Локал компьютер тармоклари


Download 0.54 Mb.
bet2/15
Sana22.01.2023
Hajmi0.54 Mb.
#1110584
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Bog'liq
TARMOQ

Тармок операцион тизими.

Хозир тУртта асосий 32 хонали тармок операцион тизимини (ОТ ёки тармок хизматини) ажратиб кУрсатиш мумкин: NetWare 4.1 (Nоvell фирмаси), Windоws NT Server 4.0 (Micrоsоft фирмаси), Vines 6.0 (Banuan фирмаси), ОS/2 Warр Advanced Server (IBM фирмаси). Бундан ташкари UNIX оиласига мансуб тармок Оtни эслатиб Утиш лозим.


Тармок операцион тизимини тармок мухитида бУлган асосий талабларга мувофиклигига караб, куйидаги имкониятлар бУйича бахолаш мумкин:
• Юкори самарадорликда ишлашда файллар ва принтерлардан биргаликда фойдаланиш;
• “мижоз-сервер” архитектура учун хусусан ишлаб чикарувчилар амалий дастурига мУлжалланган амалий дастурларни самарали бажариш;
• турли платформаларда ва турли тармок асбоб-ускуналари билан ишлаш;
• Internet билан интеграцияни таъминлаш: TCР/IР протоколини динамик созлаш (Dynamic Hоst Cоnfiratiоn Рrоtоcоl - DHCР), WEB-сервер дастурий таъминотни таъминлаш;
тармокка масофадан кириш;
• ички электрон почтани, гурух бУлиб мунозара килишни ташкил этиш;
• худудий жихатдан таркок, кУп серверли тармоклардаги ресурсларга каталоглар ва номлар хизмати ёрдамида кириш.
Санаб Утилган тармок операцион тизимларидан хар бири гарчи уларнинг хеч бири фойдаланувчининг барча талабларини тУлик кондира олмасада, у ёки бу нуктаи назардан энг яхши деб саналиши мумкин. Барча талабларни кондириш учун турли ишлаб чикарувчилар тармок операцион тизимларини бирлаштириши максадга мувофик. Универсалликка ва самарадорликка эришиш учун кУпинча NetWare ва Windоws NT Serverдан биргаликда фойдаланишади. Бунда NetWare файллар билан ишлаш ва босиш хизмати учун ишлатилади. Чунки у бу хизматларнинг янада кенг имкониятлари ва универсаллигини таъминлайди. Windоws NT эса маълумотларни алмашиш ва иловалар сервери иши учун фойдаланилади.
NetWare ва Windоws NT тармокларида каталогларни бошкариш хизмати принцип жихатидан турлича кУрилган. NetWare 4.1да тармокни ижара кУринишида ишловчи NetWare Directory Service (NDS)дан фойдаланилади. Windows NT тармогида каталогларни бошкариш хизмати ишончли муносабатлардаги доменлар тУпламини ифодалайди. Хар икки хизмат турида кУплаб серверлар билан марказлашган холда бошкариш имконияти мавжуд. Тармокда бир марта кайд этилган фойдаланувчи турли серверлар билан бирлашиш имконияти берилади. Домент тизим - доменлар Уртасидаги муносабатга анча мослашиб караш имконини беради. Домен бошка домент хакида тУлик ёки кисман маълумотга эга бУлиши ёки хеч кандай ахборотга эга бУлмаслиги мумкин. Санаб Утилган барча операцион тизимлар файллар билан ишлаш ва босиш учун етарли даражада яхши мижоз воситасига эга. КУпгина ишлаб чикарувчилар турли турдаги серверлар билан ишлай оладиган мижоз дастурий таъминотини чикармокда масалан, Windоws 95 юкорида саналган барча тармок операцион тизими серверлар билан ишлаш кобилиятига эга универсал мижозни Уз ичига олади. Фойдаланувчи кайси сервер хизматига мурожаат килаётганини билмаслиги мумкин.
WINDОWS - 95 операцион тизимининг тармокдаги операцияси
Windоws 95 ОТ таркибига хам Windоws NT хам NetWare учун мижоз дастурий таъминоти киради. Фойдаланувчига хам доменлар ресурсига, хам NDS шажарасига кириш имконини беради. Фойдаланувчи тармок мухит папкасини очгач NetWareнинг барча мос серверларини ва NDS контекстларини кУради. NDSнинг контекст папкасини очгач эса фойдаланувчи диск томларини ва босиш навбатини билиб олади. Windows NT Server га мос папкада эса биргаликда фойдаланиш такдим этилган файл ва принтерлар ресурси баён этилган. Агар файл томига тегишли папка очилса, ушбу томнинг каталоглар структураси ва унга жойлаштирилган файллар акс этади. Сарлавхада контекст ва том номи ифода этилади. Ушбу каталоглардан хар кандайини мантикий тармок диск сифатида акс эттириш мумкин. Шу боис фойдаланувчига тармок ресурсларига кириш кайси усул билан амалга оширилишининг фарки йУк. Бу Windows NT сервер каталогими ёки NetWare каталогими ёки NDS даги объектми, ахамиятсиз, уларга кириш бир хил.
Windоws NT Server ва Workstation фойдаланувчиларга, жумладан NetWare фойдаланувчиларига аралаш тармок серверларига (шаффоф) киришни таъминлайди. Windоws NT учун ишланган NetWare 4.1 мижозлари Windоws Workstation фойдаланувчиларга NDSга кириш имконини беради. Windоws NT Server ни NetWare билан мавжуд тармок мухитига кУшиш мумкин. Унда маълумотлар базаси сервери, электрон почта сервери, алока сервери, Web-сахифа сервери ва хоказо ишлаши мумкин. Уз навбатида Windоws NT фойдаланувчилар NEtWare серверларига киришга рухсат олишлари мумкин.
NetWare тармок операцион тизими
Файл-сервердан фойдаланувчи локал тармок ишлашини таъминлаш учун хозир бир катор тармок операцион тизимлар ишлаб чикилган. Шулардан бири NetWare (Novell фирмаси).
NetWareни амалга ошириши тармок операцион тизимининг асосий вазифаларини санаб Утамиз:
• биргаликда ишончли саклаш ва файлларга киришни таъминловчи файл-сервер дискининг таксимланиши. Кириш турли операцион тизими билан ишчи станцияларда амалга оширилиши мумкин;
• дастур серверида иш билан таъминлаш. Бу тармок операцион тизим ишини кенгайтиради ва тУлдиради. Бу дастурлар NetWare модулллари деб юритилади. NLM модули хам ишлаб чикарувчи фирмалар, хам чет эл фирмалари томонидан ишлаб чикарилади. NIM маълумотлар базаси ишини таъминлаш учун хизмат килади (маълумотлар базаси серверида тезлик билан маълумотлар базасини саклаш ва кайта ишлаш).
Nоvell фирмаси томонидан NetWare операцион тизими ишлаб чикилган эди. У хозирда жорий этилган Tоken Ring, Ethernet ёки ARCnet локал хисоблаш тармоги жисмоний тузилмасида фойдаланиши мумкин. Шу боис NetWare тармок операцион тизими билан кУллаб-кувватланадиган шинали, айлана ва юлдузсимон топологияга эга.
Nоvell фирмасининг локал хисоблаш тармоги шинали топологияга эга бУлиб, уни амалга ошириш учун Ethernet аппаратураси ишлатилади. ЛХТ учун асосий узатиш мухити тури - коаксиал кабел хисобланади.
Ethernetда икки турдаги - калин ва ингичка коаксиал кабел ишлатилади. Улар электр параметрларига кУра Ухшаш, бирок бир-биридан диаметри ва ёруглик сегменти узунлиги бУйича фаркланади.
“Тоза” Ethernet калин коаксиал кабелидан фойдаланилади. Унга серверлар ва ишчи станцияларни улаш учун махсус курилма - трансиверлар зарур бУлади. Nоvell фирмаси фойдаланадиган локал хисоблаш тармогининг асосий тури ингичка кабелга асосланган. Ингичка кабел киркими махсус бУлинма (Т-коннекторлар) оркали локал хисоблаш тармоги компьютерларидаги тармок платаларини бирлаштиради.
ЛХТ тармок сегментга уланган ишчи станциялар ва файл-сервердан иборат.
Тармок сегментининг энг максимал узунлиги 185 метр, аммо кайтарувчи ёрдамида беш сегментгача бирлаштириш мумкин. Битта сегмент таркибига 30 тагача ишчи станция киради.
Nоvell фирмасининг локал хисоблаш тармогини амалга ошириш учун икки турдаги - шинали ва юлдузсимон топология бУлиши мумкин. Хорижда арзонлиги туфайли бурама (витой) жуфтлик кУлланилади.
Файл-серверга кУйиладиган талаблар
Марказлаштирилган бошкарувга эга локал тармокда асосий ролни ажратилган сервер Уйнайди. У файл-сервер, босиш сервери ва маълумотлар базаси сервери каби вазифаларни бажаради.
Nоvell ЛХТнинг асосий ресурси файл-сервер хисобланади. Унга тармок операцион тизими, маълумотлар базаси ва фойдаланувчиларнинг амалий дастури жойлаштирилади. Файл-сервер тармокда энг кучли компьютер бУлиши керак. Чунки тармокнинг умумий унумдорлиги ва иш имкониятлари унга боглик.
Файл-серверни амалга ошириш учун камида 8 Мбайт хажмли оператив хотирага эга шахсий компьютер керак бУлади. Умуман олганда оператив хотира хажми 16-32 Мбайт бУлгани яхши (тармокни кучайтириш имкониятини хисобга олган холда).
Файл-сервернинг ишлаши канчалик ишончлилиги барча тармокдаги ишлаш ишончи белгилашини назарда тутган холда, каттик дискка ахборот тУплаб колишидан тортиб, йУкотишгача бУлган махсус химоя чораларини кУриш керак. Шундай чоралардан бири дискнинг кУзгули акс этишидир. Каттик диск назоратчисига дисковод уланади ва ахборот икки дискка бир вактда ёзилади. Бунда дисклардан бири ишламай колса, иккинчи дискка автоматик равишда Утилади. Лекин бу усул хам назоратчининг ишдан чикиши олдини ололмайди. Катта ишончлилик дисклар дублланишини (галма-гал ишлашини) таъминлайди. Бундай холларда файл-серверда иккита назоратчи Урнатилиб, уларнинг хар бири Уз дискига хизмат килади. Шу оркали каттик дискда иккита мустакил ёзиш канали ташкил этилади. Ахборотлар хар икки дискда такрорланади. Шунинг учун битта назорат курилмаси ишдан чикканда, иккинчиси ишлаб кетади. Иккита дискнинг бирданига ишдан чикиш эхтимоли жуда кам.
Шунингдек, битта тармок сегмент таркибига иккита файл-серверни кУшиш усулидан хам фойдаланилади. Бундан ташкари файл-серверлар узлуксиз кувват манбаига уланади.
Локал хисоблаш тармогининг зарур ресурсларига тармокли босиш вазифасини таъминловчи принтер хам киради. Бунинг учун алохида компьютердан фойдаланиш ёки босиш вазифасини файл-сервер вазифаси билан кУшиш мумкин.
Ишчи станцияларга талаблар
Ишчи станциялар вазифасини бажарувчи компьютер унинг барча амалий вазифаларини хал этиш имкониятини таъминлаши лозим.
Агар ишчи станция факат тармокли режимда ишлашга мУлжалланган бУлса, амалда унга на винчестер, на эгилувчан дискетанинг кераги йУк. Дисксиз ишчи станцияларидан фойдаланиш имконияти пайдо бУлмокда. Бундай станцияларда операцион тизим ишчи станциянинг тармок платасига Урнатилган доимий хотира курилмаси билан бошкариладиган файл-сервердан масофадан туриб (дистанцион) юкланади.
Дисксиз ишчи станциялар дискли ишчи станцияларга караганда арзон. Дисксиз ишчи станцияда ишлаганда тармокка вирус кириб колиш эхтимоли йУк. Айни пайтда дисксиз ишчи станция базасига курилган локал хисоблаш тармогида файл-серверга ортикча юкланиш тушади ва автоном режимдаги станцияда ишлаш имконияти бУлмайди. Табиийки, ишчи станцияларига бУлган талаб файл-серверга караганда анча кам. 8-16 Мбайт хажмли хотира ва 650 Мбайт хажмга эга винчестер кУпгина фойдаланувчиларни кониктиради.

NETWARE тармок операцион тизимининг таърифи ва вазифаси.


NETWARE тармок операцион тизимини модули файл-серверда ва ишчи станцияларда жойлашадиган килиб таксимланган операцион тизим деб тушуниш мумкин.
Nоvell ЛХТнинг дастурий структураси куйидаги компонентларни Уз ичига олади: NetWare тармок операцион тизими ядроси, тармок утилитлари, ишчи станцияларнинг тармок кобиклари.
NetWare тармок операцион тизимининг ядроси файл-серверда жойлашган бУлади. Тармок утилити эса файл-сервер хотирасида бУлади, аммо ишчи станцияларга юборилади. Нихоят, ишчи станцияларнинг тармок кобиги компьютер тармогининг ишчи станцияларига юкланади ва фаолият кУрсатади. NetWare операцион тизими мултивазифали (кУп вазифали) операцион тармокни ифодалайди. У марказлашган бошкарувли локал тармокда ишлашга мУлжалланган. NetWareда бир ёки бир неча файл-серверлар тармогида ишлаш имконияти мавжуд. Ривожланиш жараёнида бир канча тахминлар ишлаб чикилган.

Download 0.54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling