№
|
Maktab yoshi davri psixik xususiyatlari
|
Maktabgacha yosh davri psixik xususiyatlari
|
1.
|
Kichik maktab davrining oxirlariga kelib о‘quvchilarda о‘quv-bilish motivlari, ya’ni faqat yangi bilimlarnigina emas, hatto umumiy qonuniyatlarni emas, balki yangi bilimlarni topishning aynan biron bir yо‘llarini egallashga qiziqish shakllantirilgan bо‘lishi lozim.
|
Maktabgacha boʻlgan yosh davrida bolaning asosan embrion boʻlib shakllanishidan boshlab uning fiziologik va psixologik jihatidan rivojlanishi ochib beriladi.
|
2.
|
Kichik maktab Yoshidagi bolalarning asosiy faoliyati о‘qish hisoblanadi.
|
ichik maktabgacha Yoshdagilar hali, qoidaga muvofiq, yolg‘iz о‘ynaydilar.
|
3.
|
Kichik maktab yoshi davrida esa bolaning fikrlashi, ongli ravishda oʻy- fikrlari haqida soʻz yuritiladi.
|
Maktabgacha Yoshdagi bolalar psixologiyasida juda tez sifat о‘zgarishlari bо‘lishini inobatga olgan holda 3 davrga:
(3-4 Yosh) kichik maktabgacha davr, (kichik bog‘cha Yoshi),
(4-5 Yosh) о‘rta maktabgacha davr, (о‘rta bog‘cha Yoshi) ,
(6-7 Yosh) katta maktabgacha davr (katta bog‘cha Yoshi)ga ajratish mumkin.
|
4.
|
О‘zlarining predmetli va konstruktorli о‘yinlarida idrok, xotira, tasavvur, tafakkur va harakat qobiliyatlarini takomillashtirib boradilar.
|
Bola rivojlanish jarayonida kishilik avlodi tomonidan yaratilgan predmet va hodisalar olami bilan munosabatga kirishadi.
|
5.
|
Ushbu Yoshdagi bolalar syujetli-rolli о‘yinlarida odatda kundalik hayotlarida kuzatadigan kattalarning harakatlarini qayta namoyon etadilar.
|
Bog‘cha Yoshidagi bolalar turli narsalarni idrok qilishda ularning kо‘zga yaqqol tashlanib turuvchi belgilariga (rangi va shakliga) asoslansalar ham, lekin chuqur tahlil qila olmaydilar.
|
6.
|
Motivlarning shakllantirilishi kichik maktab Yoshidagi bolalarning о‘rta maktabga tayyorgarligining zaruriy jihati hisoblanadi.
|
Bog‘cha Yoshidagi bolalar kattalarning yordami bilan suratlarni analitik ravishda idrok qilish qobiliyatiga ega bо‘ladilar.
|
7.
|
Bolalar suratlarni idrok qilayotganlarida kattalar turli xil savollar bilan ularni tahlil qilishga о‘rgatishlari lozim.Bunda, asosan, bolalar diqqatini:
1. Suratning mazmunini (syujetini) tо‘g‘ri idrok qilishga;
2. Suratning umumiy kо‘rinishida har bir tasvirlangan narsalarning о‘rnini tо‘g‘ri idrok qilishga;
3.Tasvirlangan narsalar о‘rtasidagi munosabatlarni tо‘g‘ri idrok qilishga qaratish kerak.
|
Bola insoniyat qо‘lga kiritgan barcha yutuqlarni faol ravishda о‘zlashtirib, egallab boradi.Bunda predmetlar olamini, ular yordamida amalga oshiriladigan xatti-harakatlarni, tilni,
odamlar orasidagi munosabatlarni egallab olishi,
faoliyat motivlarining rivojlanishi, qobiliyatlarning о‘sib borishi, katta Yoshli kishilarning bevosita Yoshli kishilarning bevosita yordamida amalga oshirilib borilmog‘i kerak.
Asosan, shu davrdan boshlab bolaning mustaqil faoliyati kuchaya boshlaydi.
|
8.
|
Kichik maktab davriga kelib idrokning hamma turlari asosan ta’lim- tarbiyatufayli mazmun, aniqlik, ravshanlik jihatdan kо‘p darajada takomillashadiMazkur Yoshdagi bolalar о‘z idroklarining aniqligi, ravonligi, о‘tkirligi bilan boshqa Yosh davrdagi insonlardan keskin farq qiladi.
|
Kichik maktab yoshi davri Kichik maktab davri 6-7 Yoshdan 9-10 Yoshgacha davom etadi.
Uning psixikasi bilim olishga etadigan darajada rivojlanadi.
|
9.
|
Birinchi sinfga kelgan bola predmetlarning rangi, shakli va kattaligini, ularni makonda joylashishini bilish bilan, birga ularni taqqoslay oladi.
|
Ehtiyojlar о‘z mohiyatiga kо‘ra faqat muayyan bilim, kо‘nikma va malakalarni egallashga qaratilmay, balki о‘quvchilik istagini aks ettirishdan ham iboratdir.
|
10.
|
Mazkur Yoshdagi bolalar о‘z idroklarining aniqligi, ravonligi, о‘tkirligi bilan boshqa Yosh davrdagi insonlardan keskin farq qiladi.
|
Ehtiiyoj bola shaxsining shakllanishida, Shuningdek uning ijtimoiylashuvida katta ahamiyatga ega hisoblanadi.
|
11.
|
Maktabda muvaffaqiyatli о‘qish uchun bola sensor rivojlanganlik darajasining yuqori bо‘lishi juda muhim hisobla
|
Maktabgacha Yoshdagi bolalarning etakchi faoliyati о‘yindir.
|
12.
|
Maktab Yoshiga kelib, normal rivojlanayotgan bolalar rasm va suratlar real hayotni aks ettirayotganligini yaxshi tushunadilar.
|
|
