M s h. Nurmatova, s h. T. Xasanova, D. E. Azimova ustaxonada amaliy

SO M O N D A N APPLIKATSIYA
P oxol (so m o n ). P o x o l - s o m o n d a n s a n o a td a to 'q is h va d e k o ­
ratsiya, applikatsiya ishlarida (q u tich a la r, panellar, q a la m d o n la r ) 
va s h u k abilarga b e z a k b e r i s h d a fo y d a la n ila d i. Bu m a q s a d d a
b u g 'd o y , javdar, a r p a s o m o n la ri ishlatiladi. Agarda b u o 's im lik - 
larn in g poyasi yaxshilab q aralsa, p o y a n in g o 'z a r o b o 'g 'i m l a r bilan 
birikkanligini, eng y u q o rid a g i qism i ingichkaroq, u z u nroqligini 
ko'rish m um kin. Poyani a n a shu b o 'g 'im la rd a n qirqib olib qismlarga 
ajratiladi. Qirqilgan p oya q ism lari ko'rinishi va uzunligiga k o 'r a
navlarga ajratiladi: en g u z u n i birinchi nav, k altarog'i ikkinchi. 
en g qisqasi u c h i n c h i nav b o 'la d i.
A pplik atsiy a va b e z a s h ishlarida ish la tis h d a n o ld in s o m o n
b o g 'l a m i to g 'o r a g a s o lin ib , u stid a n q a y n o q suv q u y iladi va u 
t o g 'o r a d a bir su tk a s a q la n a d i. S o 'n g uni to g 'o r a d a n olib, suvi 
silqitib tu shiriladi va h a r birini u zunasiga o 'r ta s id a n b o 'lin a d i. 
Q i r q q a n d a p a s td a n v u q o rig a q a r a b qirqiladi. S o 'n g r a s o m o n n i n g
qirqilgan to m o n in i pastga q a r a tib q o 'y ib , iliq; qilib d a z m o lla n a d i. 
D a z m o ln i n g qiziganlik va d a z m o lla s h vaqtiga k o 'r a s o m o n n i turli 
rangga kiritish m u m k in . M a sa la n , o c h - s a riq , sariq, o c h jig ar rang, 
jigarra ng. D a z m o ll a n g a n s o m o n ehtiyotlik bilan q u tic h a g a solib 
q o 'y i l a d i . A g a r d ^ s o m o n d a n b i r o n n a r s a y o k i 
q o ' g ' i r c h o q
t o 'q ila d ig a n b o 'lsa , uni t o g 'o r a d a n n am ligida olib, 4 —5 s o m o n d a n
iborat len ta to 'q ila d i yoki b o g ' qilib b o g 'lab , q o 'g 'i r c h o q yasaladi,
112

---

to'qilgan s o m o n lentadan shlyapalar va shu kabilar to'q ish m um kin. 
Y o n g 'o q , c h o 'c h q a y o n g 'o q , m eva va poliz ek inlarining urug'lari 
(d a n a k la ri) k eng ta r q a l g a n , t o 'p l a s h va saqlash o so n b o 'lg a n
material hisoblanadi. Y o n g 'o q q a ishlov berish oson h a m d a u pishiq 
m aterialdir. Agar y o n g 'o q n i , a yniqsa e r y o n g 'o q n i diqqat bilan 
k u z a tib faraz qilinsa, u yoki bu o b ra z (y o n g 'o q — t o s h b a q a , 
q o 'n g 'iz — qayiqcha yeryong'o q — qush, jonivorlar, u lartanalarining 
ayrim qismi) kishi k o 'z o 'n g ig a keladi.
E m a n daraxti mevasini yetilgan vaqtida usti y um shoqligida 
terib olish va ular o rtiq c h a qurib ketmasligi u c h u n issiqlik m a n b a -
laridan u zo q ro q d a saqlash kerak. A na sh u n d a y qilinganda ularni 
teshish, qismlarga ajratish qiyin b o 'lm a y d i. E m a n daraxti mevasini 
pallasi bilan birga yig'ish kerak, c h u n k i ulard a n m ustaqil narsalar 
yasash yoki narsalarning bezagi sifatida foydalanish m u m k in . Meva 
va poliz ek inlarining urug' (d a n a k )la rin i yaxshilab yuvish, artish, 
quritish h a m d a qutich alarg a solib q o 'y ish kerak. Q a m is h , g 'o 'z a -
poyani yaxshilab tozalash va ularni uzunliklariga m oslab yasalgan 
q u tic h a , g'iloflarga solib qo'yiladi. Quyidagi ra sm larda s o m o n d a n
bajarilgan applikatsiya ishlari n a m u n a l a r i keltirilgan:
Я - Nurmatova, M .Sh.
113

---

114

---

---