M. Xayriyat 914-19 №1 Laboratoriya ishi Om qonuninig tajribada tasdiqlanishi Birinchiqism

M . Xayriyat 914-19
№ 1 Laboratoriya ishi

Om qonuninig tajribada tasdiqlanishi

Birinchiqism

Om qonuniga muvofiq elektr zanjiridagi tok zanjirning qismlaridagi kuchlanishning ushbu qismlardagi elektr qarshiliklarning nisbatiga teng:

Hisoblash qismi

1- rasmda tasvirlangan R resistor orqali oqib o'tuvchi tokning qiymatini hisoblang

1- rasm. Elektr zanjiri qismida tok va kuchlanish

Hisoblashni rezistior qarshiligining uch qiymatida R=70 Om, R=100 Om va R=200 Om va kuchlanishni manba kuchlanishining boshqa qiymatida E2=2V, E2=4V, E2=6V, E2=8V va E2=10V larda amalgam oshiring.

Hisoblash natijalarini 1, 2 va3 jadvallarga kiriting.

1-jadval

R = 70 Om bo'lganda resistor orqali o'tuvchi tokning hisoblangan qiymati

UR; V	2	4	6	8	10
I, mA	29.7	61.1	91.3	122.1	146
R = 100 Om bo'lganda resistor orqali o'tuvchi tokning hisoblangan qiymati						2-jadvai
uR,v	2	4	6	8	10
I, mviA	22.2	43.1	66.2	88.9	112
R = 200 Om bo'lganda resistor orqali o'tuvchi tokning hisoblangan qiymati						3-jadval
uR,v	2	4	6	8	10
I, тмА	11.1	22.6	32.9	44.5	55.5

Tajriba qismi
Tajriba qismida quyidagilar bajariladi:

PV2 voltmetr yordamida U_R kuchlanish o'lchanadi;

PV1 voltmetr va R_IH resistor yordamida I tok aniqlanadi;

Olingan natijalardan foydalanid

Ekanligiga ishonch hosil qiling

O'lchashlarning prinsipial sxemasi 2- rasmda keltirilgan

2 - rasm.O'lchashning prinsipial sxemasi.

Eslatma.

PV1 va PV2 voltmetrlarning ichki qarshiligi R va R_m rezistorlarning ichki qarshilik- laridan ming marta katta. Shuning uchun voltmetrlardan oqib o'tayotgan toklarni e'tiborga olmasa ham bo'ladi. Juda yuqori darajadagi aniqlik bilan aytish mumkinki R va R_m rezistor- lardan bir xil ток I oqib o'tadi. Uning qiymati quyidagi munosabat bilan hisoblab topiladi:

Bu yerda Upv2 - PV2 voltmetrning ko'rsatishi; R_m- shuntlovchi resistor qarshiligi.

O'lchashni o'tkazish tartibi

3- rasmga muvofiq o'lchash sxemasini yig'ing.

3а - rasm. R=70 Om bo'lgandagi ulanish sxemasi

J

3b – rasm. R=100 om bo’lgandagi ulaniah sxemasi

3v – rasm. R=200 om bo’lgandagi ulanish sxemasi


Xulosa

Bu darsda Om qonunini amaliyotda qo’llanilishini bilib oldim. Tok kuchi, elektr qarshilik va kuchlanishlarni bir biriga o’zaro bog’liqligi bilan tanishdim. Ya’ni zanjirning bir qismidagi kuchlanishni shu qism qarshilikiga nisbati tok kuchini keltirib chiqarkan. Agar kuchlanishni o’zgartirmay qarshilikni ortirsak tok kuchi kamayishi, agarqarshilikni o’zgartirmay kuchlanishni ortirsak tok kuchi ortishini tajribalar yo’li bilan aniqladik.