Ma’lumotlar formatlari standartlari, tashqi qurilmalar dilan ma’lumot almashish, interfeyslarni tashkil etilishi Reja

To'g'ridan-to'g'ri kirish (DMA) - tashqi qurilma va dinamik xotira 
o'rtasidagi almashinuv usuli bo'lib, unda qurilma ma'lumotlar registri va ketma-ket 
xotira kataklari o'rtasidagi interfeys orqali almashish operatsiyalarini boshqarish 
to'g'ridan-to'g'ri xotiraga kirish boshqaruvchisi va mikroprotsessor tomonidan 
amalga oshiriladi.
To'g'ridan-to'g'ri kirish ikki usulda amalga oshirilishi mumkin: oddiy DMA va 
Busmastering DMA.
Kompyuterlarning kirish / chiqish tizimining muhim komponenti BIOS 
hisoblanadi.
BOIS - bu fizik darajadagi tashqi qurilmalarni boshqarish funktsiyalarini 
(dasturiy ta'minot bilan boshqariladigan kirish / chiqish va DMA), kompyuter 

---

texnikasini tekshirish va saqlash funktsiyalarini amalga oshiradigan va operatsion 
tizim va apparat o'rtasida vositachi bo'lgan dasturlar to'plami. 
BIOS ancha vaqtdan beri UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) 
platformasiga o'z o'rnini bo'shatib kelmoqda, bu apparat va kompyuterning 
operatsion tizimi (OT) o'rtasidagi interfeysning yangi turi.
Chorak asr oldin yaratilgan BIOS uzoq vaqt davomida zamonaviy shaxsiy 
kompyuterlar talablariga javob bermadi. Barcha yangi kompyuterlar UEFI 
tizimidan foydalanadi.
Dastlab EFI deb nomlangan apparat va OT o'rtasidagi interfeysning bu turi 
90-yillarning o'rtalarida Intel tomonidan Itanium platformasi uchun yaratilgan. 
Hozirgi vaqtda EFI rivojlanishini Yagona EFI Forumi (UEFI) nazorat qiladi. 
 
3. Interfeyslarni tashkil etilishi 
 
Interfeys - bu apparat va dasturiy ta’minot bo‘lib, tizimlar yoki tizim qismlarini 
bog’lash va qo’llab-quvvatlash uchun mo’ljallangan.
Ulanish quyidagi funktsiyalarni o'z ichiga oladi: 
- ma'lumotlarni berish va qabul qilish; 
- ma'lumotlar uzatishni boshqarish; 
- axborot manbai va qabul qilivchini muvofiqlashtirish. 
Interfeys kontseptsiyasi bilan bog'liq holda, shina (magistral) tushunchasi ham 
ko'rib chiqiladi - bu kompyuter tizimining bir nechta komponentlari parallel 
ravishda ulanishi mumkin bo'lgan va ma'lumotlar almashinadigan signal uzatish 
vositasi. 
Shubhasiz, 
shina 
atamasi 
ko'pgina 
interfeyslarning 
apparat 
komponentlariga taalluqlidir, shuning uchun bu ikki termin ko'pincha sinonim 
sifatida ishlaydi, garchi interfeys kengroq tushuncha bo’lsada.
Funktsional maqsadiga ko'ra tizim interfeyslari (kompyuterning alohida 
qismlarini mikroprotsessor tizimi sifatida bog'lovchi interfeyslar) va periferik 
qurilmalar interfeyslarini ajratish mumkin. 
XULOSA 
 

---

 Xulosa qilib aytganda EHMlarda ma’lumotlar raqamli va raqamli bo’lmagan 
kurinishda ifodalanadi. Bunda raqamli ma’lumotlar butun hamda suruluvchi 
vergulli sonlar ko’rinishida ifodalanadi. Raqamli bo’lmagan ma’lumotlarga 
simvolli va qatarli hamda mantiqiy ma’lumotlar kiradi. Ma’lumotlarni qurilmalar 
o’rtasida almashinishda turli hil rejimlar mavjud. Bunda ikkita tizim interfeys 
orqali bog’lanadi hamda ikkilik bitlar asosida ma’lumot almashinadi.