Magnit maydon elektromagnit induksiya elektromagnit tebranishlar elektromagnit to‘lqinlar

Tranzistorli generatorda tebranishlarning so‘nmasligini ta’minlash uchun kirish va chiqish zanjiridagi kuchlanishlar faza jihatidan qanchaga farq qilishi kerak?

A) 60^o; B) 90^o; C) 180^o; D) 270^o .

14. Tranzistorli generatorda	teskari	bog‘lanish qaysi element orqali
amalga oshiriladi?
A) L g‘altak orqali;		B) C kondensator orqali
D) Lb g‘altak orqali;		D) tranzistor orqali.

15. Gapni to‘ldiring. Zanjirga faqat induktiv g‘altak ulangan bo‘lsa, g‘altakdan o‘tayotgan tok kuchi tebranishlari, g‘altak uchlariga qo‘yilgan kuchlanish tebranishlaridan faza jihatidan ... bo‘ladi.

2
A) ... ^𝜋

ga oldinda ... ; B) ... ^𝜋
ga orqada ... ;

2
C) ... π ga oldinda ... ; D) ... π ga orqada ... .

III bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar

Erkin elektromagnit tebranishlar	Tebranish konturida bir marta zaryad berilganidan so‘ng hosil bo‘ladigan elektr va magnit maydon tebra- nishlari.
Tebranish konturi	Induktiv g‘altak va kondensatordan iborat zanjir. Tebranish davri T = 2π ^LC.
So‘nuvchi tebranishlar	Tebranish konturida kondensatorga bir marta energiya berilganda hosil bo‘ladigan tebranishlar. Bunda tebra- nishlar amplitudasi vaqt o‘tishi bilan kamayib boradi.
Tebranish konturidagi to‘la energiya	q^2 Li^2 . W = 2C + 2
Garmonik tebranishlar	Fizik kattaliklarning vaqt o‘tishi bilan sinus yoki ko- sinus qonuniyati bo‘yicha davriy o‘zgarishi.
Tebranish amplitudasi	Tebranayotgan kattalikning eng katta qiymati moduli.
Avtotebranishlar	Tebranuvchi sistemaning ichidagi manba evaziga so‘nmas tebranishlar hosil bo‘lishi.
Yuqori chastotali generator	Energiya manbayi, tebranish tizimi va elektron kalitdan iborat sistemada so‘nmas tebranishlar hosil qiladigan qurilma.
Teskari bog‘lanish	Chiqish zanjiridan elektr signallari bir qismining kirish zanjiriga berilishi.

Aktiv qarshilik – R	O‘zgaruvchan tok energiyasini qaytmaydigan holda boshqa turdagi energiyaga aylantiradigan qarshilik.
Reaktiv qarshilik – XC, XL	O‘zgaruvchan tok energiyasini elektr yoki mag- nit maydon energiyasiga va aksincha aylantiradigan 1 qarshilik. XC = C ; XL = ωL.
Aktiv qarshilikli zanjirdagi quvvat	P = P cos^2ωt. m
O‘zgaruvchan tokning va kuchlanishning effektiv qiymatlari	I = ^Im; U = ^Um. ef 2 ef 2
O‘zgaruvchan tokning to‘liq zanjiri uchun Om qonuni	I = ^Um. ^m R^2+( X −X )^2 L C
O‘zgaruvchan tok zanjirining to‘la qarshiligi	^Z^=R^2 +( XL − XC )^2 ^.
Zanjirdagi tok tebranishlari va kuchlanish tebranishlari orasidagi faza farqi	tgφ = ^UL^^UCyoki tgφ = ^XL^^XC. Um R
Rezonans hodisasi	Tashqi majburlovchi kuch chastotasi, sistemaning xususiy chastotasiga teng bo‘lib qolganda tebranishlar amplitudasining ortib ketishi.
Ketma-ket rezonans yoki kuchlanishlar rezonansi	O‘zgaruvchan tok zanjirida tashqi elektr manbayi chastotasi, zanjirning xususiy chastotasiga teng bo‘lib qolganda kondensator va g‘altakda kuchlanishning keskin ortib ketishi.
O‘zgaruvchan tokning quvvati	P = U I cosφ.
O‘zgaruvchan tokning bajargan ishi	A = U I t cosφ.

Elektr zanjirlarida elektromagnit tebranishlarini o‘rganish shuni ko‘rsatdiki, kuchlanish va tok kuchining o‘zgarishi, zanjirning bir qismidan ikkinchisiga juda katta tezlikda, ya’ni 300 000 km/s bilan tarqaladi. Bu tezlik o‘tkazgichdagi erkin elektr zaryadlarning tartibli harakat tezligidan juda ko‘p marta katta. Elektromagnit tebranishlarning bir nuqtadan ikkinchi nuqtaga uzatilish mexanizmini faqatgina maydon tushunchasidan foydalanib tushuntirish mumkin bo‘ldi.
J. K. Maksvell 1864-yilda vakuumda va dielektriklarda tarqala oladigan elektromagnit to‘lqinlarning mavjud bo‘lishi haqidagi gipotezani aytib o‘tadi. Biz elektromagnit maydon va elektromagnit to‘lqin nazariyasi bilan qisqacha tanishib chiqamiz.

1.