Makro va mikroiqtisodiyot jumayev maftunbek hba-93 gurux

---

MAKRO VA MIKROIQTISODIYOT 
JUMAYEV MAFTUNBEK HBA-93 GURUX 

---

Mavz; Bozor iqtisudiyotini rivojlantirishda
davlat aralashuvning sabablari va shakillari
Reja
1, BOZOR IQTISODIYOTI 
2, BOZOR IQTISODIYOTINING RIVOJLANISHI 
3, BOZOR IQTISODIYOTIDA DAVLAT ARALASHUVI 

---

Bozor iqtisodiyoti bu
erkin
raqobatga
asoslangan
iqtisodiyot
boʻlib resurslarga xususiy mulkchilik, 
iqtisodiy faoliyatda
va
tadbirkorlikda
erkinlik, iqtisodiy
jarayonlarni tartiblashda va
uygʻunlashtirishda
bozor
mexanizmidan
foydalanish bilan
tavsiflanadi.

---

---


Bozor iqtisodiyoti — tovar-pul munosabatlariga
asoslangan, turli mulkchilikka hamda iqtisodiy erkinlikka
tayangan va raqobat vositasida boshqarilib turuvchi
demokratik iqtisodiyot. Bozor iqtisodiyoti insoniyat
taraqqiyotida mavjud boʻlgan eng progressiv va istiqbolli
tizimdir. Bozor iqtisodiyoti ning asosini tovar ishlab chiqarish
tashkil etadi, chunki bu yerda natural xoʻjalik emas, balki
tovar xoʻjaligi hukmron boʻladi. Yaratilgan mahsulotlar va
xizmatlar tovar shakliga ega boʻladi, yaʼni ular bozorda
oldisotdi qilish uchun yaratiladi. Bozor iqtisodiyoti ga barter 
emas, balki tovar ayirboshlash, yaʼni oldisotdi yuritish xos

---


Hozirgi davrda bozor iqtisodiyoti dunyoning ko`pchilik
mamlakatlari uchun xos bo`lib, u turli mamlakatlarda har
xil darajada va o`ziga xos xususiyatlar bilan amal
qilmoqda va rivojlanmoqda. Xususan, O`zbekiston ham 
mustaqilligining ilk yillaridanoq bozor iqtisodiyotiga o`tishni
o`z oldidagi muhim vazifalardan biri deb hisobladi. Bunda
O`zbekiston o`zining o`ziga xos madaniy, tarixiy, iqtisodiy
va tabiiy xususiyatlarini hamda bu yo`ldagi jahon
tajribasini hisobga olgan holda revolyutsion
to`ntarishlarsiz, ijtimoiy to`qnashuvlarsiz, ijtimoiy himoyani
kuchaytirgan holda asta-sekinlik, lekin qat`iyatlilik bilan
bosqichma -bosqich rivojlangan bozor iqtisodiyotiga
o`tishdan iborat yo`lni tanladi.

---

---


O`zbekistonda erkin bozor iqtisodoyotining tashkil etilishi
yurtimizning iqtisodiy darajasini oshirishga va aholining
turmush tarzini yaxshilashga xizmat qilmoqda. Bozor
iqtisodiyotining eng muhim sifatlaridan biri xususiy
mulkchilikning ustuvorligini ta`minlab, yurtimizdakichik
biznes va xususiy tadbirkorlikka katta e`tibor berilmoqda, 
bu esa o`z navbatida aholini ish bilan ta`minlash, 
ularning tadbirkorlik qobiliyatini oshirishga xizmat
qilmoqda. Bundan keyin ham yurtimizda bozor
iqtisodiyotini yanada rivojlantirishmiz, dunyoning
rivojlangan mamlakatlari qatorida biz ham o`z
mahsulotlarimizni jahon bozoriga chiqarishimiz lozim.

---

Bozorning asosiy funktsiyalari

Axborot

Normativ

Sanitizatsiya

rag'batlantiruvchi

---

---


Bozor afzalliklari:

resurslarni samarali taqsimlash;

moslashuvchanlik, o'zgaruvchan sharoitlarga
yuqori moslashuvchanlik (ya'ni
moslashuvchanlik);

ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilarning
tanlash va harakatlari erkinligi;

fan va texnika yutuqlaridan maksimal darajada
foydalanish;

turli ehtiyojlarni qondirish, tovarlar va xizmatlar
sifatini oshirish qobiliyati.

---


Bozorning kamchiliklari:

qayta tiklanmaydigan resurslarni saqlashga hissa
qo'shmaydi;

jamoaviy foydalanish uchun tovarlar ishlab chiqarish
va xizmatlar ko'rsatishni rag'batlantirishni yaratmaydi;

to'liq bandlikni va barqaror narx darajasini
kafolatlamaydi;

fan, ta’lim, madaniyat muassasalarini rivojlantirish
uchun sharoit yaratmaydi.

ijtimoiy adolatsizlik va jamiyatning boy va
kambag'allarga tabaqalanishiga sabab bo'ladi.


---