Nazorat savollari
1. Multipleksorlar va demultipleksorlarning ishlash prinsipini tushuntiring.
2. Demultipleksorning oʻtish holatini koʻrsatuvchi jadvalni keltiring.
3. Demultipleksorlarning shaxsiy funksiyasini keltiring.
4. Demultipleksorlar vaqtli diagrammani yasang.
3.3. Summatorlar, subtraktorlar va arifmetik mantiqiy qurilmalar.
3.3.1. Yarim summatorlar
Summatorlar
2
asosiy arifmetik amal, ya’ni ikkilik kodidagi sonlarni
qoʻshish amalini bajaruvchi qurilma hisoblanadi. Bir razryadli sonlarni qoʻshish
quyidagicha amalga oshiriladi: 0+0=0, 1+0=1, 0+1=1, 1+1=10. Oxirgi holda
chiqishdagi 10 ikki razryadli ikkilik koʻrinishiga ega boʻladi. Yuqori razryadida
hosil boʻlgan bir olib oʻtuvchi bir deyiladi.
Oddiy yig‘indili element yarim summator hisoblanadi. U ikkita qoʻshiluvchi
uchun ikkita kirish va ikkita chiqishdan iborat: s (yig‘indi) va p (olib oʻtuvchi).
3.22-rasm. Yarim summatorning mantiqiy tuzilmasi
3.3.2. Toʻliq summatorlar
Ikkitadan koʻp razryadli sonlarni qoʻshish qurilmasi ikkinchi razryaddan
uchta kirishga ega boʻlishi lozim: ikkitasi qoʻshiluvchi va bittasi oldingi
razryadga oʻtkazish uchun
2
. Bu tizimni summator yarim summatorlar yig‘indisi
sifatida koʻrish mumkin (3.23-rasm).
2
Digital Electronics: Principles, Devices and Applications Anil K. Maini
© 2007 John Wiley & Sons, Ltd. ISBN-13: 978-0-470-03214-5,
ISBN-10: 0470032146, p.236-237.
2
Digital Electronics: Principles, Devices and Applications Anil K. Maini
83
3.23-rasm. Toʻliq summator: a˗mantiqiy tuzilishsi; b˗nisbiy grafik koʻrinishi
3.24-rasm. NAND mantiqiy elementlardagi toʻliq summator
3.25-rasm. Toʻliq summatorning haqiqiy jadvali
© 2007 John Wiley & Sons, Ltd. ISBN-13: 978-0-470-03214-5,
ISBN-10: 0470032146, p.237-240.
84
Do'stlaringiz bilan baham: |