omborda va jo‘natish/yuklash zonasida transport vositalarining turlari; 
* saqlanadigan mahsulotning o‘ziga xos xususiyatlari; 
* amalga oshirishning yakuniy punktlari joylar soni va ularning joylashuvi; 
* markazga eng yaqin obyektlar tahlil qilinadi: turar-joy va jamoat joylari, 
kommunal xizmatlar, elektr uzatish liniyalari, temir yo‘l tarmoqlari va dengiz portlari, 

---

90 
sanitariya-muhofaza 
zonalari 
mavjudmi, 
uchastkada 
yerdan 
foydalanishni 
cheklaydigan yer servituti bor yoki yo‘qligi tekshiriladi.