Lotin amerikasi xalqlarining milliy-ozodlik kurashi uning boshlanishi

Tropik Afrika mamfakatlari
Shimoliy va Janubiy Afrika o'birlashgan ulkan Tropik Afrika bo'lib,u ekvatorning u va bu nazoratga2ming km.ga cho'zilgan,Sharqdan Hind,g'arbdan Atlantika okeanlariga borib tutashadi.XVII va asrlarda u Yevropa davlatlari tomonidan XIX asrda mustamlaka ostida bo'ladi'lib olindi.Eng yirik koloniyalar Fransiya(Dagomeya,Kamerun,Senegal,Mali,Ruanda,Somali,Bormoq,Markaziy Afrika Respublikasi,Gvineya,Chad,Nigeriya),Angliya(Janubiy Afrika Ittifoqi,Gana,Nyasalend,Janubiy va Shimoliy Rodeziya,Uganda,Sudan),Portugaliya(Angola,Mozambik),Germaniya(Keniya,Kamerun,Tanganika,Namibiya),Italiya(Liviya va Somali)ga tegishli edi.Belgiya Afrikada bitta,biroq eng boy koloniya—Kongo(hozirgi Zoir)ga egalik qilardi.Fransiyaga,bundan tashqari,Jazoir,Marokash,Habashiston(Mavritaniya)va G'arbiy Sahroi Kabir ham tegishli edi.
Tropik Afrika mamlakatlari siyosiy va iqtisodiy mustaqillikdan mahrum qilingan,maxsus tartib bilan boshqariluvchi tipik mustamlakalar edi.Ular Yevropa mamlakatlari uchun juda katta daromad va boylik manbaiga aylandilar.XIX asr oxirlaridan mustamlakaga sarmoyalar ishlab chiqarilmoqda—mustamlakachilar bu yerlarda konlar,xom ashyoga yuk tashishi,temir yo'llar,portlar,aloqa yo'lari barpo qildilar.Taraqqiyotini yuksaltirish jarayoni Afrikani keng miqyosda oldi.Bu yerda maktablar,oliy o'quv yurtlari tashkil qilina boshlandi,sog'qaerda saqlash tizimi keldi.Ayrim mustamlakalarda yashovchi oq tanli ko'chmanchilar o'zlari uchun sharoit va qulayliklar yarata boshladilar,bu o'z-o'zidan hayot xalqlar moddiy va madaniy turmush qurish umumiy ko'belgilariga ham ta'ser qildi.
Shunga qaramay,Afrika hamon eng qoloq va qashshoq qit'a bo'lib qolaverdi.Milliy daromad olish90%ini hamon eng sodda ishlab chiqarish qurollari qo'llanuvchi qishloq xo'xo'jaligi berardi.Turmush darajasida eng past bo'lib qoldi.Yuqumli ustida,ochMk,qashshoqlik hukmronlik qilardi.
Versal tinchlikning shartlariga ko'ra,Afrikadagi Germaniya koloniyalari Fransiya va Angliya o'ishtirokida bo'lib olindi.Germaniyaga tegishli bo'Sharqiy Afrika(Tanganika)Angliya qo'liga o'tdi,JanubiG'arbiy Afrika(hozirgi Namibiya)ni Janubiy Afrika Ittifoqi o'z nazorati ostiga oldi,Togo va Kamerun Anglia va Fransiya o'orasida taqsimlandi.Misrning esa Angliyaga qaramligi tan olindi.Fransiya va Angliya ushbu koloniyalarni boshqarish huquqini qo'lga kiritdilar.Bitimlarda vijdon erkinligining saqlab qolinishi haqida gap borardi.ammo mustamlakachilar asosan mavjud tartib va ​​​​taomillarni saqlash qoidasidan kelib chiqib ish yuritardilarki,bu tartibni himoya qilish uchun kuchga qadar bo'lgan cheksiz hukmronlikni anglatardi.
www.arxiv.uz
Misr
Misr xalqi Afrika qit'asida birinchi bo'lib mustamlakachilikka qaqshatqich zarba berdi va u Afrikani qullik zanjiridan xalos qildi.Misr Afrikadagi eng yirik davlat emas(hududi1mln.kv.km.,aholisi52mln.kishi),biroq uning qit'a hayotidagi iqtisodiy,vaziyat va ma'naviy mavqei beqiyos.Misr arab millatining bir bo'lagi hisoblanib,uning siyosatida arab milliy-ozodlik harakati kurash Afrika xalqlarining ozodlik uchun umumiy harakatlari bilan uyg''unlashib ketgan.
Misr hududi bo'ylab Yevropani Osiyo bilan tutashtiruvchi Suvaysh kanali o'tadi va bu G'arb mamlakatlarining strategik va iqtisodiy hayotida Misr muhim o'rin o'tkazishini anglatadi.Shu tufayli Misr vatanparvarlarining mamlakat mustaqilligi uchun kurashi o'ta keskin kechib,milliy yalpi arab millati,balki butun Afrika qit'asi uchun ham katta ahamiyat kasb etdi.