Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tashkil etiladigan teatr turlari 2023. 10

Qo’l qo’g’irchoq teatrida qo’g’irchoqlar, ya’ni ertak qahramonlari qo’lga kiygizilgan bo’ladi. Qahramonlar shirma orqasida ko’rsatiladi..

.

Barmoqli qo’g’irchoq teatrida qo’g’irchoqlar barmoqlarga kiygizilib qo’g’irchoq teatri ko’rsatiladi. Bolalar o‘z qo‘li bilan yasagan o‘yinchoqlaridan teatr, stol va barmoq teatrini sahnalashtirishda foydalanishi mumkin

.

Bunda bolalar oddiy tamoshabin, bo‘lib qolmasdan ular mehnat qiluvchi, ijodkorga aylanib, o‘zlaridan kichik guruh bolalariga sahnalashtirish ko‘rsatish bilan ularni xursand qiladilar. Pahmoq qo‘g‘irchoqlar yordamida ertaklarni sahnalashtirish qo'g'irchoqlar emas, balki shakllardan iborat o'yinchoqlar o'ynaydi.

. Stol qo’g’irchoq teatr: Stol qo’g’irchoq teatrining 4 xili bo’ladi: - Qog’ozdan yasaladi; - Kartondan yasaladi; - Taxtadan yasaladi; - Plastmassadan yasaladi. Stol teatrining bir necha turi mavjud: birida pyessa oddiy sahnada — pardasiz shirmada, boshqasi qutichaga o'xshash sahnada (karton teatr), uchinchisi, yassi teatrda namoyish qilinadi. Sahna ikki bo'lak kartondan qilinadi. Bu teatrlardagi «artistlar» qo'l bilan, tagliklar, sim va magnit orqali turlicha harakat qiladi. Shakllarning tuzilishi ham turlichadir. Ish ertak yoki masal tanlashdan boshlanadi, so'ngra unga mos personajlar tayyorlanadi. Jonivorlar shakllarini bolalar badiiy kitoblardan kalkaga ko'chirishlari mumkin. Kalkadagi rasm nusxa qog'oz yordamida ikkita oq qog'ozga tushiriladi. Bu rasmlar rangli qalam bilan bo'yab, bittasini kartonga yopishtiriladi va kartonni shu rasm tarhi bo'ylab qirqiladi. Kartonning ikkinchi tomoniga ikkinchi rasm yopishtiriladi, g'altak va cho'p orqali balandligi 9-10 sm bo'lgan taglik 51 tayyorlanadi. Cho'pning uchiga figura o'rnatiladi, g'altak yiqilib tushmasligi uchun uning tagiga doira qilib qirqilgan karton yopishtiriladi.Musiqa barcha teatr postanovkalarining asosiy elementlaridan biri hisoblanadi. Ma'lumki, teatr musiqali kirishdan boshlanadi. Musiqali tanaffus vaqtida dekoratsiya almashadi. Tovush va yorug'lik effekti bilan birikkan musiqa «Fonus xayol» teatrida ham, stol teatrida ham mukammal badiiy tasvirni yaratish imkonini beradi. Bu teatrlarda ovozga taqlid qilish, xo'rozning qichqirishi, mushukning miyovlashi, ayiqning o'kirishi hamda shovqin effektlari — yog'ayotgan yomg'ir ovozi, parovozning pishillashi va shu kabilardan foydalaniladi. Yoz oyida bolalarning o'z qo'llari bilan yasagan o'yinchoqlaridan o'yinchoq teatrlari, stol va barmoq teatrlari tashkil qilganda foydalanish mumkin. Bunda bolalar nafaqat oddiy tomoshabin bo'lib qolmasdan, ular mehnat qiluvchi, ijodkorga aylanib, o'zlaridan kichik ukalariga teatr ko'rsatish bilan ularni xursand qiladilar.

.