M. M. Mirxojaev Namangan muxandislik-texnologiya instituti dotsenti, t f. n. PhD
Download 438.02 Kb. Pdf ko'rish
|
(1) ga teng, bu yerda – xususiy og’irlik kuchini ip uzunligining bir o’lchov birligiga to’g’ri kelgan qiymati – xususiy og’irlik kuchining intensivligi (2-shakl). Taranglik kuchining barcha nuqtalardagi qiymatlari egri chiziqli koordinata s ning funktsiyasi bo’ladi. Egri chiziqli koordinata s ning qiymatlari dan nuqtada gacha nuqtada ortib borganda taranglik kuchining qiymatlari (2) dan 0 gacha kamayib boradi. Egri chiziqli koordinataning qiymatlarida taranglik kuchining qiymatlari (3) ifodani qanoatlantiradi (2-shakl). Bu yerda ipni erkin uchining egilish boshlangan paytdagi uzunligi ga teng bo’lganligi inobatga olindi. Ipning erkin uchi egilishi natijasida A nuqtadan boshlab ko’ndalang kesimlar dastlabki holatiga nisbatan burchakka burilgan holatni egallaydi. Masalan, 1-shaklda ifodalangan nuqtadagi ko’ndalang kesim egilishdan avval vertikal holatni, egilgandan keyin esa holatni egallaydi. Ipni cho’zuvchi bo’ylama kuch ning har bir nuqtalardagi qiymatlari taranglik kuchining shu nuqtalardagi qiymatlariga t eng bo’ladi. Ip materialining egilishga bikrligini aniqlaymiz. Yuqorida ipni erkin uchi juda kichik qiymatlarga egilgan paytda uning harakati to’xtatib qo’yilgan deb qabul qilingan. Egilish deformatsiyasi juda kichik bo’lgan holda uning qiymatlarini o’qi bo’ylab taqsimlanishini mexanikaning “universal tenglama” usuli yordamida aniqlasa bo’ladi [6, 7]. Ko’rilayotgan holda egilish deformatsiyasi uchun universal tenglamaning umumiy ko’rinishi quyidagicha bo’ladi (3-shakl) МАШИНАСОЗЛИК ИЛМИЙ-ТЕХНИКА ЖУРНАЛИ SCIENTIFIC AND TECHNICAL JOURNAL MACHINE BUILDING №1, 2022 йил www.andmiedu.uz ISSN 2181-1539 331 А В 2-shakl. Ipni erkin qismi egilgan holat. 1-shakl. Namunani egilishi natijasida ko’ndalang kesimni burilishi ifodasi А x = 3-shakl. Ipni erkin qismiga xususiy og’irlik kuchining ta’siri yo’nalishlari z МАШИНАСОЗЛИК ИЛМИЙ-ТЕХНИКА ЖУРНАЛИ SCIENTIFIC AND TECHNICAL JOURNAL MACHINE BUILDING №1, 2022 йил www.andmiedu.uz ISSN 2181-1539 332 , (4) Bu yerda : –ip materialining elastiklik moduli; – ipni ko’ndalang kesimining o’q inertsiya momenti; EJ –ip materialining egilishga bikrligi (qattiqligi); – ipni nuqtasidagi egilishning qiymati; – ipni nuqtasidagi ko’ndalang kesimni burilish burchagi; –0 dan gacha oraliqqa tegishli ixtiyoriy koordinata.Agar ko’rilayotgan paytda ipni nuqtasi qo’zg’almas deb qaralsa oxirgi tenglikka kirgan va parametrlar 0 ga teng bo’ladi.Bu holda (4) ifodani quyidagi ko’rinishga keltiriladi: . (5) Statikaning kuchlarni muvozanat shartlaridan foydalanib nuqtadagi tayanch reaktsiyalari kuch va momentni yoyilgan kuch intensivligi orqali ifodalaymiz. Ular quyidagicha bo’ladi: . . (6) Ushbu ifodalarni (5) tenglikka qo’yib quyidagi natijaga ega bo’lamiz: , (7) bu yerda: belgilash kiritildi. Hosil qilingan (1) – (7) tenglik ipni ko’ndalang deformatsiyasi bilan uning materialini egilishga bikrligi orasidagi funktsional bog’lanishlarni o’rnatishga xizmat qiladigan algoritm sifatida foydalansa bo’ladi. Oxirgi tenglikdan ko’rinib turibdiki, ipning ko’ndalang deformatsiyasi (ko’ndalang kesimlarini ko’chishi) og’irlik kuchiga to’g’ri va ip materialining egilishga bikrligiga teskari proportsional ravishda o’zgaradi. Ya’ni, agar ipni erkin turgan qismining massasi ortsa ko’ndalang А Download 438.02 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling