Makroiqtisodiyot fanidan ma'ruza matni doc

15.4.  Iqtisodiyo’sishningJ.MidvaA. Lyuismodellari. 
 
J.Midningiqtisodiyo’sishmodelihamneoklassikasoslargaega. 
Uiqtisodiyo’sishnichekliunumdorlikqonuniqo’llaniladiganmarjinalistikyondoshuvl
arbilantushuntiradi. 
Kobb- 
Duglasfunksiyasiningzamonaviylashtirilganvariantidanfoydalanib, 
JMidbarqarordinamikmuvozanatimkoniyatitenglamasinikeltiribchiqardi.  
 
U=αk+βL+r 
bu yerda Y-milliy daromadning o’rtacha yillik o’sish surati: 
         k- kapitalning o’rtacha yillik o’sish sur’ati; 
         L- mehnatning o’rtacha yillik o’sish sur’ati; 
α- milliy daromadda kapitalning ulushi; 
β- milliy daromadda mehnatning ulushi; 
         r- texnik taraqqiyot sur’ati. 
 
Tenglama,  milliy  daromadning  o’sish  sur’ati  milliy  daromadda  ega 
bo’lgan ulushi bo’yicha mehnat va kapital o’sish sur’atlarining yig’indisiga  texnik 
taraqqiyot  sur’ati  qo’shilishidanpaydobo’lganmiqdorgatengbo’lishiniko’rsatadi.. 
Mehnat  va  texnik  taraqqiyot  o’sish  sur’atlarini  doimiy  deb  taxmin  qilib  J.  Mid 
quyidagi  xulosaga  keldi;  iqtisodiy  o’sishning  barqaror  sur’ati  kapital  o’sishning 
barqaror  sur’atlari  va  uning  milliy  daromad  o’sish  sur’atlari  bilan  tengligi 
sharoitida  erishiladi.  Agar  kapitalningo’sish  sur’atlari  milliy  daromadning  o’sish 
sur’atlaridan oshsa, unda bu jamg’arish sur’atlarining o’z-o’zidan pasayishiga olib 
keladi. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

J. 
Midrealholatdamehnatningvakapitaljamg’arilishiningo’sishsur’atlario’rtasidamuvo
fiqlikkaamalqilishzarurligigae’tiborqaratgan. 
Aksholda, 
agarmehnatningo’sishishungamuvofiqkapitaloshishibilanbirgabormasaishlabchiqar
ishningo’sishiro’ybermaydi, 
chunkiishchikuchiningo’sishiortiqchabo’libishsizlikvujudgakeladi. 
Agarkapitalmehnatunumdoliginio’sishsur’atlaridantezroqo’ssa, 
undaortiqchaishlabchiqarishquvvatlarihosilbo’ladi.  
A. 
Lyuiso’zmodelidaishchikuchizahirasi 
(rezerv) 
niiqtisodiyo’sishningasosisifatidako’ribchiqadi. 
Shuninguchununingfikricha, 
bumodel    “aholizichligiyuqori,  kapitaltaqchil,  tabiiyresurslaresacheklangan” 
davlatlaruchunqo’lkeladi.  Bunday  mamlakatlarga  A.  Lyuis  Hindiston,  Pokiston, 
Misr va boshqalarni kiritadi.   
Lyuis  modelining  vazifasi  mehnat  resurslarining  bir  qismini  qishloq 
xo’jaligidan  sanoatga  qayta  taqsimlash  va  bu  bilan  iqtisodiy  o’sish  sur’atining 
tezlanishiga  erishish  hisoblanadi.  Bu    jarayonda  asosiy  mexanizm  bo’lib 
tarmoqlararo bozor xizmat qiladi. 
Sanoat  ishlab  chiqarish  mashtablarini  kengaytirib,  o’z  ishchilarining 
daromadlari  o’sishini  ta’minlaydi,  bu  esa  ichki  talabni  oshishiga  ko’maklashadi. 
Bunda 
tadbirkorlar 
o’sib 
borayotgan 
daromadlarni 
ishlab 
chiqarishni 
kengaytirishga  yo’naltiradilar.  Bu  daromadlar  keyinchalik  iqtisodiy  o’sishga 
dinamik ta’sir ko’rsatadi.