Махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

12-жадвал 
Стратегик мақсадлар 
Фойда меёрини ошириш 
Сотиш ҳажмини кўпайтириш 
Бозор орқали сотишни 
кенгайтириш 
Ишлаб чиқариш – сотиш жраёнидаги оралиқ мақсадлар 
Меҳнат унумдорлиги 
Товарлар ва кўрсатилаётган 
хизматнинг сифати 
Ишлаб чиқаришни 
кенгайтириш 
Қўллаб қувватлаб турувчи мақсадлар 
Молиявий 
аҳволнинг 
барқарорлиги 
Ресурслардан 
рационал 
фойдаланиш 
Илмий изланишлар 
ва конструкторлик 
ишларини 
кўпайтириш 
Сотиш 
тармоқларини 
кенгайтириш 
Бошқаришни 
такомиллаштириш 
Фирма фаолиятининг ҳар бир асосий йўналишини таҳлил қилаётганда 
фаолиятнинг ушбу йўналишига доир ҳар қандай кўзланган мақсад ҳисобга 
олинади. Таҳлил ниҳояси (натижаси) эса фаолият натижасининг олий 
натижасига эришиш йўлида тўғри ёки нотўғри олиб борилаётганлиги 
ҳақидаги ҳулосадан келиб чиқади. 
Асосий (стратегик) олий мақсад ва компаниянинг ишлаб чиқариш ва 
сотиш фаолиятининг бош мезони – бу бажарилаётган операцияларнинг 
фойдалилигидир.

---

188 
Тадқиқотларнинг кўрсатишича, фирмаларнинг 90 % иш фаолиятининг 
муваффақиятлилигини кўрсатувчи асосий мезон сифатида фойда меёрни, 
яъни сарф қилинаётган капитал маблағнинг ҳар бир сўмига тўғри келадиган 
фойда миқдори аниқланади.
ROI =P/I, 
бунда ROI – иш фаолиятини амалга ошириш учун қўйилган капитал 
маблағ (инвестиция) фойдасининг меъёри, яъни ҳар бир сўм инвестициядан 
келган соф фойда.
Р- умумий фойда, миқдори (налог олинмаган ҳолда) яъни умумий 
даромаддан, ишлаб чиқариш харажатларини ва фоизини (чиқариб) олиб 
ташлашдан кейин қолган соф даромад. Асосий ва айланмаги капитал 
маблағга қўшилган сармоя (инвестиция). Бу сармоя миқдоридан 
сармоядорларга тўпланадиган қарзлар олиб ташланади.
Агарда фирманинг қарзлари жудаям кўп бўлса, у ҳолда асосий мезон 
сифатида фирманинг жами активларига нисбатан ҳисобланган фойда меёри 
олинади: 
ROA=P/A – бу ерда
ROA - активларга нисбатан олинган фойда меёри 
P- умумий файда (налоглар ва қарзлар фоизи тўланмаган ҳолда) 
А- асосий ва оборот капитал маблағга қўйилган сармоя – актив. 
 
Маркетинг тадқиқотларини олиб бориш схемаси. 
1-босқич. 
Муаммоларни ва тадқиқот мақсадини аниқлаш 
2- босқич. 
Ахборот манбаларини танлаб олиш. 
3- босқич. 
Лозимли ахборотларни йиғиш 
4- босқич. 

---

189 
Тўпланган ахборотни анализ-таҳлил қилиш 
5- босқич. 
Олинган натижаларни кўрсатиш