Makroiqtisodiyot fanidan ma'ruza matni doc

16.4.Xalqarosavdoningzamonaviynazariyalari 
1948 yil amerikalik iqtisodchilar P. Samuelson va V.Stolperlar Xeksher-Olin 
konsepsiyasini  takomillashtirishdi.  Ularning  nazariyasi  bo’yicha  xalqaro  savdo  – 
ishlab 
chiqarish 
omillari 
bilan 
ta’minlanganlik 
darajasidan 
notekislik, 
texnologiyalarining  bir-biriga mosligi, raqobatning rivojlanishi va mahsulotlarning 
harakatchanligi kabi sharoitlarda mamlakatlar o’rtasidagi ishlab chiqarish omillari 
narxlari tenglashadi. 
D. 
RikardomodelidaishlabchiqilganvaE. 
Xeksher, 
B. 
Olin, 
P.SamuelsonhamdaV.Stolperlartomonidanto’ldirilgansavdokonsepsiyasiganafaqat
mamlakatlaro’rtasidagio’zarofoydalisavdoniyo’lgaqo’yish, 
balkimamlakatlarrivojlanishio’rtasidagifarqlarnikamaytirishvositasisifatidahamqar
aladi 
ShuningdekM.Pozner, 
GXufbauervaR.Vernontadqiqotlarihamnisbiyustunliknazariyasiniyanabirbortasdiql
adi.  
M. 
Portergao’ztadqiqotlarinatijasidamamlakattarmoqlarivafirmalariningraqobatustunli
ginibelgilovchiomillarniikkiguruhgabo’ladi: 
1.Asosiyomillar: 
-
zarursifatgaegavayetarlichamiqdordagiishlabchiqarishomillarinigmavjudbo’lishi; 
-mamlakatichidamazkurtarmoqmahsulotigabo’lgantalabningxususiyatlari, 
uningsifatvamiqdorxarakteristikalari;  
-mamlakatdaushbutarmoqqayo’ldoshvaunita’minlabturuvchi, 
jahonbozoridaraqobatbardoshbo’lgantarmoqlarningmavjudligi;  
-firmaningstrategiyasi, shuningdekichkibozordagiraqobatxarakteri 
2.Qo’shimchaomillar: 
-tasodifiyhodisalar; 
-tashqiiqtisodiyfaoliyatyurituvchikorxonalarniqo’llab-
quvvatlashbo’yichahukumatfaoliyati. 
Mahsuloteksportqiluvchikorxonalarniqo’llab-quvvatlash,  
mamlakatichidaqulaybiznesmuhitiniyaratish, 
ishlabchiqarishvabozorinfratuzilmasinirivojlantirish, 
bojxonabojlariningpasaytirilishi, 
subsidiyalarvaimtiyozlikreditlarberish, 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

boshqaxalqaroshartnomalartuzishorqalimilliykorxonalarningchetmamlakatlardagif
aoliyatiuchunqulaysharoitlaryaratishkabitadbirlarularningraqobatustunliklarinioshir
ishgaxizmatqiladi. 
 
.