Look to the past


Download 0.6 Mb.
bet5/33
Sana01.03.2023
Hajmi0.6 Mb.
#1242777
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33
Bog'liq
5e4231771fd44

Ключевые слова: управления, промышленность, централизация, реформа, командно-административное управление, экономика, хозяйство, система, кооперация, закон, предприятия.
Izzatilla M.Haydarov,
Tashkent State Institute of Oriental Studies Associate Professor of the Department of History and Source Studies of Central Asian Peoples,
Candidate of Historical Sciences
THE HISTORY OF THE AGRO-INDUSTRIAL COMPLEX IN UZBEKISTAN (60-80s of the 20th century)
ANNOTATION
The article describes the formation of the agro-industrial complex in Uzbekistan by the Soviet government in the 60-80s of the 20th century to provide the country with food and agricultural raw materials, as well as its impact on the national economy and industry in Uzbekistan. At the same time, the article deals with the sectors of the agro­industrial complex associated with the production, processing, transportation, storage and sale of agricultural produce, divided into sectors. The study also provides a comparative analysis of the various sources and draws conclusions.
Key words: management, industry, centralization, reform, command-administrative management, economy, economy, system, cooperation, law, enterprises.
Коммунистик партия аграр сиёсатни ривожлантириб, кишлок хужалигини юксалтиришнинг узок муддатга мулжалланган комплекс дастурини ишлаб чиккан эди. Бу дастур асосида жуда катта иктисодий ва сиёсий а^амиятга эга булган иккита вазифа: мамлакатни озик-овкат ва кишлок хужалик хом ашёси билан таъминлаш, бунинг учун ^амиша етарли за^ирага эга булиш ^амда ша^ар ва кишлокри бир-бирига якинлаштириш - коммунистик курилишнинг купгина катта ижтимоий-иктисодий муаммоларининг ^ал этилиши кишлок хужалик ишлаб чикаришини ривожлантириш ва муста^камлаш билан боглик булган. Шу боисдан ^ам совет хукумати аграр сиёсатни уз иктисодий стратегиясининг таркибий кисми деб билган[1, Б.38].
КПСС Марказий Кумитасининг март (1965 й.) Пленумида Л.И.Брежневнинг ташаббуси билан партия аграр сиёсатининг янги йули ишлаб чщилган эди (Пленум белгилаган бу йул кейинчалик КПССнинг XXIII (1966 й.), XXIV (1971 й.),, XXV (1976 й.) ва XXVI (1981 й.) съездлари карорларига мувофик ривожлантирилди).
Партиянинг аграр-сиёсий йули кишлок хужалигини интенсивлаш, уни индустриал асосга утказиш йуналишида ривожлантиришнинг узок муддатга мулжалланган комплекс дастурида уз ифодасини топган эди. Аслида, Ленинча кооператив режани амалга оширишнинг учинчи боскичи шу даврга даврга тугри келган булиб, бунда кишлок хужалик ишлаб чикаритиииг хужаликлараро кооперациялаш ва аграр- саноат интеграцияси негизида ихтисослашгириш, марказлашгиришни кучайтириш билан ифодаланади [2, б.16].
Унинчи беш йилликда кишлок хужалик хом ашёси етиштиришнинг уртача йнллик хажмини аввалги беш йилликка нисбатан 14-17%га купайтириш вазифаси куйилган эди. Бу вазифани бажаришда аграр-саноат интеграцияси мухим роль уйнаши лозим булган. КПСС XXV съездида шундай деб уктирилган эди: "Хужаликлараро кооперациялаш ва аграр-саноат интеграцияси негизида ишлаб чикаришни ихтисослаштириш ва концентрациялаш замирида махсулот етиштириш хажмини тез купайтириш, мехнат унумдорлигини ошириш ва махсулот таннархини камайтиришнинг катта имкониятлари яшириниб ётибди. Бизнинг ташкилотчнлик ишимиз, режалаштириш, иктисодий омиллардан фойдаланиш бу илгор жараёнга хар тарафлама кумаклашиши лозим"[2, Б.42]
КПСС М£ партия XXV съезди карорларига мувофик, 1976 йил майда "Хужаликлараро кооперациялаш ва аграр-саноат интеграцияси негизида кишлок хужалик ишлаб чикаритиии ихтисослаштириш ва концентрациялашни янада ривожлантириш тугрисида" карор килган эди[3, Б.6].
Аграр-саноат интеграцияси жараёни жадал давом эттирилиши натижасида мамлакатда тузилган 8 мингдан купрок хужаликлараро ва аграр-саноат корхонаси хамда бирлашмаси куп микдорда хилма-хил махсулот берарди. Шу жараённинг кучайиши аввало тармокдараро алокаларни такомиллаштиришда ва локал аграр- саноат комплексларини ривожлантириш-да, кооперациялашган корхоналарнинг купайишида, уларга жамоа ва давлат хужаликларини жалб этишда уз ифодасини топиб борди.
Аграр-саноат комплекси халк хужалиги микёсида кишлок хужалик хом ашёсини етиштириш, кайта ишлаш ва сотиш билан боглик булган иктисодиётнинг куп тармокларини уз ичига оларди. £ишлок хужалиги, кишлок хужалиги машинасозлиги, минерал угит ва шу кабиларни ишлаб чикарувчи кимё индустрияси тармокдари, кишлок электр энергетикаси, омухта ем саноати, кишлок хужалик хом ашёси асосида ишловчи озик-овкат ва енгил индустрия шу комплекс таркибига кирарди.
Аграр-саноат комплекси уч сохага булинган: биринчиси кишлок хужалиги учун ишлаб чикариш воситаларини ишлаб чикарувчи тармокдарни уз ичига олган булса, иккинчиси кишлок хужалиги ишлаб чикариши хамда ишлаб чикариш- техник, агрокимё, ирригация, мелиорация, ветеринария-санитария хизматларидан, учинчиси эса кишлок хужалик хом ашёсини тайёрлаш, кайта ишлаш, ташиш, сакдаш ва ундан тайёрланган махсулотни сотиш билан богланган тармокдарни уз ичига олган.
СССР халк хужалигининг аграр-саноат комплекси тизими куйидаги жадвалда курсатилган.

Download 0.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling