Lyumenessent chiroqlar


Download 26.61 Kb.
Sana27.01.2023
Hajmi26.61 Kb.
#1132980
Bog'liq
LYUMENESSENT CHIROQLAR


LYUMENESSENT CHIROQLAR
Lyuminessent lampa - ishi Lyumines sinsiya hodisasiga asoslangan lampa; Gaz-Zaryadli yorugʻlik manbai. Ichki devoriga Lyuminoforlar qatlami surkalgan, ichiga Inert gazlari (argon, geliy va boshqalar) va Metallar (maye. simob) bugʻi toʻldirilgan shisha naychadan iborat. Elektr toki oʻtganda lampada elektr razryad vujudga keladi. Ultrabinafsha nurlar taʼsirida metall atomlari, soʻngra lyuminofor yorug'lik socha boshlaydi. Lampaning yorug'ligi tabiiy yorugʻlikka yaqin boʻliish uchun lyuminoforlar tanlanadi. Simobli lampalar shunday turga yaqin boʻladi. Lyuminessent lampaning ishlash muddati Choʻgʻlanma lampalarga qaraganda ancha yuqori boʻladi. Xonalar, koʻchalarni yoritishda, Nusxa koʻchirish qurilmasida va boshqalarda ishlatiladi.
- xavfsizlik (bu lampalar umumiy sog'liqni saqlash va xususan vahiyda uchun xavf emas, balki);
- samaradorlik (tufayli tarkibiy xususiyatlariga Armatura , cheklangan sohalarda ham mukammal ishlashga qodir bo'lgan: omborlar, saqlash xonasi, yo'lak);
- chidamlilik (an'anaviy nisbatan cho'g'lanma lampalar, o'n yillar davomida foydalanish mumkin uskunalar bilan taqqoslanadi);
- uy-joy va turar joy bo'lmagan binolar, ham foydalanish imkoniyati;
- shakl, hajmi va dizayn xilma.
YORITISH ARMATURA TURLI Zamonaviy sanoat, butunlay boshqa bir chiroq dizaynidan ishlab chiqaradi. Biz uzoq Armatura stol ustiga o'rnatilgan mumkin, deb aslida o'rganib qolgan, bir devorga yoki shipga osilgan. Biroq, bu mahsulotlar hajmi farq qilishi mumkin. Misol uchun, nuqtalar katta kichikligini yo'q sizning ichki mavjud bo'lishi mumkin. Biroq, ular juda qulay.
yuqori talab ham lyuminestsent armatura, dafn etiladi. Asosan ular kvadrat yoki to'rtburchaklar shaklga ega. Ular shiftini o'rnatilgan o'sha xonalar ishlatiladi.
Men lampalar nafaqat standart oq rang bor, deb aytish kerak. Ular ko'k, to'q sariq yoki boshqa nur berishga qodir. Bu barcha Qanday gaz to'ldirilgan lampochkaning bog'liq.
LAMPALAR FOYDALANISH XUSUSIYATLARI
Yuqorida aytilganidek, mahsulot tez-tez ofislarida va sanoat binolarni ishlatiladi taqdim. maishiy sharoitlar bo'lsa-da, ular ham bundan mustasno emas. Lyuminestsent chiroq deyarli foydalanish har qanday maxsus sharoit talab qiladi. Biroq, foydalanish, ba'zi xususiyatlari hali ham bor
juda xira nur bo'ladi yo'qmi Masalan, chiroq xona (kamida 5 daraja) sovuq bo'lsa samarali bo'lishi, yoki yo'q bo'ladi. yuqori namlik bilan Xonalar ishlatiladigan keraksiz mahsulotni namoyish dorugoe har qanday elektr asbob-uskunalari bilan kabi. Bunday imkoniyat mavjud bo'lsa-da, agar xona yaxshi shamollatiladigan va uskunalar mukammal himoyalangan.
Uyda, amalga oshirish va keng lyuminessent tuzilmalari, lekin yanada samarali bo'ladi mumkin spot. Ular ichki ichiga mukammal Fit va samarali ishlaydi. Agar bunday elementlar yordamida xona dizayni har qanday Urg'u, albatta, mumkin, deb yana.
yorqin nurdan charchagan ko'zlarini olish uchun, chiroq yopiq bostirma bo'lishi kerak xira shisha nur tarqalmoq qodir yoki plastmassa. Aks holda, siz noqulayliklarni yoki bosh og'rig'i his qiladi. Buni oldini olish uchun, siz ham, katak bilan lyuminestsent chiroq foydalanishingiz mumkin.
Bu hozirgi uskunalar landshaft dizayni bilan foydalanish mumkin ta'kidlash lozim.
Cho‘g‘lanma chiroqlaming yorug'Iik, elektrik xarakteristikalari 
va nominal kuchlanishi
Bu chiroq m o ‘jallangan kuchlanishdir. Bu kuchlanish tarmoq 
kuchlanishiga teng b o iis h i kerak. Umumiy maqsadda qoilaniladigan 
cho‘g ia n m a chiroqlar, 
127 va 220V kuchlanishlarida ishlab 
chiqariladi. Chiroqlaming bir qismi kuchlanishi 127 V dan - 135 V gacha, 
ikkinehi qismi kuchlanishi 220 V dan -2 3 5 V gacha ishlab chiqariladi va haqiqiy 
kuchlanishi 127 va220 V dan oshadiganyoritishtarmoqlarida qo‘llaniladi.
Elektr quwati (W) va yorug‘lik oqimi (lm)
C ho‘g ia n m a chiroqlar uchun - bu hisob parametridir. 
Tajribadan olinadigan elektr quvvat, nom inal kuchlanish bilan 
tarm oqqa ulangan, birlamchi chiroqlar guruhining o ‘rtacha arifmetik 
quvvatidir.
Yorug‘Iik oqimi - chiroqning elektr quvvatiga va qizish 
jism i haroratiga b o g iiq holda b o ia d i. Chiroqning ’ yoqilish 
jarayonida voiframni asta-sekin sochilishi b o ia d i, bu esa ipning 
diametrini kichrayishiga va uning qarshiligining oshishiga olib 
keladi, bu esa o ‘z navbatida quvvat va y o ru g iik oqimining 
kam ayishiga olib keladi. Chiroqning y o ru g iik oqimini kamayishi
68
yana kolbaning xiralashishi natijasida boTishi mumkin (volframning 
sochi lish natijasida xiralashadi).
GOST ga asosan, y o ru g iik oqimi va elektr quvvati 5-10%
1 (nominal qiymatiga nisbatan) atrofida o g ‘ishi ruxsat etiladi.
Yorug‘Iik unumi
YorugTik unumi son jihatdan chiroq nurlanayotgan yorug‘lik 
oqimini uning elektr quvvati nisbatiga teng:

bunda: Ф - yorugTik oqimi, (lm).


R —elektr q u w at (chiroqning quvvati) (W).
Yorug‘lik unumi chiroqning tejamkorligini xarakterlaydi qizish 
jismining haroratiga to 'g ‘ri bog‘langan holda boiadi.
Nurlanish rangi 
Chiroqning nurlanish rangi qizish jism ining haroratiga 
b o g iiq d ir. Qizish jism ining harorati ishi bilan 
cho‘g ‘lanma 
chiroqlaming nurlanish rang? qora jism ining rangiga yaqinlashib 
boradi.
0 ‘rtacha yonish mnddati ( dzmat vaqti)
Yuqori harorat natijasida paydo b o ‘ladigan, volframning 
qizishi jism dan sochilishi bilan birinchi navbatda aniqlanadi. Bu 
chiroqning asosiy xarakteristikasidir.
Bu param etr cho‘g ‘lanma chiroqlar uchun ju d a zarur, chunki 
bu chiroq uchun y oru g‘lik unum ini oshishiga, xizm at vaqtining 
qisqarishiga olib keladi.
K o 'rin ib turibdiki, 
cho‘g ‘lanma chiroqlam ing y o ru g iik
xarakteristikalari k o ‘pincha qizish jism ining o ich a m la ri, chiroq 
tuzilishi va qizish jism ining harorati bilan aniqlanadi. Qizish 
jism ining eng yuqori harorati u yasalgan tem im ing erish
haroratidir. H aqiqiy harorat esa kichikroq olinadi (chiroqning 
kerakli yonish m uddatini ta ’m inlash uchun).
K o‘pincha, qizish jism ining harorati:
- vakuumli chiroqlar uchun - 2400 K;
- gaz to'ldirilgan chiroqlar uchun - 2900 K ni tashkil qiladi.
Agar tarmoq kuchlanishi oshsa, qizish jism ining harorati
oshadi. Bu esa chiroqning yonish muddatini qisqartiradi. Tarmoq 
kuchlanishining kam ayishi y o ru g iik unum ini kam aytiradi (chunki 
quvvatga qaraganda yorugTik oqimi tezroq kamayadi). Shuning 
chiroqlarning oTcham larini ancha kam aytirish ham da o ‘sha quvvat 
va xizm at davrida ikki barobar k o ‘p yo rugT ik unum iga 
erishishdir. B unday chiroq tuzilishi b o ‘yicha issiqlikka chidam li » 
kvars shishadan yasalgan trubka k o ‘rinishidagi kolbadir; uning 
o ‘qi b o ‘ylab spiral shaklida y ig ‘ilgan qizish jism i joylashtiriladi. 
K olba, m a ’lum m iqdorda yod qo‘shilgan, argon, ksenon yoki 
kripton bilan toMdiriladi.
Jarayon quyidagacha b o ia d i: Y od b ug'lari qizish jism i 
atrofida katta harorat ta ’sirida kolba devorlariga suriladi va undagi 
volfram zarrachalari ular volfram ipining sochilishi natijasida hosil 
boTgani uchun yodli - volfram hosil b o ‘ladi. K olba harorati 
250°C. boTganda, yodli-volfram b u g ‘ holatida boTib, chiroq 
singiladi; u yerda volfram ning parchalanish jarayo ni boshlanadi. 
B uning natijasida volfram zarrachalari chiroq tolasiga o ‘rnashadi, 
yod atom lari esa y ana kolba devorlariga qaytadi. M ana shunday 
volfram tolasining qayta tiklanishi sodir b o ‘!adi. A gar kolba
devorlarining haroratl 250°C dan kichik b o is a , bu davr (sikl) 
buziladi, chunki yodli volfram b u g ‘ shaklidan chiqadi. Bu 
d avm ing boshlanishi uchun qizish jism i atrofidagi harorat 600°C 
dan katta b o iis h i kerak.
B ularning ham m asi cho‘g ‘lanma chiroqlam ing quvvatini 
oshirish im konini beradi. H ozir quvvati 20 kV t gacha b o ig a n
chiroqlar yaratilgan. K ichik o ic h a m d a g i katta quvvatli chiroqlar 
(galogen chiroqlar) 
kino 
olishda, 
sam olyot va avtom obil 
chiroqlarida, ilm iy-tekshirish asboblarida, projektorlarda keng 
q o ila n ila d i.
3.4. Lvuminessent chiroqlari. 
Gaz va metall bugiarida elektr razrvad nurlanishi
Zamonaviy razryadli chiroqlarda, cho‘g ia n m a chiroqlariga 
1 qaraganda boshqa nurlanish prinsiplari qoilaniladi.
Gaz orqali tokning o ‘tish jarayoni gazli elektr razryadi deyiladi. 
Bunday razryad, qizigan qattiq jism lam ing isiqlik nurlanishiga 
qaraganda, juda yuqori nurlanishga ega b o iish i mumkin. Elektr toki 
’o ‘tganda gaz yoki metall bug'., Л u mu man b o im av d i (qattiq jism ga 
qaraganda). 
Kuchlanish 
berish 
to"M >i!sa, 
gaz 
yoki 
metall 
bug'larining oldingi xossalari tiklanadi.
Gaz va metall b ugiarining bu xususiyati ulam ing elektr toki 
o ‘tkazgichi sifatida ishlatish imkonini beradi, bundan tashqari. gaz 
yoki m etall b u g iarid an elektr tokining o ‘tishi nurlanish hodisasi 
bilan bogiiqdir.
Gaz va m etall b u g iarid ag i elektr razryadi jarayonining fizik 
‘ mazmuni quyidagicha: ikkala uchiga elektrodlar kavsharlangan 
' oynali trubkani olamiz.
Unga inert gazi yoki simob b u g iari toidiriladi va uni 
’ kuchlanishga ulaymiz. Tok paydo b o ia d i (elektronlar-anodga, ionlar- 
katodga intiladi).
Elektron va ionlar bir biri bilan, yana gaz atomi yoki 
molekulalari bilan to ‘qnashadi.
Kinetik energiyaga qarab to ‘qnashuvlar: elastik va noelastik
Agar elektronning tezligi kichik b o ‘lsa, to ‘qnashuv elastik 
(atom bilan to ‘qnashganda) b o ‘ladi.
Yana bir qancha to ‘qnashuvlar bor bo ‘lib bulam ing hammasi 
nurlanish. paydo qiladi.
Elektr razryadini qo‘zg ‘atish uchun chiroqqa beriladigan 
kuchlanish, yondirish kuchlanishi U: (buzilish kuchlanishi) deyiladi.
Uz qiymati katodning m ateriali va xossasi, gaz turi, gaz 
bosimi, elektrodJar orasidagi masofa va kolbaning diametriga 

taqsimlanishini (trubka bo'yicha) rasmda quramiz.


Anod: anodga kirayotgan elektronlar. kuchlanish og‘ishini 
paydo qiladi, bu o ‘z navbatida, anoda to ’q jo y (1) hosil qiladi. Yonida 
musbat nurlanish paydo b o ‘ladi, bu trubkaning ancha qismini 
egallagan (2).
Undan keyin faradeyalik to ‘q jo y (3) keladi. Undan so ‘ng 
manfiy nurlanish zonasi (4) boshlanadi, u katoddan, to ‘q qism 
(uchastka) (5) bilan ajratilgan.
Katod yaqinida, katod nurlanishining (6) kichik zonasi joylashgan, 
undan keyin anod zonasida to ‘q joy joylashgan (7).
Razryadii nurlanishning asosiy manbasi m usbat nurlanish sohasidir. 
Bular rekJama m aqsadida qoilaniladigan yoritish uskunalarida 
manfiy nurlanish esa neonli chiroqlarda (indikatorlar, signalli 
chiroqlarda) ishlatiladi.
cheklash uchun), unda zanjirdagi tokning oshishi davomida 
razryadning quyidagi turlarini k o ‘rishim iz mumkin:
1. T o‘q elektr razryadi (kuchlanishning m a iu m qiym atida paydo 
b o iad i);
2. M ustaqil razryad (chiroqdagi kuchlanish m a iu m miqdorga 
kamayganda);
3. Yoyli razryad (kuchlanish ancha kamayganda).
Ionlanish jarayoni bir tekis jarayon emas doimo ko‘payib 
boradi, o ‘z navbatida, chiroq ichidagi muhitning o ‘tkazuvchanligi va 
toki (kuchlanish o ‘zgarm aganda) oshib boradi. 
Shu sababli 
chiroqning yonishi barqaror b o im ay d i.
Tokni bir tekis ushlab turish uchun razryadli m anbalarda 
ballastli uskuna q o ilan ilad i. U chiroq bilan ketm a-ket ulanib, undagi 
kuchlanishining to iq in uzunligi, singdirilayotgan nurlanib, undagi 
kuchlanish y o ‘qotilishi razryadli trubkadagi o ‘tkazuvchanlikning 
oshishini kom pensatsiya qiladi, shu bilan birga (chiroqni buzilishdan 
saqlaydi) tokni cheklaydi.
0 ‘zgaruvchan tok bilan ishlayotganda, stabilizatsiya uskunasi 
sifatida induktiv (drossellar, reaktorlar) qarshilik qoilaniladi.
Drosselning 
avfzalligi 
shundaki 
(rezistorga 
qaraganda), 
kuchlanish va tok orasida faza b o ‘yicha siljish hosil b o ia d i, bu esa 
chiroqning qayta yonishini yengillashtiradi va elektr energiya isrofi 
(10 -3 0 % chiroq quvvatiga nisbatan) kam b o ia d i.
Kamchiligi: o g ‘irligi yuqori, hajmi va cos

Download 26.61 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling