Maksimal tok himoyasi

Kuch transformatorlari himoyasi. Kuch transfor­matorlari keyingi zarar yetishlar va nonormal ish rejimidan releli himoya tuzilishini ko’zda tutishi shart: cho’lg’amda o’ramlararo tutashuv; neytral xilvat zaminlash yer tarmoqlarida bir fazali tutashuv; tashqi qisqa tutashuv; uzoq davomli yuklamalarda; moyni sathini pasaytirishda.
Transformatorlarda o’rnatiladigan himoya xillari transformatorning quvvati, maqsadi va o’rnatilgan joyi bilan aniqlanadi. Transformatorlarning himoyalash sxemasini tanlashda birinchi navbatda eruvchan muhofazalagich ajratgichlarni bilan birga yoki yuklama uzgichlarini qo’llash uchun tavsiya etiladi, agar ana shu apparaturalar tarmoq parametrlariga to’g’ri kelsa, selektivlik va sezuvchanlik harakatini ta’minlaydi. Eruvchan muhofazaligichni qo’llash sezilarli darajada barcha uskunani soddalashtirilishi va arzonlashishiga olib keladi. Agar eruvchan muhofazalagichni qo’llash mumkin bo’lmasa, to’g’ri harakat relesidan himoyalash sxemasidan foydalanishga harakat qilinadi. Zarur holatlarda sezuvchanlikni oshirish va himoyalovchi ta’sir selektivlikni yaxshilashda bilvosita ta’sir relesi sxemasini qo’llashga harakat qilishadi. Transformatorda ichki shikastlanishlardan himoyalash gazli releda amalga oshiriladi.
Transformatorning ichidagi shikastlanish o’ramlararo va fazalar orasida qisqa tutashuvni yuzaga keltiruvchi, gaz ajralib chiqishi va moy miqdorining kamayishi bilan kuzatiladi. Gaz uzatmalari izolyatsiyasi va moyning ajralishi natijasida hosil bo’lgan barcha xildagi shikastlanishlar uzatuvchi quvurlarda o’rnatilgan rele orqali yo’naltiriladi, transformator bakini kengaytirgich bilan birlashtiruvchi moyni rele kamerasidan kengaytirgichga siqib chiqaradi. Buning natijasida gaz relesida moyning ana shu darajasi pasayadi, po’kak relesiga o’rnatilgani esa pastga tushib ketadi va unga qotirilgan simob kontaktli kolbachani o’giradi, ko’rsatuvchi va oraliq rele orqali o’chirishga harakat qiladi. Tashqi KZda o’ta katta tokdan maksimal tok himoyasi RTV xilidagi KA relesi orqali amalga oshiriladi.
Yuklamadan himoyalash IT xilidagi KA/T cheklangan o’ziga xos tavsiflari bilan bilvosita ta’sir relesi orqali amalga oshiriladi. U signalga ta’sir qiladi yoki vaqtga chidamligini to’xtatib qo’yadi.