Maktabgacha va

• form obyektini tahrirlash;
• ma’lumotlar bazasiga tekshirish qoidalarini qoʻshish;
• ma’lumotlar bazasi uchun soʻrov yaratish.
Ma’lumotlar bazasidan maqsadli foydalanish
4
@edurtm_uz

---

99
Ma’lumotlar bazasidan maqsadli foydalanish
Darsni boshlashdan avval
Quyidagilarni bilishingiz kerak:
• ma’lumotlar bazasi nima ekani va nima uchun undan ma’lumotlarni saqlashda 
foydalanish; 
• ma’lumotlar bazasini boshqarish;
• ma’lumotlar bazasiga ma’lumotlarni kiritish;
• soʻrov yaratish uchun qidirish mezonlarini tanlash va kiritish.
Kirish
Ma’lumotlar bazasi ma’lumotlarni tizimli, tushunarli holda saqlash uchun ishlatiladi. 
Barcha ma’lumotlarni bir joyda saqlash kerakli ma’lumotni tez va oson topish uchun 
soʻrov tuzish imkoniyatini yaratadi.
Ma’lumotlar bazasi bir va bir necha 
jadvallardan tashkil topgan boʻladi. Oddiy 
ma’lumotlar bazasi odatda bitta jadvaldan iborat boʻlib, 
oddiy matnli ma’lumotlar 
bazasi (flat file database) deb ham yuritiladi. Uning tarkibi oddiy, lekin yaratish va 
oʻrnatish oson.
Kundalik hayotingizda koʻp qoʻllaydigan ba’zi ma’lumotlar bazasi 
tarqoq ma’lumotlar 
bazasi (distributed databases) deyiladi. Ma’lumotlar har doim ham bir joyda 
saqlanmaydi. Ular turli kompyuterlarda joylashishi mumkin. Bu shuni anglatadiki, siz 
biror narsani qidirayotganda, uni ehtimoliy saqlanadigan barcha joylardan izlashingiz 
kerak.
Kalit so‘zlar
So‘rov: ma’lum bir 
maqsad uchun ma’lu-
motlarni ajratib olish.
Jadval: 
ma’lumotlarni tartibli 
ravishda saqlashga 
moʻljallangan ustun 
va qatorlar tizimi.
Oddiy matnli maʼlu-