Maktabgacha ta'lim muassasalarida

 

Tayyorlov guruhida applikatsiya qilishga o'rgatish. 

 

Tayyorlov  guruh  bolalari  bilan  dasturda  mazmunli  applikatsiyalarni 

berish  ko'zda  tutiladi.  Ular  ko'cha,  akvarium  kabi  mavzularda,  shuningdek, 

«Bo'g'irsoq» kabi ertaklarga illustratsiyalar bajarishlari mumkin. 

Tayyor shakllarni yopishtirish tayyorlov guruhida  ham davom ettiriladi. 

Simmetrik shakllardan  naqshlar tuzishda  ularga  turli o'lcham va rangdagi tayyor 

shakllar beriladi va bu guruhda ham katta guruhdagi kabi qog'ozni qo'l bilan yirtish 

usulidan foydalanish davom etadi. 

Tayyorlov  guruh  bolalari  bilan  dasturda  mazmunli  applikatsiyalarni 

bajarish  ko'zda  tutilgan.  Ular  «Ko'cha»,  «Akvarium»  kabi  mavzularda, 

shuningdek,  «Bo'g'irsoq»  kabi  ertaklarga  illustratsiyalar  bajarishlari  mumkin. 

---

Tayyor shakllarni yopishtirish tayyorlov guruhida ham davom ettiriladi. Simmetrik 

shakllardan naqshlar tuzishda turli o'lcham va rangdagi tayyor shakllar beriladi. Va 

bu  guruhda  ham  katta  guruhdagi  kabi  qog'ozni  qo'l  bilan  yirtish  usulidan 

foydalanishi  davom  ettiriladi.  Ikkinchi  kichik  guruhda  bolalarni  appilikatsiya 

qilishga o'rgatishga ish uchun beriladigan materiallar va mashg'ulotni tashkil etish 

muhim 

ahamiyatga egadir. Materialning rangi bolalarning diqqatini o'ziga 

tortib, 

ularni 

chalg'itadi. 

Shuning 

uchun  dastlab  mashg'ulotlarda 

material  alohida 

paketlarda, 

tushuntirilib  bo'lgandan  so'ng 

tarqatiladi.  Tarbiyachi  mavzuni 

tushuntirib bo'lgandan so'ng 

material tarqatilib, bolalar materialni 

topshiriqqa mos 

ravishda  qog'oz  varag'iga 

terib  chiqadilar. 

Tarbiyachi 

dastlab 

elementlarning 

yig'ilganligini tekshiradi, shundan 

keyingina bolalarga yelim 

(kley) ishlatish uchun 

ruxsat beriladi. Bu 

guruhda tarbiyachi bolalar bilan 

naturani kuzatish 

namuna 

bilan 

birgalikda  olib 

borilishi  kerak. 

Namunani 

ko'rayotgan  jarayonda  tarbiyachi 

shaklning  rangini  aniq  atashi 

va 

barmog'i  bilan 

uni 

ko'rsatib,  shu  shaklning 

xususiyatlarini bolaga 

aniq 

ko'rsatib berishi lozim. Tarbiyachi 

tomonidan 

ishning 

bajarilishini  ko'rsatib  berilishi  bolalarda  turli  malaka  va  uquvning  vujudga 

kelishida  muhimdir.  Shuningdek,  tarbiyachi  ish  tartibini  ham  boshidan  ko'rsatib 

beradi. 

Qanday 

shaklni  oldi,  qanday 

qilib 

quyib,  yelim  surtdi  va  boshqalar. 

Tarbiyachi 

o'zining har bir 

harakatini 

so'z bilan birgalikda olib boradi. 

Tayyorlov 

guruhida  ishning 

dastur  materialiga  siluet  qirqish 

usuli 

kiritiladi. 

Shuning  uchun  o'rgatish 

usullarining  xarakteri  bir  muncha 

o'zgaradi. 

Naturani 

tahlil  qilishda 

tarbiyachi  barmoq  harakati  orqali  ularning 

diqqatini 

predmetning 

konturiga  tortadi.  Bunda  harakatni 

qirqish 

qaysi  qismdan 

boshlanadigan 

bo'lsa,  o'sha  qismdan  boshlash 

lozim. 

Bu  guruhda 

bolalar 

endi 

predmet  konturiga, 

qandaydir  detal  qirqishga 

o'rganadilar, 

masalan, 

tipratikanni 

ignalari bilan. Albatta, bolalarga 

bu 

qiyin. 

Shuning uchun bu 

ishda ikki bosqichdan 

foydalaniladi. 

Oldin  tayyorlangan  qog'ozdan  umumiy  kontur 

qirqiladi.  So'ngra 

uning  detallari, 

masalan,  oyog'i 

yoki  suzgichlari  qirqiladi. 

Ba'zi  vaqtlarda 

siluet 

qirqish 

oldindan 

chizilgan 

kontur 

asosida  qirqiladi. 

Bu  narsa  ko'proq  murakkab 

o'simlik 

elementlaridan 

dekorativ 

shakllar 

tuzishda 

qo'llaniladi.  Bu 

guruhda 

---

qog'ozni 

ikkiga  buklab,  qirqishning 

murakkabroq 

usuli  bilan  tanishtiriladi. 

Masalan, 

archa, 

odam, 

hayvon 

shakllari. Yana bu 

guruhda 

qirqishning 

murakkab 

usuli - 

qog'ozni bir necha marta buklash 

orqali 

qirqishga 

o'rgatish usuli 

o'rgatiladi. 

Bu  usul  salfetka,  qor 

parchalari 

hosil 

qilishda  qo'llaniladi.  Tarbiyachi  bolalarga 

qog'ozni qanday 

buklash 

kerakligini, 

qirqish yo'llarini ko'rsatib beradi. 

Bu 

usuldan 

bolalar keyin 

dekorativ 

applikatsiya mashg'ulotlarida 

foydalanadilar. Bu 

guruhda 

hali 

mazmunli 

applikatsiya  qilish 

davom  ettiriladi.  Bunda  bolalarni 

shakllarni 

to'g'ri 

joylashtirib, 

yopishtirishga o'rgatadilar. Oldin umumiy fon, keyin 

uzoqdan 

joylashgan,  o'rtada  va  oldinda 

joylashgan 

predmetlar  yopishtiriladi.  Tayyorlov 

guruhida  applikatsiya  jamoa 

ishi  sifatida 

berilishi  mumkin.  Masalan,  «Egri  va 

to'g'ri»  ertagida  bolalar 

to'rttadan 

bo'lib,  har 

bir  guruh 

shu  ertakdan  ma'lum  bir 

ko'rinishni 

bajarishlari 

mumkin.  Bolalar 

shu 

ko'rinish  elementlarini  qirqib, 

joylashtirib 

qurganlaridan 

so'ng uni qanday 

ketma-ketlikda 

yopishtirish 

kerakligini 

aniqlaydilar. Biri 

yelim 

surtadi, ikkinchisi uni joylashtiradi, uchinchisi 

latta 

bilan 

mahkam yopishtiradi. Bu 

ish 

bolalarni o'rtoqlik, jamoatchilik ruhida 

tarbiyalashda 

katta ahamiyatga 

egadir.

 

Maktabgacha  ta'lim 

muassasasining  hamma  guruhlarida  ixtiyoriy 

applikatsiya  mashg'ulotlari 

o'tkaziladi.  Lekin  o'rta  guruh  bolalariga 

o'ylagan 

mazmunlari 

asosida 

tayyor  shakllar  beriladi.  Katta  guruhlarda  bolalar  o'zlari 

o'ylagan mazmunlari asosida  qirqadilar. 

6-7 

yoshdagi bolalar oldindan 

qiladigan 

ishlari 

mazmunining  eskizini  oddiy  qalam  bilan 

chizib 

olishlari, 

keyin  esa  shu 

eskizning 

detallarini applikatsiya qilishlari 

mumkin.