М 10-21 сиэ гурух талабаси Йўлдашев Шукуруллонинг “Илмий тадқиқот методологияси” фанидан тайёрлаган мустақил иш тақдимоти

Ахборот тушунчаси

Назария таълимоти ҳам қадимийдир. Назария ҳақида ҳали эрамизгача бўлган даврдаёқ турли-туман фикрлар пайдо бўлган эди. Жумладан, антик дунё файласуфларидан Эвклид ўзининг “Начало” (Бошланиш) асаридаёқ назариянинг кенг маънодаги мазмунини очиб берган эди. Яъни назариянинг инсон фаолиятини таҳлил қилишда методологик аҳамияти ҳақида фикр билдирган эди. Назарияни тор маънода тушунишни эса XVIII асрда А.Фергюсон ва И.Кантлар ўртага қўйди. Аммо сўнгроқ XIX асрда воқелик ҳақида мантиқий таҳлил кучайиб кетиши билан назариянинг билиш жараёнидаги ўрнини тушунтирирш янада жиддий тус ола бошлади. Чунки бу даврга келиб билиш назариясига эҳтиёж орта борди ва унда назария ўрнининг беқиёслиги акс эта бошлади. Жумладан, Мах, Джемс, Пирсон, Оствальд, Пуанкаре, Дюгем, Гуссерл каби файласуфлар назариянинг илмий моҳияти унинг вазифалари ҳақида ўз қарашларини ифода этдилар. Назариянинг моҳияти ва унинг вазифалари ҳақида кўпроқ неопозитивистлар таълимоти асосий ўринни эгаллайди.
“Ахборот” тушунчаси бошқа тушунчалардан ажралиб қолган тушунча эмас. У “билиш”, “билим”, “мужассамлик”, “борлиқ”, “алоқа”, “иньикос” “ўхшашлик”, “сабаб”, “тараққиёт”, “система”, “структура” тушунчалари билан алоқададир, боғланишдадир.

Ахборот тушунчаси

“Ахборот” тушунчаси кенг қиррали бўлганлиги учун уни ҳусусиятларидан келиб чиқиб фалсафий категория сифатида ҳам таҳлил қилабошладилар. Аммо бу масала мунозаралигича қолиб кетмоқда. Айни пайтда фалсафа – ахборот тушунчаси учун ҳам методология вазифасини бажаради. Ахборот тушунчаси ҳам бошқа тушунчалар каби ўзининг келиб чиқиши, ривожланиш тарихига эга. Инсоният пайдо бўлгандан бошлаб атрофидаги предмет ва ҳодисаларга муносабат билдириш учун аввало маълумотга эга бўлишни истайдилар. Демак, ахборот теварак атрофдаги турли хил манбалардан тўпланган омиллар бўлиб, бу билимларнинг қайта изҳор қилиш ҳамдир.
Янги ахборот технологиялари (маълумотлар электрон базалари, Интернет ресурслари) асосида аҳолига ахборот хизмати кўрсатиш;
Маданий, таълим, ахборот ҳамда бошқа дастур ва лойиҳаларни биргаликда амалга ошириш учун таълим муассасалари, маҳаллий ўзини-ўзи бошқариш органлари, миллий маданият марказлари билан ҳамкорликни ривожлантириш;
Ахборот-кутубхона марказлари зиммасига эса аҳолига ахборот-кутубхона хизмати кўрсатишни сифат жиҳатидан янги даражага кўтариш, унинг илмий, таълим, ахборот ва маданият соҳасидаги қизиқишларини замонавий ахборот технологиялари асосида тезкорлик билан қондириш;