M. G. Safin, B. S. Alikulov, F. A. Ruziev
-Rasm. Fermentativ reaksiyalar tezligining substrat konsentratsiyasiga bog`liqligi
Download 0.5 Mb. Pdf ko'rish
|
enzimologiya
1-Rasm. Fermentativ reaksiyalar tezligining substrat konsentratsiyasiga
bog`liqligi
Ma`lum sharoitlar (pH, harorat) da muayyan ferment uchun aniqlangan k m
m ferment-substrat kompleksining haqiqiy dissotsatsiya konstantasi deb bo`lmaydi. Ferment-substrat kompleksini dissotsatsiya konstantasi k 2 / k 3 ni k
s deb belgilanadi. Faqat k 2 >k 3 , k
m =k s bo`lganda: k m =k s =k 2 /k 1 =[E erkin
][S] / [ES] (9)
Shu narsani alohida qayd etish joiz-ki, hamma fermentlarning k m va k
s ko`rsatkichlari o`zaro yaqin bo`lmaydi. Dissotsatsiya konstantasi teskari bo`lgan kattalik fermentning substratga mos kelish konstantasi hisoblanadi.
Fermentning substratga mos kelish konstantasi qancha yuqori bo`lsa, k s
kattaligi shuncha kam bo`ladi. k m kattaligini (8) formulaga muvofiq aniqlash mumkin - 13 -
bo`ladi. Lekin aniqlashning aniqlik darajasini yuqoriligini ta`minlash uchun Mixaelis - Menten tenglamasining chiziqli shaklidan foydalanish talab qilinadi. G.Leynunver va D.Berklar Mixaelis-Menten tenglamasiga asoslanib, ikkilamchi teskari kattaliklar uslubida aniqlashni taklif etdilar (2-Rasm): 1/V 0
m /V maks * 1/[S]) + 1/V maks
konsentratsiyasiga bo`gliqligi (Leynunver-Berk grafigi)
2-Rasmda ko`rsatilganidek, 1 / [S] ning 1 / V 0 ga bog`liqligini to`g`ri chiziqli ekstropolyatsiya qilish yo`li bilan absitssa o`qini qisqartirib, k m va V maks lar hisoblab topiladi. Har xil ingibitorlar yordamida fermentativ reaksiyalar tezligini o`zgartirish va ingibirlanish qaysi yo`l bilan bo`lib o`tayotganligini aniqlash mumkin. Misol tariqasida qaytar ingibitorlar ta`sirini ba`zi modellarini ko`rib chiqish mumkin. Raqobatli ingibirlanish: E erkin + S ES Е + M
E erkin + I EI - 14 -
Bu yerda ingibitor faqat erkin ferment bilan reaksiyaga kiradi va substrat bilan birikkan fermentga birika olmaydi. Mixaelis tenglamasiga binoan raqobatli ingibitor ishtirokida kechadigan fermentativ reaksiya tezligini quyidagi formulaga asoslanib aniqlash mumkin bo`ladi: V 0 = V maks
/ ((k m /[S]*(1+[I]/k i ))
Bu yerda: [I] – ingibitor konsentratsiyasi; k i – ferment-ingibitor kompleksining dissotsatsiya konstanatasi, u quyiagi formula orqali aniqlanadi: k i = [Eerkin][I] / [EI]
Leynunver-Berk tenglamasi: 1/V 0 = k m /V maks ((1+[I] / k i * 1/[S]) +1 / V maks )
dan foydalanib, chizma tuziladi (3-Rasm).
Download 0.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling